Ο καρκίνος του νεφρού ή νεφροκυτταρικό καρκίνωμα είναι η τρίτη συχνότερη κακοήθεια του ουροποιητικού συστήματος. Εμφανίζεται συχνότερα σε άντρες, συνήθως στην έκτη και έβδομη δεκαετία της ζωής.
Δείτε ποιοι είναι οι παράγοντες κινδύνου και ποια είναι τα συμπτώματα, σύμφωνα με το Ινστιτούτο Μελέτης Ουρολογικών Παθήσεων (ΙΜΟΠ).
Ποιοι είναι οι παράγοντες κινδύνου;
Παράγοντες που αυξάνουν την πιθανότητα να δημιουργηθεί ο καρκίνος του νεφρού είναι:
– Κάπνισμα
Οι καπνιστές διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο να αναπτύξουν καρκίνο του νεφρού συγκριτικά με τους μη καπνιστές. Ο κίνδυνος αυτός αυξάνει ανάλογα με τον αριθμό των τσιγάρων και το χρονικό διάστημα όπου καπνίζει κάποιος.
– Παχυσαρκία
Η παχυσαρκία αυξάνει επίσης τον κίνδυνο καρκίνου του νεφρού, περισσότερο στον γυναικείο πληθυσμό.
– Υψηλή αρτηριακή πίεση
Η μη ελεγχόμενη υπέρταση έχει συσχετιστεί σε αρκετές μελέτες με την εμφάνιση καρκίνου του νεφρού.
– Διατροφή
Η υπερβολική κατανάλωση κόκκινου κρέατος, ζωικού λίπους και τηγανητών αυξάνει τον κίνδυνο για καρκίνο του νεφρού. Από την άλλη, η συχνή κατανάλωση φρούτων και λαχανικών έχει προστατευτική δράση.
– Οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του νεφρού
Τα άτομα που έχουν ένα μέλος της οικογένειας με καρκίνο του νεφρού αντιμετωπίζουν ελαφρώς αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης της νόσου.
– Αιμοκάθαρση
Ασθενείς που υποβάλλονται σε αιμοκάθαρση λόγω νεφρικής ανεπάρκειας για πολλά χρόνια έχουν επίσης αυξημένο κίνδυνο.
Θα πρέπει, πάντως, να γνωρίζετε ότι πολλοί άνθρωποι που αναπτύσσουν καρκίνο του νεφρού δεν έχουν κανέναν από τους παράγοντες κινδύνου που αναφέρθηκαν. Επίσης, πολλοί άνθρωποι που έχουν αυτούς τους παράγοντες δε θα αναπτύξουν ποτέ τη νόσο.
Ποια είναι τα συμπτώματα του καρκίνου του νεφρού;
Στα αρχικά στάδια, δυστυχώς, σπάνια υπάρχουν συμπτώματα, και αυτά μπορεί να μην εκτιμηθούν, όπως ένα επεισόδιο αιματουρίας ή ένα αίσθημα βάρους δεξιά ή αριστερά από τη μέση. Όσο ο όγκος αυξάνεται σε διαστάσεις και ανάλογα με τη θέση του μέσα στο νεφρό, τα πιο συνήθη συμπτώματα που μπορεί να παρουσιαστούν είναι:
– Αιματουρία (παρουσία αίματος στα ούρα, το οποίο είναι είτε ορατό με το μάτι ή ανιχνεύεται στο εργαστήριο)
– Ο πόνος στα πλευρά στην περιοχή των νεφρών που δεν υποχωρεί
– Ψηλαφητή μάζα στην κοιλιά
– Ανεξήγητη απώλεια βάρους
– Αδυναμία, καταβολή και πυρετός που δεν μπορούν να αποδοθούν σε άλλη αιτία
Τα παραπάνω συμπτώματα μπορεί να οφείλονται και σε πολλά άλλα αίτια εκτός από τον καρκίνο του νεφρού. Αν έχετε κάποιο από αυτά, θα πρέπει να ενημερώσετε τον γιατρό σας, έτσι ώστε οποιοδήποτε πρόβλημα να μπορεί να διαγνωστεί και να αντιμετωπιστεί όσο το δυνατόν νωρίτερα.
Πώς γίνεται η διάγνωση του καρκίνου του νεφρού;
Αν έχετε κάποιο από τα παραπάνω συμπτώματα και μετά την κλινική εξέταση, ο γιατρός σας ίσως σας ζητήσει κάποιες επιπλέον εργαστηριακές εξετάσεις:
– Γενική εξέταση ούρων
Η αιματουρία εμφανίζεται στο 40-60% των περιπτώσεων του καρκίνου.
– Γενική αίματος
Η ταχύτητα καθίζησης ερυθρών (ΤΚΕ) παρατηρείται αυξημένη συχνά σε ασθενείς με καρκίνο του νεφρού, ενώ η γενική αίματος μπορεί να διαγνώσει κάποια αναιμία.
– Υπερηχογράφημα
Είναι μία απλή, ανώδυνη και ακίνδυνη απεικονιστική εξέταση, που μπορεί να δώσει κάποιες πληροφορίες για την ύπαρξη καρκίνου στο νεφρό.
-Αξονική τομογραφία κοιλίας και οπισθοπεριτοναϊκού χώρου
Αποτελεί την εξέταση εκλογής για τη διάγνωση, αλλά και τη σταδιοποίηση της νόσου, δείχνει δηλαδή αν υπάρχει επέκταση στους λεμφαδένες ή σε άλλα όργανα της κοιλιάς.
– Μαγνητική τομογραφία κοιλίας και οπισθοπεριτοναϊκού χώρου
Προσφέρει ό,τι και η αξονική τομογραφία, αλλά σε κάποιες περιπτώσεις πλεονεκτεί στη σταδιοποίηση της νόσου.
– Βιοψία
Σε κάποιες περιπτώσεις όπου υπάρχουν αμφιβολίες από τις απεικονιστικές εξετάσεις, ο γιατρός μπορεί να συστήσει βιοψία. Με μία λεπτή βελόνα που εισάγεται μέσω του δέρματος λαμβάνεται ένα μικρό δείγμα, το οποίο αποστέλλεται για εξέταση. Η βιοψία γίνεται με τη βοήθεια υπερηχογράφου ή πιο συχνά αξονικού τομογράφου.
Πώς γίνεται η σταδιοποίηση του καρκίνου του νεφρού;
Εφόσον διαγνωστεί ο καρκίνος του νεφρού, ο γιατρός θα προχωρήσει σε κάποιες επιπλέον εξετάσεις, για να διαπιστώσει αν ο όγκος έχει ξεφύγει και σε άλλα σημεία του σώματος.
Η αξονική τομογραφία της κοιλίας θα ελέγξει αν υπάρχει επέκταση εκτός νεφρού και αν έχουν προσβληθεί λεμφαδένες ή άλλα όργανα της κοιλίας, όπως το ήπαρ.
Η μαγνητική τομογραφία κοιλίας μπορεί να δώσει επιπλέον επέκταση και πιθανή διήθηση κάποιων μεγάλων αγγείων της κοιλίας από τον καρκίνο.
Η ακτινογραφία ή η αξονική τομογραφία θώρακος θα διαπιστώσουν τυχόν μεταστάσεις στον θώρακα, ενώ το σπινθηρογράφημα οστών μεταστάσεις στα οστά.
Ποια είναι η θεραπεία του καρκίνου του νεφρού;
Η θεραπεία που θα συστηθεί εξαρτάται από το μέγεθος του όγκου, το στάδιο της νόσου, την ηλικία και τη γενική κατάσταση του ασθενή. Οι θεραπευτικές επιλογές που υπάρχουν, σήμερα, είναι:
Η χειρουργική θεραπεία
Θεωρείται η θεραπεία εκλογής για τον εντοπισμένο καρκίνο του νεφρού. Η επέμβαση μπορεί να αφορά στην αφαίρεση ολόκληρου του νεφρού (ριζική νεφρεκτομή) ή σε κάποιες περιπτώσεις μόνο του όγκου (μερική νεφρεκτομή).
Η μοριακά στοχευμένη θεραπεία
Εφαρμόζεται όλο και περισσότερο, τα τελευταία χρόνια. Τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται γι’ αυτήν τη θεραπεία στοχεύουν σε μοριακό επίπεδο στα καρκινικά κύτταρα και εμποδίζουν την ανάπτυξή τους. Τα αποτελέσματα είναι ενθαρρυντικά.
Η ανοσοθεραπεία
Με τη χρήση διαφόρων φαρμάκων έχει χρησιμοποιηθεί, αλλά τα ποσοστά ανταπόκρισης είναι χαμηλά.
Η χημειοθεραπεία
Αν και εφαρμόζεται σε μεταστατική νόσο, δεν φαίνεται να έχει καλά αποτελέσματα.
Η ακτινοθεραπεία
Παρόλο που δεν έχει θεραπευτικό ρόλο, μπορεί να εφαρμοστεί παρηγορητικά σε ασθενείς που έχουν μεταστάσεις.
Χρειάζεται παρακολούθηση μετά τη θεραπεία για καρκίνο του νεφρού;
Επειδή η νόσος μπορεί να επανεμφανιστεί, θα πρέπει να κάνετε εξετάσεις σε τακτικά χρονικά διαστήματα που θα σας συστήσει ο γιατρός σας.
Οι εξετάσεις αυτές είναι η κλινική εξέταση, οι εξετάσεις αίματος, η ακτινογραφία θώρακος, η αξονική τομογραφία και το υπερηχογράφημα.
