Από όλες τις καταπληκτικές αρχαιολογικές ανακαλύψεις που γίνονται κάθε μέρα σε όλο τον κόσμο, εκείνες που προκύπτουν από τα βάθη του ωκεανού είναι από οι πιο σαγηνευτικές. Υπάρχει κάτι στον υποβρύχιο κόσμο που αιχμαλωτίζει τη φαντασία μας -ίσως είναι η περιέργεια και η ίντριγκα για το τι άλλο μπορεί να βρίσκεται κάτω από την επιφάνεια, ή η ιδέα ότι ολόκληρες πόλεις μπορεί να κρύβονται στον πυθμένα του ωκεανού εκτός θέας.

Ευτυχώς, τα υποβρύχια ευρήματα δεν είναι πάντα τόσο μακριά και κάθε χρόνο γίνονται πιο απίστευτες διαπιστώσεις, χάρη στην πρόοδο της τεχνολογίας στον τομέα της θαλάσσιας αρχαιολογίας. Εδώ σας παρουσιάζουμε τις δέκα πιοαξιοσημείωτες θαλάσσιες ανακαλύψεις του 2014.

Κατά τη διάρκεια του 13ου αιώνα, οι Μογγόλοι, υπό την ηγεσία του Κουμπλάι Χαν, εγγονό του Τζένγκις Χαν, επιχείρησαν δύο μεγάλες εισβολές στην Ιαπωνία το 1274 και 1281 μ.Χ..

Ωστόσο, και στις δύο περιπτώσεις, ένας τεράστιος τυφώνας κατέστρεψε το στόλο των Μογγόλων, αναγκάζοντας τους επιτιθέμενους να εγκαταλείψουν τα σχέδιά τους και την Ιαπωνία να σώζεται τυχαία από την ξένη κατάκτηση. Οι Ιάπωνες πίστευαν ότι οι τυφώνες είχαν αποσταλεί από τους θεούς για να τους προστατεύσουν από τους εχθρούς τους και τους ονόμασαν Καμικάζι («θείοι άνεμοι»). Το 2014, οι αρχαιολόγοι βρήκαν ένα από τα πλοία των Μογγόλων από το νησί Takashima στη περιφέρεια του Nagasaki.

Το πλοίο βρέθηκε χρησιμοποιώντας εξοπλισμό σόναρ, να βρίσκεται 14 μέτρα κάτω από την επιφάνεια, περίπου 1,7 χιλιόμετρα μακριά από ένα άλλο Μογγολικό πολεμικό πλοίο που ανακαλύφθηκε το 2011. Το ναυάγιο αποτελείται διασκορπισμένα ευρήματα κοντά στην πλώρη του πλοίου, με διατηρημένες σανίδες από ξύλο που έχουν μήκος περίπου 11 μέτρα. Δύτες βρήκαν επίσης πέτρινα έρμα και οι αρχαιολόγοι ελπίζουν ότι η καρίνα του πλοίου βρίσκεται επίσης εκεί.

«Σχεδιάζουμε να διευκρινίσουμε λεπτομέρειες όπως η δομή, το μέγεθος και η καταγωγή του με την περαιτέρω εκσκαφή”, δήλωσε ο Yoshifumi Ikeda, καθηγητής αρχαιολογίας στο πανεπιστήμιο, ο οποίος ηγείται της ερευνητικής προσπάθειας. “Είναι καλά διατηρημένο, οπότε αναμένουμε να μεταφέρει σημαντικό μέρος του φορτίου, όπως πορσελάνες και όπλα”.

Μια αρχαιολογική ομάδα εξοπλισμένη με μίνι υποβρύχιο έκανε μια εντυπωσιακή ανακάλυψη, ενώ ερευνούσε σε βαθιά νερά γύρω από τα νησιά του Αιόλου την Παντελερία, Λίπαρι και Παναρέα -ένα 2.000 ετών βυθισμένο πλοίο, πλήρες, με δεκάδες αμφορείς, πιάτα, μπολ και άγκυρες . Μία από τις πιο εξαιρετικές ανακαλύψεις ήταν ένα πολύ καλά διατηρημένο θυσιαστήριο σε ένα βάθρο που περιέχει διακοσμητικά γλυπτά με κύματα.

Ενώ οι ιστορικές πηγές που αναφέρονται στους ναυτικούς και τις θυσίες στους θεούς για να εξασφαλίσουν ένα ασφαλές ταξίδι ή να τους ευχαριστήσουν επειδή έπλευσαν ένα δύσκολο πέρασμα, αυτός είναι ένα από τα πρώτα παραδείγματα βωμών σε ένα πλοίο που μπορεί να έχει χρησιμοποιηθεί για τέτοιους σκοπούς.

Ενθουσιασμένος με τα αποτελέσματα, ο Έφορος Θαλάσσιων Αρχαιοτήτων, Sebastiano Tusa, δήλωσε:

“Έχω δει και αγγίξει δεκάδες αρχαία και σύγχρονα ναυάγια στη μακρά σταδιοδρομία μου ως αρχαιολόγος, αλλά να είμαι σε θέση να καταλήξω στο ναυάγιο ενός πλοίου που βυθίστηκε πριν από 2.000 χρόνια, το οποίο είναι στο σκοτάδι και τη σιωπή των 130 μέτρων βάθος, μου έδωσε ένα απερίγραπτο συναίσθημα”. Το ναυάγιο, μαζί με τα ανακτηθέντα αντικείμενα, είναι σήμερα υπό περαιτέρω ανάλυση για την περαιτέρω κατανόηση της προέλευσης, τον προορισμό και τη ζωή επί του αρχαίου πλοίου.

Μια ανασκαφή στα ανοικτά της Χάιφα, στο Ισραήλ, αποκάλυψε ένα 7.500 ετών πηγάδι νερού καθώς και ένα νεολιθικό χωριό, 5 μέτρα κάτω από τη θάλασσα λόγω της προϊστορικής άνοδος της στάθμης της θάλασσας, που κατέκλυσε αυτό που μπορεί να ήταν το παλαιότερο κέντρο παραγωγής ελαιολάδου στον κόσμο.

Το πηγάδι πιστεύεται ότι προμήθευε φρέσκο νερό το χωριό. Σύμφωνα με τον θαλάσσιο αρχαιολόγο Jonathan Benjamin του Πανεπιστημίου Flinders, “τα πηγάδια νερού είναι πολύτιμα για την αρχαιολογία της Νεολιθικής εποχής, διότι από τη στιγμή που σταματούσαν να εξυπηρετούν τον προορισμό τους, οι άνθρωποι τα χρησιμοποιούσαν ως μεγάλο κάδο απορριμμάτων”. Μόλις η στάθμη της θάλασσας άρχισε να αυξάνεται το φρέσκο νερό έγινε αλμυρό και η χωρικοί το χρησιμοποιούσαν ως κάδο απορριμμάτων, πετώντας μέσα οστά ζώων και υπολείμματα τροφών.

Ο Benjamin επισημαίνει ότι η τοποθεσία μπορεί να είναι το παλαιότερο κέντρο παραγωγής ελαιολάδου στον κόσμο, με βάση τις προηγούμενες ανασκαφές. Μια μελέτη στο περιοδικό Journal of Archaeological Science περιγράφει τα χιλιάδες σπασμένα κουκούτσια ελιάς και την πρώιμη τεχνολογία παραγωγής ελαιολάδου που βρέθηκε σε λάκκους στην προϊστορική τποθεσία στη δεκαετία του 1990.

Μια ομάδα δυτών ανακάλυψε ένα φοινικικό ναυάγιο που χρονολογείται από το 700 π.Χ., στα ανοικτά των ακτών του νησιού Gozo της Μάλτας. Πρόκειται για ένα μοναδικό και εξαιρετικά σημαντικό εύρημα, καθώς είναι το αρχαιότερο γνωστό ναυάγιο στην κεντρική Μεσόγειο, είναι ένα από τα παλαιότερα και πιο ολοκληρωμένη φοινικικά πλοία που έχουν ποτέ ανακτηθεί και θα χρησιμεύσει για να ρίξει φως στο διεθνές εμπόριο και τις ανταλλαγές στην αρχαιότητα.

Μέχρι σήμερα, ερευνητές από τη Γαλλία, τις Ηνωμένες Πολιτείες, και τη Μάλτα έχουν ανακτήσει 20 πέτρες λείανσης από λάβα, που ζυγίζουν περίπου 35 κιλά η καθεμιά και 50 αμφορείς επτά διαφορετικών τύπων, που υποδηλώνουν ότι το πλοίο είχε επισκεφτεί διάφορα λιμάνια. Με βάση το φορτίο, οι επιστήμονες πιστεύουν ότι το πλοίο έπλεε από τη Σικελία στη Μάλτα για να πουλήσει το φορτίο του όταν βυθίστηκε.

Ο φοινικικός πολιτισμός, διήρκεσε από το 1550 π.Χ. έως το 300 π.Χ., και είχε ως έδρα τη σημερινή Τύρο στο Λίβανο. Οι Φοίνικες ταξίδεψαν στο μεγαλύτερο μέρος της Μεσογείου, όχι ως κατακτητές, αλλά ως έμποροι. Η στρατηγική θέση της Μάλτας στη Μεσόγειο έκανε τα νησιά ένα ασφαλές καταφύγιο για τους Φοίνικες κατά τη διάρκεια των μακρών θαλάσσιων ταξιδιών τους.

Νωρίτερα αυτό το έτος, Σουηδοί αυτοδύτες πραγματοποίησαν μια μοναδική και σπάνια ανακάλυψη στη Βαλτική Θάλασσα -αντικείμενα της Λίθινης Εποχής που άφησαν οι Σουηδοί νομάδες που χρονολογούνται 11.000 χρόνια πριν.

Ο Björn Nilsson, καθηγητής αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο Södertörn και η ομάδα του, έχουν δεχθεί πόρους από το σουηδικό National Heritage Board να προβούν σε τριετής ανασκαφή κάτω από την επιφάνεια του νερού στο Hanö, ένα αμμώδη όρμο στα ανοικτά των ακτών της κομητείας Skåne. Ενώ οι ανασκαφές συνεχίζονται, μέχρι στιγμής, έχουν αποκαλύψει μια σειρά από υπολείμματα που πιστεύεται ότι έχουν απορριφθεί στο νερό από τους Σουηδούς της Λίθινης Εποχής, αντικείμενα τα οποία έχουν διατηρηθεί χάρη στην έλλειψη οξυγόνου και την αφθονία των ιζημάτων πλούσιων σε οργανική ύλη στον βυθό της ευτροφικής λίμνης.

Είναι εξαιρετικά σπάνιο να βρει κανείς στοιχεία από τη Λίθινη Εποχή τόσο ατόφια. Θαμμένα 16 μέτρα κάτω από την επιφάνεια, ο Nilsson αποκάλυψε ξύλα, εργαλεία από πυριτόλιθο, κέρατα ζώων και σχοινιά. Από τα πιο αξιόλογα αντικείμενα που βρέθηκαν είναι ένα σκαλισμένο καμάκι από οστά ζώων και τα οστά ενός αρχαίου ζώου που ονομάζεται βούβαλος, ο πρόγονος των εγχώριων βοοειδών, οι τελευταίοι εκ των οποίων έχασαν τη ζωή τους μακριά στις αρχές της δεκαετίας του 1600.

Στην πρώτη υποβρύχια εξερεύνηση του είδους, μια ελληνική και μια διεθνής ομάδα δυτών και αρχαιολόγων χρησιμοποίησαν έναν νέο υψηλής τεχνολογίας εξωσκελετό για να φτάσουν βαθιά στη θάλασσα όπου το παγκοσμίου φήμης ναυάγιο των Αντικυθήρων κείτεται εδώ και δυο χιλιάδες χρόνια. Η έρευνά τους απέδειξε ότι πολυτελή υπολείμματα του φορτίου του πλοίου έχουν επιβιώσει για χιλιετίες στον πυθμένα της θάλασσας, καθώς και νέους θησαυρούς. Οι διασωθέντες αρχαιότητες περιλαμβάνουν επιτραπέζια σκεύη, τμήματα του πλοίου και ένα τεράστιο χάλκινο δόρυ που πιθανότατα ανήκει σε άγαλμα πολεμιστή ανθρωπίνου μεγέθους.

Κατά τη διάρκεια των ερευνών, μεταξύ 15 Σεπτεμβρίου και 7 Οκτωβρίου 2014, οι ερευνητές δημιούργησαν ένα υψηλής ανάλυσης 3D χάρτη του τόπου.

Δύτες στη συνέχεια ανέκτησαν μια σειρά από ευρήματα που αποδεικνύουν ότι ένα μεγάλο μέρος του φορτίου του πλοίου πράγματι σώζεται κάτω από το ίζημα. “Στοιχεία του πλοίου, συμπεριλαμβανομένου πολλαπλές άγκυρες μολύβδου πάνω από ένα μέτρο μήκος και ένα χάλκινο δαχτυλίδι από ξάρτια με θραύσματα ξύλου να εξακολουθούν να συνδέονται, αποδεικνύουν ότι ένα μεγάλο μέρος του πλοίου επιβιώνει”, είπε ο Woods Hole Ωκεανογραφικό Ινστιτούτο σε δελτίο τύπου.

“Τα ευρήματα είναι επίσης διάσπαρτα σε πολύ μεγαλύτερη έκταση από ότι είχαν ερευνήσει οι σφουγγαράδες, καλύπτοντας 300 μέτρα στον θαλάσσιο πυθμένα. Αυτό, σε συνδυασμό με το τεράστιο μέγεθος των αγκυρών και τις σανίδες κύτους που ανακτήθηκαν αποδεικνύει ότι το πλοίο των Αντικυθήρων ήταν πολύ μεγαλύτερο από ότι θεωρείτο μέχρι σήμερα, μεγάλο ίσως και έως 50 μέτρα”.

Οι αρχαιολόγοι πιστεύουν ότι υπάρχουν πολλά περισσότερα στοιχεία από το φορτίο ακόμα που περιμένουν να βρεθούν και παραμείνει αισιόδοξοι για την εξεύρεση πρόσθετων τμημάτων του μηχανισμού των Αντικυθήρων, ή άλλων αυτόματων κατασκευών. Θα επιστρέψουν στην τποθεσία την επόμενη σεζόν για να συνεχίσουν τις εξερευνήσεις.

Στις 6 Σεπτεμβρίου, ο πρωθυπουργός του Καναδά, Στίβεν Χάρπερ, ανακοίνωσε ότι ένα από τα χαμένο πλοία της εκστρατείας του Σερ Τζον Φράνκλιν βρέθηκε στο νησί Hat, νοτιοδυτικά του νησιού King William. Τα πλοία HMS Έρεβος και Τρόμος, τα οποία απέπλευσαν από την Αγγλία το καλοκαίρι του 1845, είχαν ως στόχο να χαρτογραφήσουν το βορειοδυτικό πέρασμα. Εξαφανίστηκαν εκεί που είναι τώρα η καναδική Αρκτική. Χαμένοι στον πάγο βορειοδυτικά του νησιού King William το καλοκαίρι του 1846, τα πλοία εγκαταλείφθηκαν από τους σωζόμενους αξιωματικούς και άνδρες την άνοιξη του 1848. Δεν υπήρξαν επιζώντες.

Το ξύλινο σκάφος βρισκόταν σε όρθια θέση στον πυθμένα της θάλασσας σε βάθος 11 μέτρων. Το κήτος φαίνεται να είναι σχεδόν ανέπαφο, αν και οι ιστοί του λείπουν. Περισσότερα αντικείμενα αναμφίβολα θα προκύψουν σύντομα και ελπίζουμε να αποκαλύψουν το μυστήριο της εξαφάνισης των πλοίων.

Θαλάσσιοι αρχαιολόγοι στον Καναδά ανακάλυψαν έναν αρχαίο χώρο που χρονολογείται 13.800 χρόνια πριν, κάτω από το νερό κοντά στο Αρχιπέλαγος Haida Gwaii στην British Columbia, του Καναδά. Η περιοχή, που αποτελείται από ένα πέτρινο υπερχειλιστήρα -ένα τεχνητό κανάλι που χρησιμοποιείτο για να πιάνουν ψάρια -ήταν κάποτε στην ξηρά και είχε κατοικηθεί από τους ανθρώπους του Haida.

Στην λαογραφία της Haida, υπάρχει μια παλιά ιστορία από τον κατακλυσμό που λέει πως οι άνθρωποι αναγκάστηκαν να μετακινηθούν από τα νερά της πλημμύρας και πώς οι άνθρωποι τους διασκορπίστηκαν στο Νέο Κόσμο.

Το παλαιότερο τεχνούργημα που βρέθηκε ποτέ στο παρελθόν στον Καναδά προήλθε κοντά από το διάφραγμα του ίδιου χώρου, του εθνικού πάρκου του Εθνικού Πάρκου Gwaii Hanaas χρονολογείται 12.700 χρόνια πριν. Η τελευταία διαπίστωση αποτελεί, επομένως, την παλαιότερη ποτέ απόδειξη της ανθρώπινης κατοίκησης στον Καναδά.

Μια υποβρύχια ανασκαφή στην αρχαιολογική τοποθεσία στο λιμάνι του Βουρλά στη Σμύρνη στην Τουρκία, αποκάλυψαν ένα βυθισμένο πλοίο που πιστεύεται ότι χρονολογείται 4000 χρόνια πριν. Η εκπληκτική ανακάλυψη είναι το αρχαιότερο γνωστό ναυάγιο που βρέθηκε ποτέ στη Μεσόγειο και είναι επίσης ένα από τα παλαιότερα γνωστά ναυάγια σε όλο τον κόσμο.

Το λιμάνι του Βουρλά, υπηρέτησε την αρχαία ελληνική αποικία των Κλαζομενών, και βυθίστηκε μετά από μια φυσική καταστροφή, πιθανότατα από σεισμό, τον 8ο αιώνα π.Χ., καθιστώντας την περιοχή δημοφιλή για υποθαλάσσιες έρευνες. Πολυάριθμα βυθισμένα πλοία έχουν ήδη βρεθεί στο Βουρλά, που κυμαίνονται από τον 2ο αιώνα π.Χ., ως την περίοδο της Τουρκοκρατίας. Η αποκάλυψη ενός πλοίου που πιστεύεται ότι χρονολογείται γύρω στο 2.000 π.Χ., είναι εξαιρετικά σπάνια και σημαντική και αποτελεί ένα σημαντικό ορόσημο για την αρχαιολογία.

1. Η υποβρύχια ανακάλυψη βυθισμένης σπηλιάς στο Μεξικό παρέχει τα πρώτα ίχνη των πρώτων Αμερικανών

Δύτες χαρτογραφούσαν βυθισμένα σπήλαια στην Ανατολική χερσόνησο Γιουκατάν του Μεξικού περίπου 12 μίλια βόρεια από την πόλη Tulum, όταν βρήκαν τον πιο πλήρη σκελετό της ηλικίας του που βρέθηκε ποτέ στην Αμερική, που χρονολογείται μεταξύ 12.000 και 13.000 ετών.

Ο αρχαίος σκελετός, που έχει ονομαστεί “Νάϊα” (αρχαία ελληνικά η «νύμφη του νερού» Ναϊάς), ανήκει σε ένα έφηβο κορίτσι που έπεσε πάνω από 30 μέτρα και σκοτώθηκε σχεδόν μισό μίλι μέσα σε ένα πολύπλοκο δίκτυο των σπηλαίων που ήταν σε μεγάλο βαθμό ξηρά στο τέλος της Πλειστόκαινου εποχής.

Ο σκελετός περιέχει τόσο κρανιοπροσωπικά χαρακτηριστικά των αρχαίων Παλαιοαμερικανών και μιτοχονδριακό DNA που κατέχουν αργότερα οι ιθαγενείς Αμερικανοί. Αυτό υποδηλώνει ότι οι διαφορές στα χαρακτηριστικά μεταξύ Παλαιοαμερικανών και των σύγχρονων ιθαγενών Αμερικανών μπορεί να είναι το αποτέλεσμα των εξελικτικών αλλαγών σε μια περίοδο 9.000 ετών, αντί να είναι το αποτέλεσμα των ξεχωριστών μεταναστεύσεων από τη Νοτιοανατολική Ασία και την Ευρώπη.

Πηγή: aorata-gegonota.blogspot.gr