Αμφίπολη: Οι παραστάσεις στα επιστύλια είναι η λύση στο γρίφο με το νεκρό
Το ενδιαφέρον των αρχαιολόγων είναι επικεντρωμένο στα αποτελέσματα που θα έχουν οι έρευνες για την ταυτοποίηση του σκελετού που βρέθηκε μέσα στον τύμβο Καστά, ωστόσο οι ζωγραφιές στα μαρμάρινα επιστύλια που εντοπίστηκαν στον τάφο ίσως να αποτελούν τη λύση στο γρίφο.
Για άλλη φορά οι απόψεις των αρχαιολόγων κινούνται σε διαφορετικές γραμμές.
Οπως γράφει και η Μαίρη Αδαμοπούλου στα Νέα από τη μία πλευρά κάποιοι υποστηρίζουν πως οι ζωγραφισμένες παραστάσεις απεικονίζουν προετοιμασία θυσίας ή έναν τελετουργικό χορό προς τιμή μιας θεότητας εξ Ανατολών και σε αυτή συμμετέχουν ένας άνδρας, μία γυναίκα, ένας ταύρος, φτερωτά πλάσματα και αγγεία μεταφοράς νερού.
Η πρώτη εκτίμηση κάνει λόγο για παράσταση που συνδυάζει έπαθλα αγώνων και έχει συμβολικό χαρακτήρα, αφού οι σημαντικές προσωπικότητες που ανήκαν στην ελίτ μετά το θάνατό τους απεικονίζονταν ως μεγάλοι αθλητές, κυνηγοί ή συμποσιαστές. Μάλιστα η θυσία του ταύρου σήμαινε μεγάλη τιμή για το νεκρό.
Από την άλλη πλευρά πάντως η επίτιμη διευθύντρια Κλασικών Αρχαιοτήτων Κατερίνα Ρωμιοπούλου κάνει μία διαφορετική εκτίμηση και υποστηρίζει πως εκατέρωθεν του ταύρου που στις ανατολικές λατρείες αποτελεί σύμβολο του θεού βρίσκονται δύο ημίγυμνοι άνδρες και όχι ένας άνδρας και μία γυναίκα, οι οποίοι φορούν φούστα και φρυγικό σκούφο στο κεφάλι.
«Εκτιμώ πως πρόκειται για λάτρεις του Αττιδος, ενός ακολούθου της Κυβέλης, η λατρεία του οποίου ήρθε από την Ανατολή».
Από την άλλη πλευρά όπως αναφέρει και το xronometro.com η κίνηση του χεριού της γυναικείας μορφής δίνει την εντύπωση ότι μπορεί να είναι η ταυροπόλος Άρτεμης, καθώς εμφανίζεται σε πολλά νομίσματα να κάνει αυτή την κίνηση του χεριού κρατώντας ένα πέπλο. Να σημειώσουμε ακόμη ότι Άρτεμις λατρευόταν στην περιοχή της Αμφίπολης ως θεά Βενδίς και οι τελετές προς τιμή της γίνονταν μέσα σε σπήλαια.
«Η Βενδίς ήταν μια πανάρχαια, γυναικεία, σεληνιακή θεότητα των Θρακών, που όταν αργότερα η λατρεία της μπήκε και στην Ελλάδα, ταυτίστηκε με την Εκάτη, την Αρτέμιδα ή και την Περσεφόνη. Στη Θράκη οι γιορτές που τελούνταν προς τιμή της είχαν οργιαστικό χαρακτήρα κι έμοιαζαν μ’ εκείνες που τελούνταν στη Φρυγία της Μικράς Ασίας προς τιμή του Σαβαζίου, ο οποίος λατρεύτηκε αρχικά στη Θράκη και αργότερα ταυτίστηκε από τους Έλληνες με τον Διόνυσο.
Γι’ αυτό και η μυθολογία ήθελε την Βενδίδα θυγατέρα του Σαβαζίου, επειδή κι αυτός ήταν θεός του κάτω κόσμου κι είχε ταυτιστεί με τον Πλούτωνα κι έτσι ήταν εύκολο να ταυτιστεί από τους Έλληνες η Βενδίς των Φρυγών και των Θρακών με την Περσεφόνη. Η λατρεία της Βενδίδος ήταν γενική σε όλη τη Θράκη, έμοιαζε με τη λατρεία της Εκάτης και λάβαινε χώρα σε βαθιά σπήλαια, (Κρατ. Θρασσ. απόσπ. 12).
Ειδικά στην Αμφίπολη, η Βενδίς, συνδεόμενη με τον Διόνυσο – Σαβάζιο, που είχε μορφή ταύρου, έλαβε την μορφή της ταυροπόλου Αρτέμιδος κι έγινε πολιούχος της, στη διάρκεια της ρωμαϊκής κατάκτησης. Στα νομίσματα της πόλης εκείνης της περιόδου η Βενδίς εμφανίζεται καθισμένη πάνω σε ταύρο, όπως η Ευρώπη, με το πέπλο της ν’ ανεμίζει στον άνεμο.
Σε άλλα νομίσματα παριστάνεται στεφανωμένη με μισοφέγγαρο κι έχοντας στους ώμους της την επιγραφή ΤΑΥΡΟΠΟΛΟΣ, στην άλλη δε όψη του νομίσματος στέκεται όρθια, κρατώντας στο ένα χέρι της τη δάδα της Εκάτης και στο άλλο ένα δόρυ».