Κάθε ψάρι έχει την εποχή του και αυτό πρέπει ο καταναλωτής να το μάθει και να το σέβεται. Ως υπεύθυνοι καταναλωτές μπορούμε να στηρίξουμε τη βιώσιμη αλιεία αποφεύγοντας να καταναλώνουμε νεαρά ψάρια και γενικότερα αλιεύματα, κάτω από το επιτρεπόμενο μέγεθος.
Η αλίευση ψαριών θα πρέπει να αποφεύγεται κατά την περίοδο αναπαραγωγής τους και ο μεγαλύτερος κίνδυνος είναι η αλίευση παράνομων (και άρα προστατευόμενων) και απειλούμενων ειδών θαλάσσιων οργανισμών.
Όλοι μας, ως καταναλωτές μπορούμε να συμβάλουμε στην προστασία των ιχθυαποθεμάτων και άρα στην προστασία των θαλάσσιων οικοσυστημάτων.
Το 82% των ιχθυοαποθεμάτων της Μεσογείου είναι υπεραλιευμένα, επισημαίνει το WWF Eλλάς. Ένα από τα πιο σημαντικά προβλήματα της υπεραλίευσης είναι ότι ψαρεύουμε νεαρά ψάρια που δεν έχουν προλάβει να αναπαραχθούν ούτε μια φορά.
Ανάλογα με τον ρυθμό αναπαραγωγής αλλά και το γεγονός ότι κάποια ψάρια αλλάζουν φύλο στη διάρκεια της ζωής τους, όπως η γόπα, η υπεραλίευση μπορεί να οδηγήσει και σε απόλυτη εξαφάνιση κάποιων ειδών.
Στην Ελλάδα απαγορεύεται ρητά η αλιεία πίνας, μαύρου χτενιού, πετροσωλήνα, λευκού καρχαρία, καρχαρία προσκυνητή. Είδη των οποίων τα αποθέματα απειλούνται στη Μεσόγειο και δεν πρέπει να καταναλώνουμε είναι, ο ξιφίας, ο γαλέος, οι καρχαρίες. Όσον αφορά στον ερυθρό τόνο ο πληθυσμός του έχει ανακάμψει.
Φαγκρί, τσιπούρα και σαρδέλα
«Τνο Αύγουστο επειδή το ψάρι βρίσκεται στη φάση που αναπαράγεται είναι πιο λιπαρό και γι’ αυτό είναι και πιο νόστιμο. Γι’ αυτό και υπάρχει η ρήση «και ο κολιός τον Αύγουστο». Είναι μεν πιο νόστιμος αλλά αυτό όπως είπα συμβαίνει επειδή βρίσκεται στη φάση της αναπαραγωγής του» λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Γιώργος Παξιμάδης, υπεύθυνος θαλάσσιων προγραμμάτων του WWF Ελλάς.
Αφήνουμε τον Αύγουστο τον κολιό να γίνει γονιός και ενδεικτικά επιλέγουμε φαγκρί, τσιπούρα, σαρδέλα, μπαρμπούνι, λιθρίνι αλλά και λαβράκι. Όσο για τον Ιούλιο μπορούμε να καταναλώσουμε γαύρο, γλώσσα ή λαβράκι.
«Τα αβγωμένα ψάρια και ο γόνος θεωρούνται λιχουδιά», λέει ο κ. Παξιμάδης,«και στα εστιατόρια εξακολουθούμε να τα παραγγέλνουμε». Μία άλλη παράμετρος είναι το μέγεθος των ψαριών.
«Πρέπει οπωσδήποτε να λαμβάνουμε υπόψη το μήκος» εξηγεί ο ίδιος «αυτό σχετίζεται και με το γεγονός ότι κάποια ψάρια είναι ερμαφρόδιτα. Η τσιπούρα γεννιέται αρσενική και μετά από κάποιο μήκος γίνεται θηλυκή. Το θέμα της αλλαγής του φύλου και της αναπαραγωγής είναι πολύ σημαντικό».
Τόσο ο Ευρωπαϊκός Κανονισμός 1967/2006 για την αλιεία στη Μεσόγειο, αλλά και η εθνική νομοθεσία, ορίζουν το ελάχιστο επιτρεπόμενο μέγεθος των αλιευμάτων που επιτρέπεται να καταναλώνουμε. Η εποχικότητα, ωστόσο, δεν είναι κατοχυρωμένη θεσμικά ή νομικά.
Ο κ. Παξιμάδης τονίζει ότι η υπεραλίευση είναι ένα μεγάλο πρόβλημα, την ώρα που το εθνικό πρόγραμμα συλλογής δεδομένων έχει σταματήσει. «Τα δεδομένα προέρχονται στο μεγαλύτερο ποσοστό τους από την ΕE» λέει ο κ. Παξιμάδης και υπενθυμίζει ένα άλλο ζήτημα «Το θέμα της εφαρμογής της νομοθεσίας για την παράνομη αλιεία.
Αν εφαρμοζόταν δεν θα είχαμε τόσα προβλήματα. Θα έπρεπε όσον αφορά την αλιεία προς την κατεύθυνση της βιώσιμης διαχείρισης να υπάρχουν χρονικοί και χωρικοί περιορισμοί (περιοχές που δεν θα έπρεπε να ψαρεύονται) αλλά και περιορισμοί σε σχέση με τα εργαλεία που χρησιμοποιούνται».
Η Ευρωπαϊκή Ένωση εισάγει το 50% των ψαριών από αναπτυσσόμενος χώρες. Στο πλαίσιο της νέας ευρωπαϊκής εκστρατείας Fish forward, ο πολίτης καταναλωτής θα έχει την ευκαιρία να μάθει ότι επιλέγοντας σωστά ψάρια και θαλασσινά, υποστηρίζει τους ανθρώπους που εξαρτώνται από τη θάλασσα για να επιβιώσουν και τους πληθυσμούς ψαριών να ανακάμψουν, στις αναπτυσσόμενες χώρες και σε όλο τον κόσμο.
Το WWF στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Έτους για την Ανάπτυξη 2015 συμμετέχει σε αυτή την εκστρατεία ενημέρωσης που προωθεί βιώσιμες λύσεις για τον άνθρωπο και τη θαλάσσια ζωή και απαντά και σε ερωτήματα όπως «Ποια ψάρια και θαλασσινά μπορείς να καταναλώνεις και πότε;».
Στόχος της εκστρατείας Fish forward είναι οι πολίτες Ευρώπης να δουν τη «μεγάλη εικόνα» και να μάθουν περισσότερα για τον αντίκτυπο των καταναλωτικών τους επιλογών στον άνθρωπο και τη θάλασσα. Ειδάλλως, φάτε μάτια ψάρια…
