Ο υπουργός Εξωτερικών της Σαουδικής Αραβίας Αμπερ αλ-Ζουμπέιρ ανακοίνωσε τη διακοπή των διπλωματικών σχέσεων της χώρας του με το Ιράν, κλιμακώνοντας την ένταση μεταξύ των δύο χωρών, που προκλήθηκε μετά την εκτέλεση του σιίτη ιερωμένου Νιμρ αλ-Νιμρ. Έδωσε μάλιστα περιθώριο 48 ωρών στους Ιρανούς διπλωμάτες να αποχωρήσουν από τη Σαουδική Αραβία.
Η Σαουδική Αραβία, όπου κυριαρχεί το σουνίτικο δόγμα, προχώρησε στην εκτέλεση του σιίτη ιερωμένου με την κατηγορία της τρομοκρατίας ως υποκινητής των αιματηρών αντικαθεστωτικών διαδηλώσεων της περιόδου 2011 – 2013.
Το σιιτικό Ιράν, κυριότερος αντίπαλος της Σαουδικής Αραβίας στην περιοχή, όπως και το Ιράκ και εν γενεί οι σιίτες της Μέσης Ανατολής, κατηγορούν τη Σαουδική Αραβία ότι χρησιμοποίησε την τρομοκρατία ως πρόσχημα για να εκτελέσει τον Νιμρ, σημειώνοντας πως ήταν ένας ειρηνιστής κληρικός που απηύθυνε έκκληση για την αναγνώριση περισσότερων δικαιωμάτων στη σιιτική μειονότητα της χώρας.
Το βράδυ του Σαββάτου, εξαγριωμένοι σιίτες Ιρανοί επιτέθηκαν στην πρεσβεία της Σαουδικής Αραβίας στην Τεχεράνη, βάζοντας φωτιά και καταστρέφοντας έπιπλα. Νωρίτερα ο ανώτατος θρησκευτικός ηγέτης του Ιράν Αλί Χαμενεΐ έκανε λόγο για «θεϊκή εκδίκηση».
«Χωρίς αμφιβολία το αίμα αυτού του βασανισμένου μάρτυρα, που χύθηκε άδικα, θα έχει γρήγορα συνέπειες και η θεϊκή εκδίκηση θα πέσει πάνω στους σαουδάραβες πολιτικούς», δήλωσε ο Χαμενεΐ. Απειλές εκτοξεύτηκαν και από άλλους θρησκευτικούς ηγέτες, ενώ και οι «Φρουροί της Επανάστασης» έκαναν λόγο για εκδίκηση. «Σκληρή εκδίκηση θα πλήξει τους αλ-Σαούντ στο προσεχές μέλλον και θα προκαλέσει την πτώση αυτού του φιλοτρομοκρατικού, αντιισλαμικού καθεστώτος», αναφέρεται σε ανακοίνωσή τους που μεταδόθηκε από το πρακτορείο ειδήσεων Mehr.
Στον απόηχο των δηλώσεων και της επίθεσης στην πρεσβεία στην Τεχεράνη, ο υπουργός Εξωτερικών της Σαουδικής Αραβίας Αμπερ αλ-Ζουμπέιρ, αφού ανακοίνωσε τη διακοπή των διπλωματικών σχέσεων με το Ιράν, σημείωσε πως το καθεστώς της Σαουδικής Αραβίας είναι αποφασισμένο να μην επιτρέψει στην Τεχεράνη να υπονομεύσει την ασφάλειά της, ενώ έκανε λόγο για «αρνητική και επιθετική ανάμειξη του Ιράν στις αραβικές υποθέσεις που συχνά προκαλούν ζημία και καταστροφές».
Οι επιθέσεις διαδηλωτών κατά της σαουδαραβικής πρεσβείας στην Τεχεράνη και στο προξενείο στην ιρανική πόλη Μασχάντ συνιστούν «κατάφωρη παραβίαση όλων των διεθνών συμβάσεων», υπογράμμισε ο υπουργός Εξωτερικών κατηγορώντας τις ιρανικές αρχές ότι δεν τις εμπόδισαν.
Αντίδραση της ΕΕ
Η αναζωπύρωση της έντασης ανάμεσα στο σιιτικό Ιράν και την σουνιτική μοναρχία της Σαουδικής Αραβίας μπορεί να καταστρέψει τις προσπάθειες για την εξεύρεση πολιτικής λύσης στη συριακή κρίση, προειδοποίησε η επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Φεντερίκα Μογκερίνι τον υπουργό Εξωτερικών του Ιράν.
Σε ανακοίνωσή της, η κ. Μογκερίνι αποκάλυψε ότι είχε τηλεφωνική συνομιλία με τον υπουργό Εξωτερικών του Ιράν Μοχάμαντ Τζαβάντ Ζαρίφ το πρωί της Κυριακής, μετά από τις βίαιες εκδηλώσεις διαμαρτυρίας που ακολούθησαν την εκτέλεση του σιίτη ιερωμένου Νιμρ αλ-Νιμρ στη Σαουδική Αραβία. Σύμφωνα με την Μογκερίνι, ο Μοχάμαντ Τζαβάντ Ζαρίφ συμφώνησε ότι όλες οι πλευρές πρέπει να προσπαθήσουν να διατηρήσουν υπό έλεγχο την κατάσταση και να προλάβουν την κλιμάκωση των θρησκευτικών εντάσεων.
«Η διεθνής κοινότητα και οι κύριοι παράγοντες της περιοχής εργάζονται ενεργητικά από κοινού για να υποστηρίξουν μία πολιτική λύση στην κρίση στη Συρία και για να ενώσουν τις δυνάμεις κατά τρομοκρατικών οργανώσεων, και αυτές οι προσπάθειες μπορεί να τεθούν σε κίνδυνο εάν υπάρξει νέα αστάθεια», πρόσθεσε. Η επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας μίλησε και με τον υπουργό Εξωτερικών της Σαουδικής Αραβίας Αμπερ αλ-Ζουμπέιρ, επαναλαμβάνοντάς του ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι αντίθετη με την επιβολή της θανατικής ποινής και εκφράζοντας την ανησυχία της Ευρωπαϊκής Ενωσης για τον κίνδυνο κλιμάκωσης της θρησκευτικής βίας.
