Η Σαουδική Αραβία σχεδιάζει μια μαζική εισβολή στην Υεμένη – και είναι σίγουρη για τη νίκη.
Αλλά πόσο ισχυρή είναι στην πραγματικότητα η σουνιτική στρατιωτική συμμαχία; Πώς θα αντισταθεί η πολιτοφυλακή των Χούτις; Μια επισκόπηση της ισορροπίας δυνάμεων.
Η βασιλική οικογένεια της Σαουδικής Αραβίας έχει μάθει πολλά στις ΗΠΑ. Η προπαγάνδα που συνοδεύει τη στρατιωτική επέμβαση στην Υεμένη, θα μπορούσε να προέρχεται από το Πεντάγωνο των Ηνωμένων Πολιτειών. Κάτι σαν ένα αντίγραφο της δημόσιας εκστρατείας που προηγήθηκε των πολέμων στο Ιράκ και το Αφγανιστάν.
Οι Σαουδάραβες έχουν δώσει στην στρατιωτική επιχείρηση ένα μεστό τίτλο, «Καταιγίδα της Αποφασιστικότητας», ο οποίος είναι για να θυμηθούμε συνειδητά την «Επιχείρηση Καταιγίδα της Ερήμου». Έτσι ονόμασαν οι Ηνωμένες Πολιτείες τον πόλεμο τους ενάντια στο ιρακινό καθεστώς το 1991. Παράλληλα, η βασιλική οικογένεια της Σαουδικής Αραβίας μοιράζει απλόχερα φωτογραφίες και βίντεο από την διοίκηση της στρατιωτικής επιχείρησης. Πάντα στο επίκεντρο: Ο πρίγκιπας Μοχάμαντ μπιν Σαλμάν, γιος του μόλις εδώ και δύο μήνες ένθρονου βασιλιά, και με μια ηλικία 34 ετών ο νεότερος υπουργός Άμυνας του κόσμου.
Όπως και οι ΗΠΑ στους πολέμους στη Μέση Ανατολή, έτσι και η Σαουδική Αραβία δηλώνει ρητά με κάθε ευκαιρία ότι δεν ενεργεί μόνη της. Το Ριάντ ανακοίνωσε με περηφάνεια ότι ηγείται μιας να συμμαχίας δέκα κρατών, που υποστηρίζεται επιπλέον από τις ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο.
Πόσο ισχυρή είναι η συμμαχία η οποία θέλει να πολεμήσει τους αντάρτες Χούτις;
Η Σαουδική Αραβία αντιπροσωπεύει τη μεγάλη πλειονότητα των στρατευμάτων για την «Καταιγίδα της Αποφασιστικότητας». Περί τα 100 μαχητικά αεροσκάφη, ένας μη καθορισμένος αριθμός πολεμικών πλοίων. Επιπλέον, 150.000 στρατιώτες είναι έτοιμοι για μια χερσαία επίθεση. Έτσι, τα δύο τρίτα των στρατευμάτων της Σαουδικής Αραβίας αναμένεται να συμμετάσχουν στην εισβολή στην Υεμένη.
Ίσως το Ριάντ υπερβάλλει με αυτούς τους αριθμούς, επειδή μια τέτοια μαζική αναδιάταξη θα σήμαινε στην πραγματικότητα ότι ο στρατός της Σαουδικής Αραβίας παραμένει εκτεθειμένος σε άλλες ζώνες συγκρούσεων – όπως τα σύνορα με το Ιράκ όπου είναι σε εξέλιξη ο εμφύλιος πόλεμος, και στον οποίο το Ισλαμικό Κράτος ελέγχει μεγάλα τμήματα της επικράτειας. Το Ισλαμικό Κράτος θέλει να ανατρέψει την βασιλική οικογένεια της Σαουδικής Αραβίας και απειλεί με επιθέσεις κατά της μοναρχίας.
Εκτός από τη Σαουδική Αραβία, η Αίγυπτο προφανώς φέρει το κύριο βάρος της στρατιωτικής επιχείρησης. Σύμφωνα με στοιχεία από το Κάιρο η Αίγυπτος έχει αναπτύξει πέντε πολεμικά πλοία στην Ερυθρά Θάλασσα. Περίπου 40.000 στρατιώτες αναμένεται να συμμετάσχουν στη σχεδιαζόμενη εισβολή, που υποστηρίζεται από αιγυπτιακά μαχητικά αεροσκάφη. Νωρίτερα η Αίγυπτος έλαβε από την Σαουδική Αραβία πολλά δισεκατομμύρια δολάρια για να αγοράσει πολεμικά πλοία και αεροσκάφη στην Γαλλία και την Ρωσία.
H Αίγυπτος είναι πιθανό να χρειαστεί να κρατήσει ένα στρατηγικό απόθεμα για μια ενδεχόμενη στρατιωτική επέμβαση στη Λιβύη, όπου το Ισλαμικό Κράτος και άλλες ένοπλες ομάδες δρουν ανενόχλητα. Επιπλέον, η Αίγυπτος δεν έχει καμία εμπειρία στην ανάπτυξη εκστρατευτικών δυνάμεων, με εξαίρεση ένα απόσπασμα στο πρώτο Πόλεμο του Κόλπου. Επιπλέον, η στρατιωτική επέμβαση της Αιγύπτου στην Υεμένη το 1960 ήταν καταστροφική, συμβάλλοντας στην ήττα της Αιγύπτου το 1967 στον Πόλεμος των Έξι Ημερών κατά του Ισραήλ, τελειώνονταςν με τη διχοτόμηση της Υεμένης, όπως τα στρατεύματα της Αιγύπτου απέτυχαν να νικήσουν τα στρατεύμτατα του ιμάμη Ζαΐντι, τον οποίο διαδέχτηκαν οι Χούτις.
Η Σαουδική Αραβία πιθανώς εκτιμά ότι ο κίνδυνος παρέμβασης στην Υεμένη είναι μικρότερος από τον κίνδυνο της μη επέμβασης. Η Αίγυπτος είναι σε μεγάλο βαθμό εξαρτωμένη από την οικονομική βοήθεια από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και τη Σαουδική Αραβία, και συνεπώς θεωρείται απίθανο να αρνηθεί το αίτημα για την αποστολή στρατευμάτων. Επιπλέον, με μια επίθεση κατά των Χούτις ο πρόεδρος της Αιγύπτου Αμπντέλ Φατάχ αλ-Σίσι και η βασιλική οικογένεια Αλ Σαούντ έχουν ευκαιρία να ενισχύσουν την εικόνα τους ως προστάτες των αραβικών και σουνιτικών συμφερόντων, σε μια εποχή που η νομιμότητά τους αμφισβητείται στις χώρες τους από μαχητικούς ισλαμιστές.
Προφανώς ο συνασπισμός σχεδιάζει να παρενοχλήσει τους Χούτις από δύο πλευρές: Ενώ η Σαουδική Αραβία θα εισβάλει από το βορρά, οι Αιγύπτιοι θα προσγειωθούν στις ακτές στα δυτικά και νότια. Προς το παρόν παραμένει ασαφές πώς ακριβώς αναμένεται να έρθουν στην επιτυχία τα στρατεύματα της Αιγύπτου στην Υεμένη, όπως εδώ και χρόνια έχουν να παρουσιάσουν μεγάλες αποτυχίες στην χερσόνησο του Σινά: Να κινήσει στρατιωτικά μια ομάδα ανταρτών ισλαμιστών η οποία ένωσε τις δυνάμεις της με τους τοπικούς φυλάρχους.
Τα μικρότερα κράτη του Αραβικού Κόλπου, το Μπαχρέιν, το Κουβέιτ, το Κατάρ και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, φέρεται να συμμετάσχουν σύμφωνα με τα σχέδια που έχουν γίνει έως τώρα γνωστά, μόνο με αεροπορικές επιθέσεις εναντίον της πολιτοφυλακής των Χούτις, ίσως και με την παροχή ειδικών δυνάμεων. Το ίδιο ισχύει και για την Ιορδανία, το Μαρόκο και το Σουδάν. Συνολικά, 185 μαχητικά αεροσκάφη είναι να συμμετάσχουν στις επιχειρήσεις. Αυτό το μέγεθος είναι το πολλαπλάσιο αυτών των αεροσκαφών που είναι σε χρήση στο θέατρο επιχειρήσεων στο Ιράκ και τη Συρία.
Ως το δέκατο κράτος, το Πακιστάν εμπλέκεται επίσης στην «Καταιγίδα της Αποφασιστικότητας». Το Ισλαμαμπάντ την υποστηρίζει με τη χρήση των αεροσκαφών και των πολεμικών πλοίων του. Ποιά ακριβώς θα είναι τα καθήκοντα αυτών των δυνάμεων, δεν είναι ακόμη γνωστό. Ο πρωθυπουργός Ναουάζ Σαρίφ ανακοίνωσε επίσης ότι θα επανεξετάσει το αίτημα της Σαουδικής Αραβίας για την αποστολή χερσαίων δυνάμεων. Το Ισλαμαμπάντ προσπαθεί μάταια να νικήσει στρατιωτικά στην χώρα του τους Ταλιμπάν – και τώρα αισθάνεται την ανάγκη να παρέμβει στην Υεμένη.
Πόσο ισχυροί είναι οι αντάρτες Χούτι;
Ένα μεγάλο μυστήριο είναι σήμερα η αντίσταση του Χούτις και των συμμάχων τους. Εκτιμήσεις γύρω από το μέγεθος της πολιτοφυλακής ποικίλουν από 30.000 έως 100.000 άνδρες. Έχουν αναβαθμιστεί σημαντικά τους τελευταίους μήνες, αυτό είναι σίγουρο. Το οπλοστάσιό τους περιλαμβάνει τώρα πυροβολικό, αντιαρματικούς πυραύλους και αντιαεροπορικά όπλα (MANPADS).
Μέρος των όπλων προφανώς έχουν παραληφθεί από το Ιράν, αλλά μεγάλο μέρος αυτών έχει έρθει στην κατοχή τους τους τελευταίους μήνες μετά τις νικηφόρες επιχειρήσεις εναντίον των κυβερνητικών δυνάμεων. Έτσι, ότι οι αντάρτες δεν μπορεί να αντισταθούν σε εισβολή 200.000 στρατιωτών, είναι φυσιολογικό, αλλά μπορούν να εμπλέξουν τα στρατεύματα του αντιπάλου σε έναν δαπανηρό αντάρτικο πόλεμο, λίγο μετά την εισβολή.
Οι πρόσφατες στρατιωτικές επιτυχίες των Χούτις θα ήταν αδιανόητες χωρίς την τακτική συμμαχία τους με το σόι του πρώην προέδρου Αλί Αμπντουλάχ Σαλέχ, ο οποίος απομακρύνθηκε το 2012 από την εξουσία. Ο γιος του Αχμέντ έχει υπό τις διαταγές τους τη Δημοκρατική Φρουρά, μια επίλεκτη στρατιωτική μονάδα. Αρχικά ο Αχμέντ Σαλίχ είχε υποσχεθεί την υποστήριξή του στο διάδοχο του πατέρα του, ο πρόεδρος Αμπντ Ράμπο Μανσούρ αλ-Χάντι, στη συνέχεια όμως ήρε αυτή την υπόσχεση.
Ο γιος του πρώην δικτάτορα συγκέντρωσε γύρω του αρκετές χιλιάδες στρατιώτες, συμπεριλαμβανομένων πολλών στελεχών της Πολεμικής Αεροπορίας. Με τη βοήθειά τους, οι αντάρτες Χούτις παραγκώνισαν τον πρόεδρο αλ-Χάντι.
Η συμμαχία μεταξύ των Χούτις και των φατριών του Σάλεχ εξακολουθεί να κρατά, αλλά και οι δύο επιδιώκουν μακροπρόθεσμα αντικρουόμενα συμφέροντα. Και οι δύο θέλουν τελικά την αποκλειστική αρμοδιότητα στην πρωτεύοσαν Σανάα. Προσπάθειες ενοποίησης των στόχων τους έχουν αποτύχει ήδη αμέτρητες φορές. Υπό την πίεση των ξένων επεμβάσεων, η συμμαχία θα μπορούσε να σύντομα να παρουσιάσει ρωγμές.
Επιπτώσεις στο Ιράν
Οι Ιρανοί είναι πιθανό να εκτιμήσουν ότι θα πρέπει να αυξήσουν την υποστήριξή τους προς την πολιτοφυλακή των Χούτις, σε περιορισμένο βαθμό – λόγω γεωγραφίας. Ο εναέριος χώρος της Υεμένεης έχει κλείσει από την Σαουδική Αραβία, αφήνοντας τον θαλάσσιο ανεφοδιασμό των Χούτις ως τη μόνη δυνατή επιλογή για το Ιράν. Αυτό αυξάνει τον κίνδυνο ναυτικών αψιμαχιών μεταξύ πολεμικών πλοίων του Ιράν και του συνασπισμού των Αράβων.
Ως εκ τούτου, το Ιράν είναι πιθανό να αισθάνεαι υπό αυξημένη πίεση για να καταλήξει σε μια συμφωνία στις διαπραγματεύσεις P5 + 1 γύρω από το πρόγραμμα των πυρηνικών του, για να αποτρέψει τις περαιτέρω κυρώσεις, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι μπορεί να συνεχίσει να χρηματοδοτεί τα πληρεξούσια του στην Υεμένη και αλλού. Το Ιράν είναι επίσης πιθανό να ανταποδώσει στην Σαουδική Αραβία αυξάνοντας την πίεση μέσω του Μπαχρέιν, όπου απέφυγε μέχρι στιγμής να υποστηρίξει άμεσα τους διαδηλωτές στο Μπαχρέιν.
Συνοπτικά: Συνολικά, σχεδόν 200.000 στρατιώτες και 185 μαχητικά αεροσκάφη αναμένεται να συμμετάσχουν υπό την ηγεσία της Σαουδικής Αραβίας στη στρατιωτική επιχείρηση στην Υεμένη. Η επιτυχία είναι αβέβαιη: Οι αντάρτες Χούτις θέλουν να εμπλέξουν τους εισβολείς σε έναν δαπανηρό ανταρτοπόλεμο.
Πρόγνωση: Η στρατιωτική επέμβαση της Σαουδικής Αραβίας στην Υεμένη, το Νοέμβριο και το Δεκέμβριο του 2009, κατά των Χούτι, διεκόπη μετά από παρατεταμένες διασυνοριακές δραστηριότητες και απέτυχε να καταστείλει την εξέγερση των Χούτι. Αντ ‘αυτού οι Χούτις έφεραν υπό τον έλεγχό τους έδαφος μέσα στη Σαουδική Αραβία! Αυτό συνέβαλε στην παραμερισμό του πρίγκιπα Χαλίντ μπιν Σουλτάν, ο τότε υπουργός Άμυνας. Τι άλλαξε τώρα;
Ούτε οι Αιγύπτιοι ούτε οι Σαουδάραβες είναι πιθανό να είναι σε θέση να νικήσουν τους Χούτι και τους συμμάχους τους στη μάχη σε ορεινό έδαφος, όπου η εξοικείωση με το έδαφος θα αποδειχθεί ένα σημαντικό πλεονέκτημα, το οποίο είναι με την πλευρά των Χούτι. Ως εκ τούτου, η παρέμβαση αυτή ενέχει υψηλό κίνδυνο να γίνει αορίστου χρόνου, καθώς ο στρατός της Υεμένης έχει κατακερματιστεί, και δεν υπάρχει πολιτική ηγεσία που είναι ικανή για να αποκαταστήσει την τάξη στη χώρα χωρίς εξωτερική υποστήριξη. Σημαντικές απώλειες της Αιγύπτου και της Σαουδικής Αραβίας θα ήταν πιθανό να ανατροφοδοτήσουν αναταραχές στις δύο χώρες, ενώ μια οριστική αποτυχία θα αύξανε τον κίνδυνο για την πολιτική σταθερότητα και στις δύο χώρες. Επιπλέον, ήσσονος σημασίας ναυτικά επεισόδια μεταξύ του Ιράν και της Σαουδικής Αραβίας ή με τα αιγυπτιακά πολεμικά πλοία στα ανοικτά των ακτών της Υεμένης θα αυξήσουν τον κίνδυνο των παράπλευρων ζημιών για τη ναυτιλία μέσω των Στενών και θα φέρουν την αναστάτωση στις στρατηγικές οδούς μεταφοράς πετρελαίου , γεγονός που θα έχει αντίκτυπο στην αγορά πετρελαίου.
Το Ιράν είναι πιθανό να προβεί σε αντίποινα κατά της Σαουδικής παρέμβασης, επιδιώκοντας να καθηλώνει στρατεύματα της Σαουδικής Αραβίας αλλού, αυξάνοντας τον κίνδυνο της τρομοκρατίας στο Μπαχρέιν, και ενδεχομένως στην ανατολική επαρχία της ίδιας της Σαουδικής Αραβίας. Η άμεση παρέμβαση της Σαουδικής Αραβίας στην Υεμένη θα καταστήσει ο για το Ιράν να δικαιολογήσει πιο εύκολα την αύξηση της κλίμακας της άμεσης επέμβασης στο Ιράκ και ενδεχομένως στη Συρία, το οποίο με τη σειρά του ενδέχεται να προκαλέσει την Τουρκία.
