Αναρωτηθήκατε ποτέ γιατί τα ούρα της γάτας έχουν τόσο έντονη μυρωδιά; Ή γιατί το αγαπημένο σας κατοικίδιο τρελαίνεται στη μυρωδιά του βοτάνου catnip (γνωστό στα ελληνικά ως γλήχωμα το γαλεόφιλον);
Τα παραπάνω ερωτήματα γύρω από τη χημεία των πανέξυπνων αιλουροειδών μελέτησαν οι ειδικοί της Αμερικανικής Χημικής Εταιρείας προσπαθώντας να προσφέρουν κατατοπιστικές απαντήσεις. Δημιούργησαν μάλιστα ένα βίντεο το οποίο εξηγεί πώς λειτουργεί το φυτό που ξετρελαίνει τις γάτες και πώς η άμμος τους είναι σε θέση να φυλακίζει τις οξείες οσμές, δημιουργώντας παράλληλα «βραχάκια» περιττωμάτων.
«Μία από τις μεγαλύτερες απολαύσεις ενός ιδιοκτήτη γάτας είναι η παρακολούθηση της "τρέλας" του κατοικιδίου του όταν αυτό συναντάει το γαλεόφιλο» αναφέρει ο αμερικανός ειδικός της Αμερικανικής Χημικής Εταιρείας κατά τη διάρκεια του βίντεο. Το λεγόμενο catnip προέρχεται από το φυτό Nepeta cataria, «ξαδερφάκι» της μέντας, με αποτέλεσμα πολλές φορές να χαρακτηρίζεται «catmint». Το ενεργό του συστατικό ονόματι νεπεταλακτόνη προσδένεται στους οσφρητικούς υποδοχείς της μύτης της γάτας πυροδοτώντας μια νευρολογική αντίδραση αντίστοιχη με εκείνη που προκαλούν οι φερομόνες.
Οσφρητική υπερδιέγερση
Σύμφωνα με τα στοιχεία των ειδικών, το catnip «τρελαίνει» περί το 70% των γατών. Η συγκεκριμένη αντίδραση με κληρονομικό υπόβαθρο, ωστόσο, παρά το γεγονός ότι εμφανίζεται και σε μεγαλύτερες «γατούλες» όπως π.χ. οι τίγρεις και οι λεοπαρδάλεις, εξακολουθεί να αποτελεί μυστήριο για τους επιστήμονες.
Εχετε μήνυμα στην… τουαλέτα
Στην πορεία του βίντεο οι ερευνητές καταπιάνονται με το θέμα της έντονης οσμής των ούρων της γάτας που οφείλεται στο ουρικό αμινοξύ felinine. H συγκεκριμένη ουσία, όπως αναφέρουν, διασπάται σε μια μορφή θείου (ΜΜΒ) με το οποίο οι αρσενικές γάτες στέλνουν χημικά μηνύματα στις θηλυκές ότι είναι έτοιμες για αναπαραγωγή.
Από την άλλη πλευρά, τα βακτήρια στα περιττώματα της γάτας μετατρέπουν το ουρικό οξύ σε αμμωνία χαρίζοντας στη γατίσια «τουαλέτα» τη χαρακτηριστική μυρωδιά της. Η ειδική άμμος για την υγιεινή της γάτας, παρ’ όλα αυτά, περιέχει ένα μείγμα αργίλου και φυσικών ορυκτών το οποίο φυλακίζει αποτελεσματικά τις οσμές των ούρων δημιουργώντας παράλληλα βραχάκια «εκπλήξεων». Με την εξέλιξη της τεχνολογίας πολλές εταιρείες προσθέτουν νέα υλικά όπως μπεντονίτη ή μπαλίτσες γέλης από διοξείδιο του πυριτίου (silica gel) τα οποία υπόσχονται ακόμη μεγαλύτερη απορροφητικότητα.
Οι φερομόνες γενικά παίζουν πολύ σημαντικό ρόλο ως προς την επικοινωνία των γατών. Οι συγκεκριμένες ουσίες οσφρητικών μηνυμάτων εκκρίνονται από αδένες που βρίσκονται σε όλο το σώμα της γάτας (μουσούδα, πέλματα, ουρά, ράχη). Ετσι, όταν π.χ. μια γάτα τρίβεται επάνω σε έπιπλα οριοθετεί τον χώρο της. Ακόμη και όταν τρίβεται στα πόδια του ιδιοκτήτη της, πέρα από μηνύματα τρυφερότητας, στέλνει και μηνύματα κτητικότητας προς άλλες γάτες ότι π.χ. «αυτός ο άνθρωπος είναι δικός μου».
Γάτες στο επίκεντρο
Τον τελευταίο καιρό μια σειρά βίντεο ιδιοκτητών γατών που αποζητούν να βρίσκονται στο επίκεντρο του… κύκλου έκαναν την εμφάνισή τους στο YouTube. Πολλοί από αυτούς υποστηρίζουν ότι το μόνο που έχουν να κάνουν είναι να σημειώσουν στο πάτωμα έναν κύκλο με κιμωλία, κλωστή ή κάποιον άλλον τρόπο και το κατοικίδιό τους μπαίνει από μόνο του στο κέντρο.
Η θεωρία που συνοδεύει τα χιουμοριστικά βίντεο θέλει τις γάτες να βρίσκουν τους κύκλους ακαταμάχητους, με αποτέλεσμα να μπαίνουν στο εσωτερικό τους και να αρνούνται να τους εγκαταλείψουν. Η μανία των οικόσιτων αιλουροειδών για στενούς και στριμωγμένους χώρους είναι γνωστή: οι γάτες λατρεύουν μεταξύ άλλων τα μικρά κουτιά, τις σακούλες και τα ντουλάπια.
Ο καθηγητής Ντάνιελ Μιλς, ειδικός στη συμπεριφορά των ζώων από το Πανεπιστήμιο Λίνκολν στις ΗΠΑ, προσπάθησε να εξηγήσει το φαινόμενο χωρίς αποτέλεσμα: «Συνήθως τα χαμηλά "τείχη" προσφέρουν στη γάτα μια αίσθηση ασφάλειας. Για παράδειγμα, αν πάμε τη γάτα μας στον κτηνίατρο και τη βάλουμε εκεί σε ένα άγνωστο κλουβί, κατά πάσα πιθανότητα θα πάει να καθήσει μέσα στην άμμο, στο ειδικό δοχείο, όπου και θα χαμηλώσει το κεφάλι της ώστε να φτάνει ως τα όρια του δοχείου. Αυτό πιθανότατα συμβαίνει γιατί η συγκεκριμένη κίνηση – το να κρύβουν, δηλαδή, το κεφάλι τους πίσω από κάποιο οχυρό – τους προσφέρει την αίσθηση της ασφάλειας, ανεξαρτήτως του αν φαίνονται τα αφτιά τους. Κάτι τέτοιο ωστόσο δεν ισχύει στην περίπτωση ενός δισδιάστατου σχεδίου, π.χ. στο δάπεδο».
Πηγή: tovima.gr
