Με πρωτοβουλία της «Μεγάλης Ανατολής» η οποία, με Μεγάλο Διδάσκαλο τον Διονύσιο Ρώμα, λειτουργούσε στην Κέρκυρα και η οποία πολλά πρόσφερε στον υπέρ της ανεξαρτησίας των Ελλήνων αγώνα, ιδρύθηκε το 1811, στη Μόσχα, η Τεκτονική Στοά «Φοίνιξ«, με τη συνεργασία του Ιωάννη Καποδίστρια και του Αλέξανδρου Μαυροκορδάτου.
Επίσης ιδρύθηκαν η Στοά «Αθηνά» στο Παρίσι, στη συνέχεια δε η «Εταιρεία των Φιλομούσων» στη Βιέννη και στην Αθήνα, στις οποίες εργάστηκαν Τέκτονες πατριώτες, που αργότερα εντάχθηκαν και στη «Φιλική Εταιρεία».
Το έτος 1813, με μέριμνα πάλι του Ιωάννη Καποδίστρια, ιδρύθηκε στο Παρίσι Τεκτονικό Κέντρο, με την ονομασία «Ελληνόγλωσσον Ξενοδοχείον», στο οποίο η τεκτονική εργασία συνδυαζόταν στενά με τη μυστική προετοιμασία για την απελευθέρωση της Ελλδος.
Εκεί μυήθηκε ο Αθανάσιος Τσακάλωφ, ο οποίος μετά την επιστροφή του στη Μόσχα, εμύησε αργότερα και τον Νικόλαο Σκουφά.
Τον ίδιο χρόνο, οι Αθ. Τσακάλωφ και Ν. Σκουφάς, μαζί με τον Εμμανουήλ Ξάνθο, έθεσαν στην Οδησσό της Ρωσίας, τις βάσεις για τη σύσταση «μυστικής εταιρείας», που έταξε ως σκοπό την απελευθέρωση της Ελλάδος απ΄ τους Τούρκους.
Κατ΄ αυτόν τον τρόπο δημιουργήθηκε στις 14 Σεπτεμβρίου 1814 η «Φιλική Εταιρεία», στην οποία μυήθηκαν πολυάριθμοι διακεκριμένοι Έλληνες πατριώτες – Τέκτονες και μη – και οι οποίοι συνέβαλαν ενεργά, με υλικά και ηθικά μέσα, στην επίτευξη της Παλιγγενεσίας του Έθνους, ενώ παράλληλα πολλές Ευρωπαϊκές Τεκτονικές Στοές, πρόσφεραν χρήματα για την επίτευξη του ιερού αυτού σκοπού.
Στο ιστορικό δοκίμιο περί της Φιλικής Εταιρείας ο Ιωάννης Φιλήμων, αναφέρει μεταξύ άλλων: «Οι αυτουργοί εδανείσθησαν κανόνας πολλούς από την Εταιρείαν των Μασόνων και τους εφήρμοσαν επιτηδείως εις το πνεύμα και τα πάθη του Έθνους».
Το 1843 έπαψε να λειτουργεί η Γαληνοτάτη Μεγάλη Ανατολή. Αλλά μετά είκοσι έτη, το 1863, ιδρύθηκε στην Αθήνα, κανονική Τεκτονική Στοά με το όνομα «Πανελλήνιον», με έγκριση και υπό την αιγίδα της Μεγάλης Ανατολής της Ιταλίας.
Στη συνέχεια ιδρύθηκαν κι άλλες κανονικές Στοές: «Ποσειδωνία» στον Πειραιά, «Σκουφάς» στη Χαλκίδα, «Αρχιμήδης» στην Πάτρα, «Παίδες Λεωνίδου» στη Σύρο, «Ρήγας Φεραίος» στη Λαμία, «Πρόοδος» στο Άργος κ.ά.
Οι επτά αυτές Στοές συνενώθηκαν το έτος 1864 και ζήτησαν απ” τη Μεγάλη Ανατολή της Ιταλίας, την άδεια ιδρύσεως ανεξάρτητης Μεγάλης Ανατολής της Ελλάδος, αλλά η Μεγάλη Ανατολή της Ιταλίας αρνήθηκε, επέτρεψε δε μόνο την ίδρυση Ανωτάτου Τεκτονικού Διευθυντηρίου στην Αθήνα, υπό την αιγίδα της, στο οποίο προϊσταντο οι Αδελφοί Δημήτριος Μαυροκορδάτος Υπουργός, Σπήλιος Αντωνόπουλος Υπουργός και Νικόλαος Δαμασκηνός Καθηγητής του Πανεπιστημίου.
Τέλος, στις 10 Απριλίου του 1867, μετά από νέο αίτημα των Ελλήνων Τεκτόνων, η Μεγάλη Ανατολή της Ιταλίας, κήρυξε αυτόνομο Ελληνικό Τεκτονικό Κέντρο, με την επωνυμία «Μεγάλη Ανατολή της Ελλάδος» και με έδρα την Αθήνα, η οποία, με την αναθεώρηση του Τεκτονικού Συντάγματος το έτος 1936, μετονομάστηκε σε «Μεγάλη Στοά της Ελλάδος».Δείτε την επόμενη ή προηγούμενη σελίδα πατώντας τα νούμερα