Σχεδόν ένας στους τρεις άνδρες, ηλικίας άνω των 15 ετών, είναι μολυσμένος με τουλάχιστον ένα στέλεχος του ιού των ανθρωπίνων θηλωμάτων (HPV), σύμφωνα με νέα έρευνα του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ).

Όπως αναφέρει το iatropedia.gr ο ένας στους πέντε, εξ άλλου, είναι μολυσμένος με υψηλού κινδύνου (ογκογόνα) στελέχη, τα οποία σχετίζονται μακροπρόθεσμα με τον καρκίνο. Τα κρούσματα είναι υψηλότερα στους νεαρούς ενήλικες. Κορυφώνονται στις ηλικίες μεταξύ 25 και 29 ετών, ύστερα σταθεροποιούνται ή μειώνονται ελαφρώς.

Ωστόσο ο επιπολασμός είναι επίσης υψηλός στους έφηβους και νεαρούς ενήλικες (15-19 ετών). Το γεγονός αυτό υποδηλώνει ότι οι άνδρες μολύνονται κατά τα πρώτα χρόνια της σεξουαλικής τους δραστηριότητας.

Τα νέα ευρήματα δημοσιεύονται στην ιατρική επιθεώρηση The Lancet Global Health. Οι ερευνητές πραγματοποίησαν ανασκόπηση της ιατρικής βιβλιογραφίας, για να υπολογίσουν τον παγκόσμιο επιπολασμό της λοίμωξης των ανδρών από ιούς HPV. Ο επιπολασμός είναι η αναλογία των συνολικών κρουσμάτων στον πληθυσμό σε δεδομένη χρονική στιγμή.

Οι ερευνητές του ΠΟΥ και άλλων επιστημονικών οργανισμών, εξέτασαν δεδομένα της περιόδου 1995-2022. Όπως διαπίστωσαν, το 31% των ανδρών ηλικίας 15 ετών και άνω ήταν μολυσμένοι με κάποιο στέλεχος του ιού HPV. Το 21% όμως ήταν μολυσμένο με υψηλού κινδύνου στέλεχος.

Το πιο συχνό ογκογόνο στέλεχος ήταν το HPV16. Ανιχνεύθηκε στο 5% των ανδρών. Ακολουθεί το HPV6, που ανιχνεύθηκε στο 4%.

Ποιους καρκίνους προκαλεί

Όπως αναφέρει ο ΠΟΥ, η πλειονότητα των λοιμώξεων από ιό HPV είναι ασυμπτωματικές. Μπορεί όμως να έχουν μακροχρόνιες επιπτώσεις και να κοστίσουν τη ζωή. Κάθε χρόνο, λ.χ., περισσότερες από 340.000 γυναίκες πεθαίνουν από καρκίνο του τραχήλου της μήτρας εξαιτίας αυτού του ιού.

Στους άνδρες, οι λοιμώξεις από HPV εκδηλώνονται κυρίως ως κονδυλώματα των γεννητικών οργάνων και του πρωκτού. Αυτά προκαλούν σημαντική νοσηρότητα και αυξάνουν την μετάδοση του ιού. Ωστόσο οι άνδρες που μολύνονται με ογκογόνο στέλεχος του HPV, διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο να εκδηλώσουν καρκίνο:

• Του πέους
• Του πρωκτού
• Της στοματικής κοιλότητας και του φάρυγγα

Η Διεθνής Υπηρεσία Έρευνας του Καρκίνου (IARC) που υπάγεται στον ΠΟΥ, υπολογίζει ότι το 2018 69.400 άνδρες σε όλο τον κόσμο εκδήλωσαν καρκίνο λόγω του HPV.

Η σχέση με τα κονδυλώματα

Όπως εξηγεί ο δερματολόγος-αφροδισιολόγος δρ Χρήστος Στάμου, η λοίμωξη από τον ιό των ανθρωπίνων θηλωμάτων είναι η συχνότερη σεξουαλικά μεταδιδόμενη ιογενής λοίμωξη παγκοσμίως. Έως σήμερα είναι γνωστά 200 στελέχη του ιού αυτού. Από το σύνολο των στελεχών, περίπου τα 12 είναι ογκογόνα και δυνάμενα να οδηγήσουν σε μακροχρόνιες συνέπειες ή ακόμα και σε θάνατο.

Η λοίμωξη από τον ιό μπορεί να εκδηλωθεί σε οποιοδήποτε σημείο του σώματος, αναλόγως με το στέλεχος. Στους άνδρες, εκδηλώνεται κυρίως με την εμφάνιση οξυτενών κονδυλωμάτων.

Η νέα μελέτη «υπογραμμίζει την ανάγκη εντατικοποίησης της ενημέρωσης για τις μεθόδους πρόληψης του HPV αλλά και τους τρόπους θεραπείας – όχι του ιού (αφού αυτό δεν είναι δυνατόν) αλλά των συμπτωμάτων που προκαλεί», επισημαίνει ο δρ Στάμου.

Αυτό είναι απαραίτητο για «να αναχαιτιστεί η εξάπλωσή του στους άνδρες και κατ’ επέκταση στις γυναίκες, οι οποίες διατρέχουν μεγάλο κίνδυνο θνησιμότητας εξαιτίας του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας».

Σωτήριος ο εμβολιασμός

Ο εμβολιασμός κατά του HPV στους εφήβους και νεαρούς ενήλικες έχει αποδειχθεί αποτελεσματική στρατηγική στη μείωση του επιπολασμού των ογκογόνων στελεχών του. Τα διαθέσιμα εμβόλια είναι, κατά τον δρα Στάμου:

Το διδύναμο που προστατεύει από τα πιο επικίνδυνα για εμφάνιση καρκίνου στελέχη HPV 16 και 18
Το τετραδύναμο για τα στελέχη HPV 6, 11, 16 και 18
Το εννεαδύναμο για τα στελέχη HPV 6, 11, 16, 18, 31, 33, 45, 52 και 58.
Στη μάχη κατά της μόλυνσης σημαντικό ρόλο παίζει η σωστή χρήση προφυλακτικού. Δεδομένου, όμως, ότι δεν προστατεύει εξ ολοκλήρου, αφού δεν καλύπτει όλες τις επιφάνειες των γεννητικών οργάνων, κανείς δεν πρέπει να επαφίεται σε αυτήν.

Πως αντιμετωπίζονται τα κονδυλώματα

Στις περιπτώσεις που η μόλυνση από τον HPV προκαλέσει συμπτώματα, συνιστάται η ταχύτατη θεραπεία τους, για να αποφευχθεί ο πολλαπλασιασμός και η εξάπλωση των κονδυλωμάτων.

Ο αποτελεσματικότερος τρόπος είναι η εξάχνωση των βλαβών με λέιζερ. Είναι ασφαλής και απαλλάσσει το άτομο από τους σχηματισμούς που προκαλεί ο ιός, ανεξαρτήτως του στελέχους που ευθύνεται. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί και σε μια μόνο συνεδρία. Η θεραπεία είναι ανώδυνη (γίνεται με τοπική αναισθησία), αναίμακτη, χωρίς τομές και χωρίς χρόνο αποθεραπείας.

Τα κονδυλώματα μπορούν, επίσης, να αντιμετωπιστούν με κρυοθεραπεία, διαθερμοπηξία, χειρουργική αφαίρεση, τοπικές κρέμες και διαλύματα.

Όποια μέθοδος κι αν επιλεγεί, μετά από τη θεραπεία απαιτείται τακτικός επανέλεγχος. Με αυτόν θα εντοπιστούν και θα εξαλειφθούν τυχόν υπολειμματικές βλάβες ή μολυσμένα σημεία, που κατά τη θεραπεία βρίσκονταν στο στάδιο της επώασης.

Σημαντική για την προστασία των σεξουαλικών συντρόφων και τη μη μετάδοση του ιού, τέλος, είναι «η ενημέρωσή τους και η αποφυγή της σεξουαλικής επαφής μέχρι την αποθεραπεία των κονδυλωμάτων», καταλήγει ο δρ Στάμου.