Καμπανάκι χτύπησε πριν από λίγες ημέρες στην παγκόσμια αστρονομική κοινότητα όταν το διαστημικό τηλεσκόπιο Swift διαπίστωσε ότι μια κοντινή σε εμάς μελανή οπή «ξύπνησε» ύστερα από 26 έτη αδράνειας.
Σε απόσταση 8.000 ετών φωτός από εμάς βρίσκεται το δυαδικό σύστημα V404 Cygni.
Το σύστημα αυτό αποτελείται από ένα μεγάλο άστρο και μια σχετικά μικρού μεγέθους μελανή οπή που έχει μάζα ίση με εκείνη 12 άστρων σαν τον Ηλιο.
Η μελανή οπή όταν βρίσκεται σε φάση δραστηριοποίησης «τρέφεται» με την ύλη του γειτονικού της άστρου. Οπως όμως έχει αποδειχθεί, πρόκειται για μια μάλλον… τεμπέλα μαύρη τρύπα, αφού ενεργοποιείται κάθε φορά για μικρό χρονικό διάστημα και στη συνέχεια ξεκουράζεται.
Για 26 χρόνια η μελανή οπή είχε «σιγήσει» και ξαφνικά πριν από λίγες ημέρες άρχισε και πάλι να κάνει αισθητή την ύπαρξή της.
Ετσι οι επιστήμονες έχουν στρέψει τώρα πολλά επίγεια και διαστημικά τηλεσκόπια στο V404 Cygni για να παρατηρήσουν το φαινόμενο.
Με δεδομένο ότι τις προηγούμενες φορές που η μαύρη τρύπα ενεργοποιήθηκε τα τεχνικά μέσα που είχε στη διάθεσή της η επιστημονική κοινότητα δεν ήταν ούτε τόσο πολλά όσο σήμερα ούτε τόσο προηγμένα, θεωρείται βέβαιο ότι θα μάθουμε πολλά άγνωστα στοιχεία για τις μυστηριώδεις μελανές οπές.
«Παγκόσμιο» τηλεσκόπιο για μια μαύρη τρύπα
Επιστήμονες σε όλον τον κόσμο ξεκίνησαν την προσπάθεια δημιουργίας του Event Horizon Telescope (EHT). Δεν πρόκειται για ένα νέο τηλεσκόπιο αλλά για τη σύνδεση όλων των ισχυρών επίγειων τηλεσκοπίων για να δημιουργήσουν ένα υπερτηλεσκόπιο.
Στόχος είναι να μπορέσουν οι αστρονόμοι να διεισδύσουν με το EHT στο κέντρο του γαλαξία μας και να παρατηρήσουν τη γιγάντια μελανή οπή που βρίσκεται εκεί. Οι επιτελείς αυτής της προσπάθειας ευελπιστούν ότι με το EHT θα έχουν την ως σήμερα πιο «καθαρή»… θέα του κέντρου του Γαλαξία και των φαινομένων που λαμβάνουν χώρα εκεί.
Αν αυτή η σύνδεση των ισχυρών τηλεσκοπίων του πλανήτη επιτευχθεί, θα δημιουργηθεί ένα όργανο με δυνατότητες και ισχύ χίλιες φορές μεγαλύτερες από εκείνες του διαστημικού τηλεσκοπίου Hubble.
Ηδη έχουν συνδεθεί το τηλεσκόπιο SPT στον Νότιο Πόλο με το τηλεσκόπιο Pathfinder Experiment στην έρημο Ατακάμα στη Χιλή και το τηλεσκόπιο Large Millimeter Telescope στο Μεξικό.
Οταν η σύνδεση ολοκληρωθεί, το σούπερ τηλεσκόπιο θα στοχεύσει τη μελανή οπή στο κέντρο του γαλαξία μας που έχει λάβει την ονομασία Τοξότης Α*.
Η μαύρη τρύπα του Γαλαξία απέχει περίπου 27.000 έτη φωτός από τη Γη και έχει μάζα περίπου 4 εκατομμύρια φορές μεγαλύτερη από αυτήν του Ηλίου.
Οι ερευνητές που θα συμμετέχουν στις παρατηρήσεις θα προσπαθήσουν να εντοπίσουν τον περίφημο «ορίζοντα γεγονότων». Πρόκειται για το σημείο χωρίς επιστροφή» μιας μαύρης τρύπας, δηλαδή το σημείο στο οποίο η βαρυτική έλξη γίνεται τόσο δυνατή ώστε κάθε διαφυγή να είναι αδύνατη.
Με απλά λόγια, όταν η ύλη σε οποιαδήποτε μορφή της (άστρα, αέρια, ακόμη και το φως) βρεθεί στον ορίζοντα των γεγονότων μιας μελανής οπής, η τύχη της είναι προδιαγεγραμμένη: θα τη ρουφήξει η μαύρη τρύπα.
Ως σήμερα υπάρχουν οι θεωρητικές αναφορές για την ύπαρξη του ορίζοντα γεγονότων και κάποια έμμεσα ίχνη του. Οι επιστήμονες αναζητούν εδώ και χρόνια κάποιες απτές αποδείξεις της παρουσίας του και το EHT ίσως να καταφέρει να τις εντοπίσει.
Οι ερευνητές θα προσπαθήσουν να συλλέξουν νέα δεδομένα με τα οποία θα ελέγξουν τη θεωρία της Γενικής Σχετικότητας του Αϊνστάιν αλλά και τη συμπεριφορά των μελανών οπών.
Η «μαύρη θύελλα»
Μια πραγματικά εντυπωσιακή, από κάθε άποψη, ανακάλυψη έκανε διεθνής ομάδα αστρονόμων χρησιμοποιώντας τα διαστημικά τηλεσκόπια XMM-Newton και NuSTAR.
Τα δύο τηλεσκόπια κάνουν παρατηρήσεις σε διαφορετικά φάσματα φωτός των ακτίνων Χ και ο συνδυασμός των παρατηρήσεών τους αποκάλυψε ένα εκπληκτικό κοσμικό φαινόμενο.
Σε έναν γαλαξία που βρίσκεται σε απόσταση 2 δισ. ετών φωτός από εμάς υπάρχει μια κολοσσιαία μελανή οπή η οποία έχει λάβει την ονομασία PDS 456.
Οι ερευνητές εντόπισαν τους ανέμους που δημιουργούνται από τη δράση αυτής της μαύρης τρύπας. Πρόκειται, όπως λένε, για τους ισχυρότερους ανέμους που έχουν εντοπιστεί ως σήμερα.
Σύμφωνα με τους επιστήμονες, οι συγκεκριμένοι άνεμοι μεταφέρουν κάθε δευτερόλεπτο ενέργεια μεγαλύτερη από εκείνη που εκπέμπουν μαζί 1 τρισ. άστρα σαν τον Ηλιο!
Οπως αναφέρουν, αν αυτή η τρομερή κοσμική θύελλα χτυπούσε έναν γαλαξία θα εξαφάνιζε όλα εκείνα τα συστατικά (αέρια, σκόνη) που είναι απαραίτητα για την παραγωγή άστρων. Με απλά λόγια ο γαλαξίας αυτός θα γινόταν άγονος. Η ανακάλυψη δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση «Science».
Ο μαύρος… φαταούλας
Ονομάζεται P13 και είναι μια μελανή οπή που βρίσκεται σε απόσταση περίπου 12 εκατ. ετών φωτός από τη Γη στον γαλαξία NGC7793.
Γνωρίζαμε την ύπαρξη αυτής της μελανής οπής, όμως ερευνητές του Διεθνούς Κέντρου Ερευνας Ραδιοαστρονομίας (ICRAR) στην Αυστραλία την παρατήρησαν εκ νέου και διαπίστωσαν ότι βρίσκεται σε μια φάση κοσμικής… υπερφαγίας, αφού καταναλώνει την ύλη που βρίσκεται κοντά της 10 φορές ταχύτερα από όσο εκτιμούσαν ως σήμερα οι ειδικοί.
Οι ερευνητές για να καταδείξουν την «κατανάλωση» που κάνει η P13 ανακοίνωσαν ότι κάθε λεπτό καταπίνει ποσότητα ύλης ίση με 100 δισεκατομμύρια δισεκατομμυρίων… χοτ ντογκ!
H ανακάλυψη που δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση «Nature» προσφέρει στους επιστήμονες νέες πληροφορίες για τη λειτουργία των μελανών οπών.
ΠΗΓΗ: tovima.gr
