Δεν θα το παίξω χίπστερ, ούτε άστεγος amish που κυκλοφορεί με άμαξες και σιχαίνεται την τεχνολογία. Το αντίθετο, δεν μπορώ να φανταστώ τη ζωή μου χωρίς ίντερνετ, smartphone, λάπτοπ,VGA, MMS, GPS, HSBC κι όλα αυτά τα σύγχρονα θαύματα της επιστήμης.
Κάποτε όμως τα πράγματα ήταν πολύ πιο απλά, πολύ πιο λιτά. Κάθε σπίτι είχε μόνο μια τηλεόραση (κι αυτή συνήθως είχε ένα σεμεδάκι πάνω), μπορεί να μην είχε καν υπολογιστή και κυρίως, είχε ένα σταθερό τηλέφωνο, το οποίο όντως το χρησιμοποιούσαμε και δεν αποτελούσε το ντεκόρ του βίντατζ τραπεζιού που κοσμεί το σαλόνι σου.
Μπορεί αυτή η εποχή να μοιάζει να απέχει αιώνες ολόκληρους, όμως αν είσαι πάνω από 25, σίγουρα θα τη θυμάσαι. Και θα θυμάσαι ότι κάποτε το σταθερό τηλέφωνο, έπαιζε τεράστιο ρόλο στην καθημερινότητά σου. Πριν αποκτήσει ο καθένας το δικό του κινητό, πριν δημιουργηθούν ένα εκατομμύριο διαφορετικοί τρόποι επικοινωνίας, το σταθερό τηλέφωνο ήταν ο τρόπος να έρθεις σε επαφή με τους φίλους σου, το κορίτσι σου και γενικά τον έξω κόσμο.
Ναι εντάξει, δεν έστελνε μηνύματα, δεν τραβούσε φωτογραφίες, δεν έμπαινε στο ίντερνετ, αλλά τη δουλειά του την έκανε κι όλοι το αγαπούσαμε. Αυτές είναι μερικές καταστάσεις που σίγουρα έχεις ζήσει όσο χρησιμοποιούσες σε καθημερινή βάση το σταθερό τηλέφωνο. Καταστάσεις τις οποίες μόλις διαβάσεις είμαι βέβαιος ότι θα τις αναπολήσεις και θα σπεύσεις να πάρεις μια αγκαλιά τη σκονισμένη συσκευή για να θυμηθείτε τα πάλια, έτσι για χάρη του παλιού καλού καιρού.
Ο τρόμος του να ζητάς το κορίτσι που σου αρέσει απ’ τον πατέρα της
Το να ζητάς από ένα κορίτσι να βγείτε ποτέ δεν ήταν και ποτέ δεν θα είναι εύκολο. Απαιτεί προετοιμασία, θάρρος, προσεκτική μελέτη όλων των σεναρίων, πίστη στο στόχο και γερό στομάχι. Τουλάχιστον όμως, πλέον ξέρεις ότι μπορείς να επικοινωνήσεις άμεσα με αυτή που σε ενδιαφέρει. Παίρνεις τηλέφωνο, στέλνεις μήνυμα και γνωρίζεις ότι θα το δει κατευθείαν εκείνη.
Την εποχή του σταθερού τηλεφώνου, τα πράγματα δεν ήταν τόσο απλά. Κάθε κλήση, ήταν και μια ζαριά, ένα μεγάλο ρίσκο, ένα αξιοσέβαστο YOLO. Ποιος θα βρίσκεται στην άλλη άκρη του ακουστικού; Θα είναι η ίδια; Θα είναι μήπως ο αυστηρός πατέρας; Ο τραμπούκος αδερφός; Μια σκέτη περιπέτεια, που σε αποπροσανατόλιζε απ’ τον αρχικό σου στόχο και δεν σε άφηνε να συγκεντρωθείς όπως θα έπρεπε. Άσε που αν την έπαιρνες και δεν ήταν εκεί, σου κοβόντουσαν τα πόδια και έβαζες με το μυαλό σου όλα τα αρνητικά σενάρια.
Τι σου λείπει: Η ηδονή του “ναι, μισό λεπτάκι και στη δίνω”. Αυτή η πρώτη, μικρή αλλά σημαντική νίκη.
Τι δεν σου λείπει καθόλου: Το ενοχλημένο και αυστηρό “λέγεται” του πατέρα της που 9 στις 10 φορές σε έκανε να σκεφτείς να το κλείσεις.
Τα ατέλειωτα τηλεφωνήματα με τον κολλητό σου χωρίς αντικείμενο συζήτησης
Τα κινητά έχουν κάνει την επικοινωνία πολύ πιο εύκολη, όμως την έχουν κάνει και πολύ πιο διαδικαστική. Μπορεί να μιλάς με τους κολλητούς σου με τις ώρες στο chat, όμως τα τηλεφωνήματα γίνονται μόνο για τα τυπικά. Πού είστε, πού θα βρεθείτε και σε πόση ώρα. Κάποτε τα πράγματα δεν ήταν έτσι.
Κάθε κλήση στο σταθερό γινόταν με σοβαρούς σκοπούς, τουλάχιστον δίωρης συνομιλίας, χωρίς κανένα συγκεκριμένο αντικείμενο. Απόψε αυτοσχεδιάζουμε. Λίγη μπάλα, λίγα γκομενικά, κάποια λεπτά όπου απλά βλέπατε κι οι δυο σιωπηλοί τηλεόραση και σχολιάζατε. Όρεξη να ‘χες και όλο σου το βράδυ φτιαχνόταν με το σταθερό στο αυτί σου. Το τηλέφωνο έκλεινε μόνο για να πας για ύπνο ή για να πάρεις τηλέφωνο έναν άλλο κολλητό, για μια διαφορετική γνώμη στην ενδεκάδα της ομάδας σου και το διφορούμενο βλέμμα της Μαρίας.
Τι σου λείπει: Το βάθος της ανάλυσης για ένα σύστημα στο Manager. Μία ώρα debate ανάμεσα στο 4-3-3 και το πιο συντηρητικό 4-5-1.
Τι δεν σου λείπει καθόλου: Το κάψιμο στο αυτί όταν επιτέλους αποφασίζατε να το κλείσετε.
Το αχρείαστο τηλεφώνημα της μητέρας σου που σε έβγαζε από το ίντερνετ
Τα πρώτα χρόνια του ίντερνετ, πριν τα VDSL και τα λοιπά μεγαλεία, έπρεπε να πάρεις μια μεγάλη απόφαση: Ίντερνετ ή τηλέφωνο; Και τα δυο μαζί, δεν έπαιζαν. Μόλις αποφάσιζες να πατήσεις το connect και ακουγόντουσαν αυτά τα μαγικά “χρκρδχηξφφξφξσλφδξησλκρξσδλ” που αποτελούσαν το εισιτήριο για το μαγικό κόσμο του ίντερνετ, ήξερες ότι δεσμεύσεις την τηλεφωνική γραμμή.
Ήξερες όμως ότι είσαι και έρμαιο όποιου ήθελε να πάρει τηλέφωνο. Και ζούσες μονίμως με το άγχος ότι την ώρα του μεγάλου τελικού στο Manager, η μητέρα σου θα αποφάσιζε να σηκώσει το σταθερό για να καλέσει τη θεία σου, για να την ενημερώσει ότι οι λαχανοντολμάδες που ετοίμασε για το μεσημέρι βγήκαν ανάλατοι. Πόσο άδικο, οι προσπάθειες μιας ολόκληρης σεζόν να πεταχτούν στα σκουπίδια για λίγο παραπάνω αλάτι;
Τι σου λείπει: Το “χρκφρξφξφξφξφξφκφδησκδσηξφκφκ”. Ναι αλήθεια, εμένα μου λείπει. Όλη η χαρά της σύνδεσης στο ίντερνετ σε έναν ήχο.
Τι δεν σου λείπει καθόλου: “Ρε μάνα κλείσε το τηλέφωνο, με πέταξες απ’ το ίντερνετ”.
Ο τρίτος που έμπαινε απρόσκλητος στη γραμμή
Ένα σημαντικό βήμα στην ιστορία της τεχνολογικής προόδου των νοικοκυριών, ήταν η προσθήκη δεύτερης και τρίτης συσκευής μέσα στο ίδιο σπίτι. Ένα στο σαλόνι, ένα στο υπνοδωμάτιο κι ένα στην κουζίνα.
Όλες οι συσκευές βέβαια αφορούσαν την ίδια γραμμή κι όποιος σήκωνε το τηλέφωνο μπορούσε να εισβάλλει απρόσκλητος στην συνομιλία σου. Ο μεγαλύτερος αδερφός σου μπορούσε να παρέμβει στην κουβέντα σου με το κορίτσι σου και αρχίσει να λέει καφρίλες, ο πατέρας το σήκωνε την ώρα που αποκάλυπτες στον κολλητό σου ότι δοκίμασες το πρώτο σου τσιγάρο και γενικά η έννοια της ιδιωτικής κουβέντας ήταν κάπως διευρυμένη.
Τι σου λείπει: Όταν οι φίλοι σου ήταν μαζεμένοι σε ένα σπίτι και σου μιλούσαν όλοι μαζί, ο καθένας κι από μια διαφορετική συσκευή. Μια πρώτη μορφή conference call, πριν απ’ την εποχή της.
Τι δεν σου λείπει καθόλου: Η γιαγιά σου που σήκωνε το τηλέφωνο και πατούσε τα πλήκτρα για να πάρει τηλέφωνο όσο εσύ μιλούσες.
Το μακρύ καλώδιο: το πρώτο ασύρματο τηλέφωνο
Πριν την πολυτέλεια του ασύρματου τηλεφώνου, όλοι οι πολυμήχανοι είχαμε βρει τη μεγάλη λύση: Σταθερό τηλέφωνο με καλώδιο τρία μέτρα. Μπορεί η “έδρα” του σταθερού να ήταν στο σαλόνι, όμως αυτό δεν μας πτοούσε απ’ το να μιλήσουμε στο υπνοδωμάτιο αλλά και να κάνουμε τις απαραίτητες άσκοπες βόλτες, όπως αρμόζει σε κάθε τηλεφώνημα. Άλλωστε οι μόνοι που μιλάνε στο τηλέφωνο καθισμένοι στο ίδιο σημείο, δίχως να περπατάνε άσκοπα και νευρικά, είναι οι υπάλληλοι σε δημόσιες υπηρεσίες και γραμμές εξυπηρέτησης. Όλοι οι υπόλοιποι, τον θέλουν τον χώρο τους για να μιλήσουν.
Τι σου λείπει: Η αίσθηση της ανεξαρτησίας όταν τραβούσες το τηλέφωνο στο δωμάτιο για να μιλήσεις με την ησυχία σου. Η πρώτη σου επανάσταση.
Τι δεν σου λείπει καθόλου: Το γεγονός ότι δεν μπορούσες να κλείσεις την πόρτα εξαιτίας του καλωδίου κι αισθανόσουν ότι κάτι σε εμποδίζει απ’ την απόλυτη ανεξαρτησία.
Η εποχή πριν την αναγνώριση κλήσης: όλα είναι πιθανά
Ακόμη μια πολυτέλεια που σήμερα θεωρούμε ως δεδομένη, είναι η αναγνώριση κλήσης. Βλέπεις ποιος βρίσκεται στην άλλη άκρη της γραμμής κι αναλόγως αποφασίζεις την πορεία σου. Δεν έχεις όρεξη να μιλήσεις με τον σπαστικό ξάδερφο απ’ το χωριό; Δεν το σηκώνεις ποτέ. Δεν γνωρίζεις τον αριθμό στην οθόνη; Τον αγνοείς επιδεικτικά.
Κάποτε όλα αυτά ήταν όνειρα θερινής νυκτός. Ένα ντριν μπορούσε να σημαίνει τα πάντα. Απ’ το κορίτσι σου, μέχρι τον θείο που σε έβαζε να λύσεις μαθηματικές σπαζοκεφαλιές πριν του δώσεις τους γονείς σου. Η απόφαση του να σηκώσεις εσύ το ακουστικό εμπεριείχε τεράστιο ρίσκο και συνήθως προτιμούσες να το αναλάβει κάποιος άλλος.
Τι σου λείπει: Αυτή η μαγική συσκευή την οποία συνέδεες με το τηλέφωνο και στην οθόνη έβγαζε τον αριθμό που σε καλούσε. Ο πρώτος τρόπος να αποκτήσεις αναγνώριση κλήσης που τότε έμοιαζε με τη μεγαλύτερη ανακάλυψη όλων των εποχών.
Τι δεν σου λείπει: Όταν στην άλλη άκρη της γραμμής άκουγες μια ανεπιθύμητη φωνή.
Η αναμονή που δεν δούλευε με τίποτα
Ακόμη κάτι που σήμερα μοιάζει με ρουτίνα, είναι η αναμονή. Αρχικά, είχαμε εκείνο το εκνευριστικό “τουτ τουτ τουτ” που σήμαινε ότι η γραμμή είναι κατειλημμένη. Μετά, στη ζωή μας μπήκε η αναμονή κλήσης, που ορκίζομαι ότι για ένα μεγάλο διάστημα δεν είχα καταφέρει ποτέ να χρησιμοποιήσω.
Υποτίθεται ότι πατούσες κάτι κουμπιά και πήγαινες στην άλλη γραμμή. Εγώ είτε το έκλεινα εντελώς, είτε δεν άλλαζα ποτέ γραμμή. Πλέον, μπορείς ακόμα και να δεις ποιος βρίσκεται στην άλλη άκρη της γραμμής και αρκεί να κλείσεις τη συσκευή για να του απαντήσεις. Κάποτε, ήθελε τουλάχιστον τρία πτυχία για να τα καταφέρεις κι εγώ σίγουρα δεν είχα ούτε ένα.
Τι σου λείπει: Το ηχογραφημένο μήνυμα “η κλήση σας βρίσκεται σε αναμονή. Παρακαλούμε μην κλείσετε, μέχρι να ακούσετε το σήμα κατειλημμένου”.
Τι δεν σου λείπει καθόλου: Το “τουτ, τουτ, τουτ”.
Ήξερες απ’ έξω αριθμούς τηλεφώνου
Ειλικρινά, πόσα τηλέφωνα γνωρίζεις σήμερα απ’ έξω; Αφού όλα είναι αποθηκευμένα στη μνήμη του κινητού σου και δεν χρειάζεται να τα αποστηθίσεις. Κάποτε, υπήρχαν μόνο τα σταθερά τηλέφωνα και τα πιο σημαντικά τα ήξερες απ’ έξω κι ανακατωτά. Ούτε μνήμες, ούτε κατάλογοι, ούτε τίποτα. Όλα μέσα στο κεφάλι σου.
Αρχικά 7 ψηφία, μετά 010 και 7 ψηφία και πλέον 210 και 7 ψηφία. Δεν θυμάσαι τίποτα, αν δεν θυμάσαι να καλείς σε σταθερό χρησιμοποιώντας κατευθείαν τα 7 ψηφία του αριθμού.
Τι σου λείπει: Το να μην εξαρτάσαι απ΄την μπαταρία του κινητού σου. Κλειστό κινητό ισοδυναμεί με προσωρινή απώλεια όλων των αριθμών. Παλαιότερα αυτό θα γινόταν μόνο αν χτυπούσες με δύναμη το κεφάλι σου.
Τι δεν σου λείπει καθόλου: Το να σκαλώνεις και να μην υπάρχει πουθενά γραπτά ο αριθμός για τον επιβεβαιώσεις.
Ένας μύθος: το τηλέφωνο με τη ροδέλα
Ό,τι πιο καλτ υπήρξε ποτέ. Και ό,τι πιο άβολο. Να θες να πάρεις ένα τηλέφωνο γρήγορα και να πρέπει να περιμένεις τη ροδέλα να κάνει τον κύκλο της. Να έχει ο αριθμός που καλείς το ίδιο ψηφίο 2-3 φορές σερί και να πανηγυρίζεις που θα γίνει η κίνηση πιο εύκολα. Να κουνάς το κεφάλι σου ρυθμικά στον ήχο που κάνει η ροδέλα. Να προσπαθείς ΔΕΚΑ ΛΕΠΤΑ να πάρεις τον σωστό αριθμό και βάζεις το δάχτυλο σε λάθος ψηφίο και φτου κι απ΄την αρχή. Τραγωδία που συγχωρείται λόγω της απόλυτης καλτίλας.
Τι σου λείπει: Ο μόχθος που απαιτούσε το κάθε τηλεφώνημα.
Τι δεν σου λείπει καθόλου: Όταν έπρεπε να πάρεις τηλέφωνο γρήγορα και μπλεκόντουσαν απ’ τον πανικό τα δάχτυλά σου.
Κανείς δεν ήξερε ότι δεν το σηκώνεις επίτηδες
Δεν λέω, και τώρα όταν δεν έχεις όρεξη να σηκώσεις το τηλέφωνο, μπορείς απλά να το αγνοήσεις. Όλοι ξέρουν όμως, ότι κάποια στιγμή θα δεις ποιος σε πήρε και η κοινωνική νόρμα απαιτεί να πάρεις πίσω.
Τότε, μπορούσες απλά να αφήσεις το τηλέφωνο να χτυπάει για πάντα και όλοι υπέθεταν ότι απλά λείπεις. Προ αναγνώρισης κιόλας, δεν ήξερες καν ποιος σε παίρνει και δεν είχες καμία υποχρέωση να καλέσεις πίσω. Μπορούσες απλά να τους αγνοείς όλους για πάντα. Πόσο. Τέλειο.
Τι σου λείπει: Η ησυχία σου.
Τι δεν σου λείπει καθόλου: Όταν έψαχνες εσύ να βρεις κάποιον και δεν είχες ιδέα που μπορεί να βρίσκεται.
Οι φάρσες
Είμαι βέβαιος ότι τα παιδιά συνεχίζουν να κάνουν φάρσες ακόμα. Όταν ήμουν εγώ παιδί πάντως, το σταθερό τηλέφωνο ήταν το απόλυτο όπλο για φάρσες. Βρίσκαμε στην τύχη ένα σταθερό και το καλούσαμε συνέχεια. Ούτε αναγνωρίσεις, ούτε μπλεξίματα, ούτε τίποτα.
Όχι ότι έκανα εγώ τέτοια. Ξέρεις, ένας φίλος μου.
Τι σου λείπει: Το γέλιο που δεν σε άφηνε καν να ολοκληρώσεις τη φράση σου προς το ανυποψίαστο θύμα της φάρσας.
Τι δεν σου λείπει καθόλου: Το πάγωμα όταν το θύμα σου έλεγε ότι μπορεί να βρει τον αριθμό σου. Προφανώς και μπλόφαρε, όμως εσύ κι η παρέα σου σταματούσατε καλού κακού για μερικές ημέρες, πριν επιστρέψετε δριμύτεροι, με θύμα έναν άλλο τυχαίο αριθμό σταθερού τηλεφώνου.
Πηγή: oneman.gr