Ο ισχυρισμός του Mommsen ότι ο Porsche ήταν αδιάφορος για το δράμα των σκλάβων («περπατούσε μέσα στο έγκλημα σαν υπνοβάτης») και είχε αγαστή συνεργασία με τα SS έφερε σε πολύ δύσκολη θέση τις κεφαλές της Volkswagen – ιδιαίτερα το επί πολλά χρόνια πανίσχυρο αφεντικό της, Ferdinand Piech, εγγονό του Porsche και γιο του Anton Piech, ο οποίος χρημάτισε υψηλόβαθμο στέλεχος της εταιρείας στα χρόνια του πολέμου. Οι δουλειές, πάντως, δεν γνώρισαν κάμψη. Άλλωστε, η Volkswagen δεν ήταν η μόνη βιομηχανία της Γερμανίας που χρησιμοποίησε τζάμπα εργατική δύναμη.

Στη διάρκεια του πολέμου, οι περισσότερες γερμανικές επιχειρήσεις, μικρές και μεγάλες, βασίστηκαν στην καταναγκαστική εργασία δώδεκα εκατομμυρίων ανθρώπων. Εξ αυτών, οι περισσότεροι δούλεψαν στον αγροτικό τομέα και στη βιομηχανία, ενώ ένα σεβαστό ποσοστό που εκτιμάται περίπου στο 3% κατέληξε υπηρετικό προσωπικό στα σπίτια πλούσιων Γερμανών με «άκρες» στο καθεστώς. Μεταξύ των κολοσσών που επωφελήθηκαν, ήταν η Bayer, η Siemens, η Bosch, η Mercedes, η BMW, η Audi και τα γερμανικά παραρτήματα των General Motors (Opel) και Ford.

Οι αμερικανικές μητρικές εταιρείες των δύο τελευταίων φαίνεται ότι δεν βιάστηκαν να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους στον Ρούσβελτ, που τους ζητούσε να βάλουν μπροστά την παραγωγή πολεμικού υλικού, την ίδια ώρα που βοηθούσαν τον Χίτλερ να μετατρέψει τα γερμανικά τους εργοστάσια σε πολεμικές βιομηχανίες.

Το 1998 η Volkswagen, πρώτη από όλες τις γερμανικές εταιρείες, θέσπισε έναν «ανθρωπιστικό» λογαριασμό 12 εκατομμυρίων δολαρίων για την αποζημίωση ανθρώπων που εξαναγκάστηκαν να παρέχουν εργασία στα εργοστάσιά της (53 χρόνια μετά, δεν είχαν απομείνει και πολλοί). Λίγους μήνες αργότερα, εγκατέστησε μια μόνιμη έκθεση στο Βόλφσμπουργκ, η οποία λειτουργεί ως «τόπος μνήμης» για την καταναγκαστική εργασία. Ανέλαβε έτσι μέρος της ιστορικής της ευθύνης και, παράλληλα, βελτίωσε το image της που στα επόμενα χρόνια έμελλε να ενισχυθεί ακόμη πιο πολύ. Μέχρι που έσκασε το επόμενο σκάνδαλο.

 Δείτε την επόμενη ή προηγούμενη σελίδα πατώντας τα νούμερα