Σήμερα θα σας… ξενερώσω λίγο. Θα σας γράψω γι’ αυτό που ονομάζουμε «Πολιτικό Πολιτισμό»! Αλλά θα σας «αποζημιώσω» τελικά. Δεν θα σας πω τα «τετριμμένα».
Αλλά πράγματα που συνήθως δεν τα φαντάζονται όσοι μιλούν γι’ αυτό…
Του Θανάση Κ.
Πολιτικός Πολιτισμός λοιπόν, ΔΕΝ είναι οι σαλονίστικες «ευγένειες» και οι «ρεβεράντζες», μεταξύ πολιτικών αντιπάλων. Μόνον αυτό ΔΕΝ είναι!
Πολιτικός Πολιτισμός είναι ο «πολιτισμός της Πόλης» – προϋποθέτει την «Πόλη» και γεννήθηκε στις αρχαίες πόλεις-κράτη.
Είναι αυτό που «κτίζει» μια κοινωνία ως συλλογική συνείδηση, συλλογικό υποσυνείδητο, συλλογικό ήθος και συλλογική αισθητική…
Δεν είναι «ήπιο» ή «άγριο», δεν είναι «επιεικές» ή «αυστηρό» – είναι όλα αυτά μαζί: Είναι τα ήθη, οι συνήθειες, οι άγραφοι και θεσμισμένοι νόμοι, που επιτρέπουν σε μια κοινωνία να υπάρχει, να αμύνεται, να αναπτύσσεται και να εξελίσσεται…
Είναι τα «αντισώματα» της Πόλης, τα ανακλαστικά της Πόλης, η συλλογική μνήμη της Πόλης…
Αυτό είναι ο «Πολιτισμός» της.
* Ο Λεύκιος Ιούνιος Βρούτος θεωρείται ιδρυτής της Ρωμαϊκής Δημοκρατίας της Res Publica (μακρινός απόγονος του άλλου συνονόματού του, που σκότωσε τον Καίσαρα πέντε αιώνες αργότερα)…
Σύμφωνα με το θρύλο, λοιπόν ο Λεύκιος Ιούνιος Βρούτος εξεδίωξε τον τελευταίο βασιλέα της Ρώμης Ταρκύνιο και εξελέγη πρώτος ύπατος. Αμέσως θέσπισε ένα αυστηρό νόμο που τιμωρούσε με θάνατο κάθε συνωμοσία για επαναφορά της Βασιλείας. Στην πρώτη τέτοια συνομωσία αποκαλύφθηκε ότι συμμετείχαν… οι δύο γιοί του!
Όταν του το ανακοίνωσαν αναφώνησε το περιβόητο εκείνο dura lex, sed lex – σκληρός νόμος, αλλά νόμος! Και διέταξε την εφαρμογή του.
Οι γιοί του εκτελέστηκαν αμέσως μπροστά στα μάτια του…
Αυτό το μυθικό περιστατικό αποτέλεσε το πρώτο αποτύπωμα Πολιτικού Πολιτισμού στην Αρχαία Ρώμη:
Ο νόμος πρέπει να εφαρμόζεται απ’ όλους, όσο σκληρός κι αν είναι….
Χωρίς αυτό δεν θα υπήρχε ούτε Ρώμη, ούτε ο Ρωμαϊκός Πολιτισμός…
Ειδικά στη δημοκρατική πολιτεία, λοιπόν, «Πολιτικός Πολιτισμός» είναι ό,τι οικοδομεί συλλογική μνήμη από το παρελθόν, κι ό,τι παραδειγματίζει κοινωνικά κα πολιτικά ήθη για το μέλλον.
Ακόμα, «Πολιτικός Πολιτισμός» είναι να διδάσκεται η κοινωνία από τα λάθη της. Να διδάσκονται οι πολίτες, αλλά και οι «άρχοντες», από τα σφάλματα που διέπραξαν. Η δημοκρατία είναι learning process (συνεχής διαδικασία εκμάθησης)
Αυτό είναι η απαραίτητη προϋπόθεση της «συνεννόησης» που μπορεί να οδηγήσει στη «συναίνεση» και την υπευθυνότητα…
* Όσοι δεν παραδέχονται τα λάθη τους, όσοι επιμένουν στα ψέματα που έλεγαν για να πλήξουν τους αντιπάλους τους και να ξεγελάσουν τον κόσμο, σμπαραλιάζουν τον «Πολιτικό Πολιτισμό»! Και πρέπει να ξεσκεπάζονται και να απομονώνονται – όχι να «συγχωρούνται»…
* Κι όταν τα λάθη αναγνωρίζονται, αυτοί που εγκαίρως προειδοποιούσαν και ρίσκαραν τον δημόσιο «ψόγο», πρέπει να δικαιώνονται!
Αλλιώς δεν υπάρχει «Πολιτικός Πολιτισμός»!
Σας φαίνονται «προφανή» όλα αυτά, έτσι;
Αμ ΔΕΝ είναι…
Μερικά παραδείγματα:
— Ήδη από τη δεκαετία του ’90 φωνάζαν κάποιοι ότι δεν μπορεί να δίνουμε συντάξεις με «ποσοστό αναπλήρωσης» 100% (και 130% μαζί με τα εφάπαξ) όταν σε όλο τον υπόλοιπο κόσμο οι συντάξεις δεν ξεπερνούν σε ποσοστό αναπλήρωσης το 70%! Απ’ αυτό και μόνο ήταν προφανές ότι το σύστημα κάποια μέρα θα χρεοκοπούσε!
Όσους προειδοποιούσαν εγκαίρως τους έλεγαν τότε… «νεοφιλελεύθερους»!
Η χώρα χρεοκόπησε το 2010 και από 300 δισεκατομμύρια χρέος που είχε τότε (και δεν μπορούσε να εξυπηρετήσει), τα 200 δισ. – δηλαδή τα δύο τρίτα – τα είχε δανειστεί μόνο τα τελευταία 12 χρόνια για να καλύψει μόνο τις συντάξεις!
Αυτό ομολογείται πλέον ανοικτά σήμερα.
Αλλά κανείς δεν ζήτησε συγγνώμη απ’ όσους το είχαν διαβλέψει εγκαίρως, το είχαν πει δημοσίως και είχαν προπηλακιστεί γι’ αυτό…
— Ήδη από το 1996, εν όψει ένταξης στο κοινό νόμισμα, υπήρχαν πολλοί που προειδοποιούσαν ότι η Ελλάδα έπρεπε να «τρέξει» μεγάλες διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις και να τολμήσει γενναία υποτίμηση πριν κλειδώσει στο ευρώ. Επεσήμαναν ότι χωρίς μεταρρυθμίσεις και χωρίς υποτίμηση η Ελλάδα κινδύνευε να χάσει, αμέσως μετά, πολύ μεγάλο μέρος της ανταγωνιστικότητάς της και να οδηγηθεί σε χρεοκοπία!
Παρ’ όλες τις προειδοποιήσεις τότε, σοβαρές μεταρρυθμίσεις ΔΕΝ έγιναν πριν μπούμε στο ευρώ και η υποτίμηση που έγινε – μετά από εξωτερικές πιέσεις – ήταν η… μισή από την απαιτούμενη τότε!
Το αποτέλεσμα ήταν να καταβαραθρωθεί η ελληνική ανταγωνιστικότητα τα επόμενα χρόνια και να οδηγηθούμε στη χρεοκοπία.
Αυτό το αναγνωρίζουν σήμερα όλοι οι οικονομικοί οργανισμοί. Κάποια στιγμή μάλιστα, οι εταίροι μας συζητούσαν σοβαρά να μας βγάλουν από το ευρώ για να κάνουμε – σπαρακτικά – εκ των υστέρων, την υποτίμηση που δεν αξιωθήκαμε να κάνουμε – ανώδυνα – εκ των προτέρων.
Δεν τους πέρασε, ευτυχώς, αλλά το πληρώνουμε ήδη πανάκριβα…
Όλοι εκείνοι που προειδοποιούσαν εγκαίρως και για σοβαρή υποτίμηση πριν το 1998 και για διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, πριν και μετά, λοιδορήθηκαν και απομονώθηκαν τότε – ως «νεοφιλελεύθεροι, εννοείται – αλλά σήμερα είναι δικαιωμένοι.
Τους ζήτησε κανένας συγγνώμη; Όχι!
Μην περιμένετε να υπάρξει «Πολιτικός Πολιτισμός»…
–Πολλοί επί δεκαετίες κατήγγελλαν ότι το λεγόμενο «Πανεπιστημιακό άσυλο» ήταν στην πραγματικότητα άσυλο εγκληματικών δραστηριοτήτων – που απαγόρευε την «ελεύθερη διακίνηση ιδεών στα Πανεπιστήμια», αντί να την διασφαλίζει…
Τότε τους έλεγαν «ακροδεξιούς»! Και νομοθετούσαν κατά καιρούς τη διατήρηση του «ασύλου» με κάποιες «διακοσμητικές» βελτιώσεις της πλάκας.
Σήμερα πλέον οι περισσότεροι δέχονται πως το «άσυλο» πρέπει να καταργηθεί – πλήρως και αμέσως. Και ορθώς…
Ζήτησε κανείς συγγνώμη απ’ όσους προειδοποιούσαν εγκαίρως τόσα χρόνια;
Όχι! Μη περιμένετε να υπάρξει «Πολιτικός Πολιτισμός»…
— Πολλοί κατήγγειλαν ανοικτά από χρόνια, πως το «άβατο» στα Εξάρχεια έπρεπε να διαλυθεί! Δεν μπορεί μια χώρα να υπερασπίζεται τα κυριαρχικά της δικαιώματα ή τα εθνικά της δίκαια εκτός συνόρων, όταν δεν μπορεί να ελέγξει μια περιοχή μέσα στην πρωτεύουσά της! Φαίνεται γελοία (το λιγότερο…)
Τους έλεγαν «ακροδεξιούς» και «φασίστες»!
Σήμερα η συντριπτική πλειονότητα της κοινωνίας και το μεγαλύτερο μέρος του πολιτικού κόσμου έχουν πειστεί ότι το «άβατο» των Εξαρχείων πρέπει να καταλυθεί πάραυτα και χωρίς δισταγμούς. Και μαζί, όλα τα άλλα «άβατα» που έχουν δημιουργηθεί στο μεταξύ…
Μόνο που τώρα, όσοι παράνομοι το «υπερασπίζονται» είναι πολύ περισσότεροι, πολύ πιο οργανωμένοι και οπλοφορούν!
Τώρα μια επιχείρηση εκκαθάρισης έχει πολύ μεγαλύτερο κόστος και ρίσκο.
Αλλά πια, δεν μπορεί να γίνει αλλιώς – δεν πάει άλλο…
Ζήτησε κανείς συγγνώμη απ’ όσους προειδοποιούσαν εγκαίρως, όταν η κατάργηση του «άβατου» ήταν πολύ πιο απλή και θα στοίχιζε πολύ λιγότερο; Όχι!
Ζήτησε κανείς συγγνώμη απ’ όσους καθυβρίστηκαν και προπηλακίστηκαν (ως «ακροδεξιοί») γιατί έλεγαν τότε το αυτονόητο που σήμερα βλέπουν όλοι; Όχι!
Μην περιμένετε, λοιπόν, να υπάρξει «Πολιτικός Πολιτισμός»…
Όπως φαίνεται σε αυτό τον καταραμένο τόπο, αν δεν σε έχουν πει κατά καιρούς «νεοφιλελεύθερο» ή «ακροδεξιό» – κατά προτίμηση και τα δύο – δεν έχεις δει τίποτε, δεν ξέρεις τίποτε (κι ίσως δεν αξίζεις τίποτε)!
— Τις παραμονές των εκλογών το Γενάρη του 2015, η ΝΔ έβγαλε προεκλογικό σποτάκι με το οποίο προειδοποιούσε προφητικά για όλα τα δεινά που θα έφερνε ο ΣΥΡΙΖΑ, αν εκλεγόταν:
Προέβλεπε το κλείσιμο των τραπεζών, τα capital controls, νέο σκληρότερο μνημόνιο, αληθινή φοροκαταιγίδα, εκτόξευση του χρέους, άμεση επαναφορά κινδύνου Grexit και υποθήκευση της δημόσιας περιουσίας…
Τότε ο ΣΥΡΙΖΑ κατήγγειλε από την πλευρά του την… «κινδυνολογία της ΝΔ»
Και κάποιοι εκτός ΣΥΡΙΖΑ έλεγαν ακριβώς το ίδιο: «Κινδυνολογία»!
Μέσα στους επόμενους 6 μήνες επαληθεύθηκαν όλα!
Δεν ήταν κινδυνολογία…
Η χώρα το πλήρωσε!
Βγήκε κανείς να ζητήσει συγγνώμη απ’ όσους εγκαίρως προειδοποιούσαν τότε; Όχι! Μην περιμένετε, Πολιτικό Πολιτισμό….
Ο ίδιος ο Τσίπρας που ομολόγησε αργότερα τις κολοσσιαίες ψευδαισθήσεις του και έκανε την τεράστια κολοτούμπα τότε, σήμερα συνεχίζει να λέει ψέματα:
—Ότι το 2015 βρήκε, δήθεν, «άδεια ταμεία»! Ψέμα…
Τον διέψευσαν και οι ίδιοι οι Ευρωπαίοι άλλωστε, που κατά τα άλλα υπήρξαν πολύ «ανεκτικοί» μαζί του….
—Ότι ο ίδιος παρέδωσε δήθεν, το 2019 «γεμάτα ταμεία»! Ψέμα…
Τον διαψεύδει καθημερινά η νέα κυβέρνηση και τα στοιχεία που αποκαλύπτει ο υπουργός Γιάννης Βρούτσης:
–Παρουσίαζαν «πλεονάσματα», επειδή…δεν πλήρωναν εκατοντάδες χιλιάδες συντάξεις!
Έχει νόημα να δείχνουμε «Πολιτικό Πολιτισμό» απέναντι σε όσους – αμετανόητους και αδιόρθωτους – συνεχίζουν να λένε ψέματα;
Όχι!
Έχει νόημα να δείχνουμε «επιείκεια» στους φαύλους, την ώρα που «αδικούμε όσους», τελικά, είχαν δίκιο;
Αυτό, πάντως, δεν λέγεται «Πολιτικός Πολιτισμός»
Αυτό είναι εκβαρβαρισμός και εξαχρείωση…
ΥΓ. 1 Κάποιοι θα πουν: Εντάξει δίκιο έχεις, αλλά «ας κοιτάξουμε μπροστά». Λάθος!
Αν δεν διδάσκεσαι από τα λάθη σου, ΔΕΝ πας μπροστά, κάνεις κύκλους, σαν τον σκύλο που κυνηγάει την ουρά του…
«Πολιτικός Πολιτισμός» είναι να διδάσκεσαι από το λάθη του παρελθόντος, για να μη τα επαναλάβεις στο μέλλον. Αλλιώς δεν έχεις μέλλον…
ΥΓ.2 Κάποιοι θα πουν: Εντάξει δίκιο έχεις, αλλά… μη το παίρνεις «προσωπικά»! Ακόμα κι αν κάποιοι είχαν δίκιο και δεν «δικαιώθηκαν» – δηλαδή δεν τους αναγνωρίστηκε – η χώρα μπορεί να προχωρήσει…
Μα αυτό είναι η άρνηση του «Πολιτικού Πολιτισμού».
Γιατί η Πόλη και η Δημοκρατία έχουν «Πρόσωπο»!
Οι αρχαίοι Βαβυλώνιοι ήταν εξαίρετοι μαθηματικοί και αστρονόμοι. Αλλά δεν ξέρουμε τα ονόματά τους! Γιατί στα ολοκληρωτικά καθεστώτα μόνο το όνομα του Βασιλέα ξέρουμε από κάθε εποχή, άντε και δύο-τρείς στρατηγούς ή σατράπες του.
Αλλά από την αρχαία Ελλάδα, ξέρουμε ως λαμπρούς μαθηματικούς: και τον Θαλή και τον Πυθαγόρα, και τον Ιπποκράτη το Χίο και τον Εύδοξο τον Κνίδιο και τον Ευκλείδη. Γιατί στις Πόλεις (όπου δημιουργήθηκε «Πολιτισμός») μέτραγε το «πρόσωπο»! Δημοκρατίες χωρίς πρόσωπα δεν υπάρχουν.
Κι όταν δεν δικαιώνονται όσοι αποδείχθηκε πως είχαν δίκιο – τότε επιπλέουν οι καιροσκόποι, οι φαύλοι και οι δημαγωγοί.
Κι αυτό δεν οικοδομεί «Πολιτικό Πολιτισμό» – τον γκρεμίζει…
Η αρχαία Αθηναϊκή Δημοκρατία της ακμής της είναι ταυτισμένη με το θετικό πρόσωπο του ηγέτη Περικλή, με το αρνητικό παράδειγμα του δημαγωγού Κλέονα, με την αιχμηρή σάτιρα του Αριστοφάνη που τους διακωμωδούσε όλους και με την τραγικότητα του Σωκράτη που δίδασκε μέχρι την τελευταία του στιγμή, πίνοντας το κώνειο.
Αν σβήσετε αυτά τα «πρόσωπα», δεν μένει τίποτε στην Μνήμη!
Η δημοκρατία έχει πρόσωπο – στον ενικό κα τον πληθυντικό.
Ο Πολιτικός Πολιτισμός έχει πολλά πρόσωπα – και δεν υπάρχει χωρίς πρόσωπα.
Απρόσωπος είναι ο Ολοκληρωτισμός!
Δεν είναι τυχαίο που όσοι τον υπηρετούν φοράνε κουκούλες – δηλαδή κρύβουν τα πρόσωπά τους…
