«Καταρράκτες πληροφόρησης»

Συνεργάτης του Σαχαριάν σε αυτό το νέο πενταετές πρόγραμμα θα είναι και ένας άλλος ερευνητής του ίδιου πανεπιστημίου, ο Χασάν Νταβουλτσού (Hasan Davulcu), που έχει αναπτύξει το λογισμικό Looking Glass. Καταπώς το περιέγραψε ο ίδιος, «έχουμε αναπτύξει νέους αλγορίθμους και εργαλεία που επιτρέπουν στους αναλυτές να επιτύχουν πρωτόγνωρη ακρίβεια και εμβέλεια κάλυψης πολύπλοκων κοινωνικο-πολιτισμικών φαινομένων.

Ξεκινούμε με τον εντοπισμό των ομάδων ανθρώπων που ενδιαφερόμαστε να αναλύσουμε, προχωρούμε με την εύρεση των μέσων επικοινωνίας τους στο Διαδίκτυο και των ανθρώπων που τους ακολουθούν σε αυτά, ιχνηλατούμε τη συσχέτιση των όσων εκπέμπουν προς τρίτους και διερευνούμε την αντιστοίχιση των όσων παρατηρούμε στον ψηφιακό κόσμο με όσα συμβαίνουν στον πραγματικό».

Με κοινωνιολογική ορολογία, οι νέες αυτές τεχνολογίες ανάλυσης ανιχνεύουν «καταρράκτες πληροφόρησης», επιχειρούν την κατανόηση των ιδεολογικών κατευθύνσεων των κοινοτήτων χρηστών που μετέχουν σε αυτούς και εντοπίζουν τα κύρια χαρακτηριστικά και τους μηχανισμούς λειτουργίας τέτοιων κοινοτήτων. Στόχοι προτεραιότητας είναι οι κοινωνικές ομάδες που βιώνουν τους υψηλότερους ρυθμούς αλλαγής στη ζωή τους, ο χαρακτηρισμός των τύπων των αλλαγών που τους συμβαίνουν και ο εντοπισμός των κύριων κινήτρων που έχουν τα άτομα των ομάδων αυτών.

Με απλούστερη ορολογία, αυτοματοποιούν το «φακέλωμα των προθέσεων» όλων όσοι κάνουν το λάθος να εκφράζονται ψηφιακά με… «κακές λέξεις».

Οι σκεπτικιστές

Οι δημοσιεύσεις αυτές σίγουρα εντυπωσιάζουν σε πρώτη ανάγνωση αλλά δεν μένουν χωρίς αμφισβήτηση. Από επιστημονική σκοπιά, ο γνωστότερος επικριτής της προγνωστικής ανάλυσης είναι ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ και διευθυντής του Institute for Quantitative Social Science Gary King: «Οι άνθρωποι επηρεάζονται από το περιβάλλον τους με αμέτρητους τρόπους» λέει. «Το να προσπαθήσεις να καταλάβεις ποια θα είναι η επόμενη κίνησή τους προϋποθέτει ότι όλοι οι παράγοντες που τους επηρεάζουν σου είναι γνωστοί και μπορούν να μετρηθούν, ως μεταβλητές, με ακρίβεια. Αλλά τα περιβάλλοντα των ανθρώπων αλλάζουν πιο γρήγορα από ό,τι και οι ίδιοι

Τα πάντα, από τις καιρικές συνθήκες ως τη σχέση με τη μητέρα τους, μπορούν να αλλάξουν τον τρόπο που σκέφτονται και ενεργούν. Ολες αυτές οι μεταβλητές είναι απρόβλεπτες και το πώς θα επηρεάσουν ένα άτομο είναι ακόμη λιγότερο προβλέψιμο. Αν βάλεις ένα άτομο στην ίδια ακριβώς κατάσταση μια άλλη μέρα, μπορεί να πάρει εντελώς διαφορετική απόφαση. Αυτό σημαίνει ότι μια στατιστική πρόβλεψη έχει ισχύ μόνο στις αποστειρωμένες συνθήκες εργαστηρίου, πράγμα που βεβαίως δεν είναι πια και τόσο χρήσιμο».

Παρόμοια αντίθεση έχει εκφράσει και ο καθηγητής Ανθρωπολογίας του αμερικανικού πανεπιστημίου St. Martin, David Price, γνωστός από το βιβλίο του για την εποχή του μακαρθισμού Threatening Anthropology. «Μου προκαλεί ανησυχία» δήλωσε «το ότι η πολιτική και η στρατιωτική ηγεσία επενδύουν τόσο πολύ στην υποτιθέμενη προβλεψιμότητακαι στις υποσχέσεις της ανάλυσης των κοινωνικών δικτύων.

Μπορώ να κατανοήσω πλήρως το γιατί οι στρατιωτικοί θέλγονται από τέτοια μοντέλα, αλλά το να κατανοήσεις τα κοινωνικά δίκτυα, το να κατανοήσεις την εξάπλωση των ιδεών και των πεποιθήσεων σε μέρη όπως το Ιράκ πλησιάζει τον παραλογισμό». Και καταλήγει: «Δεν βλέπω αυτό το πρόγραμμα Minerva (του Πενταγώνου) να χρηματοδοτεί κάποια μελέτη για το πώς οι πολιτικές, στρατιωτικές και κατασκοπευτικές δραστηριότητες των Αμερικανών στη Μέση Ανατολή συνέβαλαν στη δημιουργία του ISIS. Οι ανθρωπολόγοι θα μπορούσαν να έχουν σπουδαίο ρόλο στην έρευνα για την εθνική ασφάλεια, αλλά σε προγράμματα σαν το Minerva φαίνεται ότι ρωτούν πάντα τις ερωτήσεις που… θα τους δώσουν τις απαντήσεις που οι ίδιοι επιθυμούν να ακούσουν».Δείτε την επόμενη ή προηγούμενη σελίδα πατώντας τα νούμερα