Ο πονοκέφαλος είναι ένα «αγκάθι» στην καθημερινότητα αρκετών ανθρώπων και τις περισσότερες φορές τον αποδίδουμε στο στρες ή στο ότι κοιμηθήκαμε στραβά ή στο ότι έχουμε ιγμορίτιδα. Ωστόσο, πώς μπορούμε να καταλάβουμε αν οφείλεται σε πρόβλημα στον αυχένα;

Η αυχενογενής κεφαλαλγία, όπως είναι η επίσημη ονομασία του πονοκεφάλου που σχετίζεται με πρόβλημα στον αυχένα, δεν είναι τυπικός πονοκέφαλος.
Είναι στην πραγματικότητα ένα πρόβλημα στον αυχένα που οδηγεί σε πόνο στο κεφάλι. Οι γιατροί την αποκαλούν «αναγόμενο πόνο» (referred pain) διότι εκδηλώνεται πόνος σε διαφορετικό σημείο του σώματος από την πηγή του.

Όπως εξηγεί ο επίκουρος καθηγητής Νευρολογίας Dr. Emad Estemalik, διευθυντής του Τομέος Κεφαλαλγίας & Πόνου Προσώπου στην Cleveland Clnic, στο Οχάιο, η αυχενογενής κεφαλαλγία μπορεί να οφείλεται σε:

• Τραυματισμό του αυχένα τύπου whiplash (κάκωση δίκην μαστιγίου) όπως συμβαίνει όταν κάποιος τρακάρει το αυτοκίνητό του μετωπικά
• Αρθρίτιδα στον αυχένα
• Κατάγματα στην αυχενική μοίρα της σπονδυλικής στήλης
• Συμπίεση των νεύρων του αυχένα
• Κήλη μεσοσπονδυλίου δίσκου
• Υπερέκταση ή διάστρεμμα των αυχενικών μυών

Τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα

Ο πονοκέφαλος που οφείλεται σε αυχενικό πρόβλημα έχει ορισμένα μοναδικά χαρακτηριστικά γνωρίσματα.

«Συνήθως αναπτύσσεται μόνο στη μία πλευρά του κεφαλιού, αρχίζοντας γύρω από τη βάση του κρανίου και ανεβαίνοντας προς τα πάνω», εξηγεί ο Dr. Estemalik.

Επιπλέον, δεν πονάει μόνο το κεφάλι. «Ένα άλλο χαρακτηριστικό γνώρισμα είναι ότι ταυτοχρόνως ο ασθενής έχει μειωμένη ικανότητα κίνησης του κεφαλιού ή και του αυχένα του. Ο πονοκέφαλος μπορεί επίσης να επιδεινώνεται όταν κινεί τον λαιμό του».

Είναι επίσης συνηθισμένο φαινόμενο σε υπαλλήλους γραφείου, οι οποίοι εργάζονται σε κομπιούτερ με κακή στάση σώματος.

«Όταν κάποιος κοιτάζει χαμηλά στην οθόνη, μπορεί να κάμπτει διαρκώς τον αυχένα του. Μπορεί επίσης να καμπουριάζει με τις ώρες. Αυτό μπορεί να προκαλέσει αυχενογενή κεφαλαλγία», αναφέρει ο Dr. Estemalik

Αν είστε εργαζόμενοι γραφείου και έχετε τέτοιου είδους πονοκεφάλους, παρατηρήστε τη στάση του σώματός σας, συνιστά. Η πλάτη και ο αυχένας σας πρέπει να είναι ίσια όταν εργάζεστε, όχι με κλίση προς τα εμπρός.

Τι μπορείτε να κάνετε

Αν ο πονοκέφαλός σας ή/και ο πόνος στον αυχένα σας γίνεται αισθητός αμέσως μόλις ξυπνήσετε, μάλλον πρέπει να αλλάξετε μαξιλάρι – ενδεχομένως και στρώμα. Η σωστή επιλογή και των δύο είναι κλειδί για την αντιμετώπιση της αυχενικής κεφαλαλγίας, τονίζει ο Dr. Estemalik.

Το μαξιλάρι που θα χρησιμοποιείτε πρέπει να διατηρεί τον αυχένα σας σε ευθεία γραμμή με τη ράχη σας. Το είδος του μαξιλαριού εξαρτάται από την θέση που έχετε κατά τον ύπνο και από τον σωματότυπό σας.

Αντίστοιχα, το στρώμα σας δεν πρέπει να είναι ούτε πολύ σκληρό, ούτε πολύ μαλακό. Αν το έχετε επί σειρά ετών, πρέπει να το αλλάξετε. Το ίδιο και το μαξιλάρι σας, διότι με τα χρόνια χάνουν τη στήριξη που παρέχουν.

Ο πονοκέφαλος που οφείλεται σε πρόβλημα στον αυχένα μπορεί επίσης να καταπραϋνθεί με αυχενικές μαλάξεις. Ωστόσο αυτές πρέπει να γίνουν από ειδικό, ειδάλλως υπάρχει κίνδυνος επιδείνωσης της όποιας βλάβης στον αυχένα. Επομένως, συμβουλευθείτε τον γιατρό σας.

Βοήθεια από έναν ειδικό χρειάζεστε και να για να κάνετε διατάσεις ή ασκήσεις στον αυχένα σας. Αν τον έχετε καταπονήσει, μπορεί να μπείτε στον πειρασμό να τις δοκιμάσετε μόνοι σας, αλλά αυτό δεν είναι καθόλου καλή ιδέα, προειδοποιεί ο καθηγητής.

«Ο αυχένας είναι πολύπλοκος. Αν προσπαθήσετε να κάνετε μόνοι σας ασκήσεις σε αυτόν, μπορεί να επιδεινώσετε την κατάστασή σας. Είναι απαραίτητο να έχετε την καθοδήγηση ενός ειδικευμένου φυσικοθεραπευτή, για να αντιμετωπιστεί σωστά ο πονοκέφαλος από αυχενικά προβλήματα», τονίζει.

Συμβουλευθείτε έναν γιατρό

Ακόμα και αν ο πονοκέφαλός σας έχει όλα τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα της αυχενογενούς κεφαλαλγίας, είναι σημαντικό να συμβουλευθείτε έναν γιατρό. Εκείνος θα μπορέσει να εντοπίσει και την υποκείμενη αιτία οτυ.

«Πρέπει πάντοτε να λαμβάνετε σοβαρά υπ’ όψιν τον πόνο στην μία πλευρά του κεφαλιού», εξηγεί ο Dr. Estemalik.

«Μερικές φορές, αν και όχι πολύ συχνά, μπορεί να αποτελεί ένδειξη ρήξης σε αρτηρία του λαιμού. Η ρήξη αυτή είναι συχνή αιτία εγκεφαλικού επεισοδίου, ιδίως σε άτομα κάτω των 45 ετών».

Επείγουσα ιατρική φροντίδα θα χρειασθείτε εάν ο πονοκέφαλός σας συνοδεύεται από ένα ή περισσότερα άλλα συμπτώματα, όπως:

• Αιφνίδιος, έντονος πόνος στον αυχένα
• Διπλωπία (θα βλέπετε διπλά είδωλα) ή πτώση του βλεφάρου
• Ζάλη ή ίλιγγος
• «Μπερδεμένη» ομιλία
• Μούδιασμα ή αδυναμία στην μία πλευρά του σώματος

«Η αυχενική κεφαλαλγία συνήθως βελτιώνεται με την φυσικοθεραπεία και απλά παυσίπονα. Αν αυτά δεν αποδώσουν, μπορεί να ανταποκριθεί σε ελάχιστα επεμβατικές θεραπείες όπως το μπλοκάρισμα των νεύρων (nerve block). Σε κάθε περίπτωση υπάρχουν λύσεις και δεν χρειάζεται να υποφέρετε ούτε να κάνετε ριψοκίνδυνα πειράματα προσπαθώντας να την βελτιώσετε μόνοι σας», καταλήγει ο ειδικός.