Την υπεροχή του HPV DNA test έναντι του τεστ Παπανικολάου, ως μεθόδου πληθυσμιακού ελέγχου για την πρόληψη του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας, επισημαίνουν μεγάλες διεθνείς μελέτες, αλλά και πολυκεντρική ελληνική μελέτη.
Όπως ανέφερε ο καθηγητής Μαιευτικής-Γυναικολογίας στο ΑΠΘ, Θεόδωρος Αγοραστός, η ελληνική μελέτη έδειξε ότι η ευαισθησία του τεστ Παπανικολάου για την αναγνώριση των προκαρκινικών αλλοιώσεων στο τράχηλο μήτρας είναι 53% (όσο περίπου και στις διεθνείς μελέτες), ενώ η αντίστοιχη ευαισθησία του HPV DNA test είναι 100% (επίσης ανάλογη ή ελαφρώς υψηλότερη αυτής των διεθνών μελετών).
Παράλληλα, φάνηκε ότι με την εφαρμοζόμενη αυτή μέθοδο η ταυτόχρονη ανίχνευση των πλέον επικίνδυνων τύπων 16 και 18 του ιού μπορεί να υποκαταστήσει σε αξιοπιστία την κυτταρολογία στις περιπτώσεις που είναι αναγκαία η αναγνώριση των γυναικών με προκαρκινική αλλοίωση μεταξύ αυτών που είναι απλώς θετικές σε ογκογόνους τύπους του ιού.
Η μελέτη διενεργήθηκε κατά τα τελευταία 3 χρόνια σε Πανεπιστημιακές Κλινικές και Εργαστήρια της Αθήνας, Θεσσαλονίκης, Πάτρας, Λάρισας και Αλεξανδρούπολης, Κλινικές και Εργαστήρια του Ε.Σ.Υ. και Κέντρο Οικογενειακού Προγραμματισμού της Θεσσαλονίκης από το 2012 έως το 2014 και αφορούσε περί τις 4.000 γυναίκες.
«Σύμφωνα με τις μεγάλες διεθνείς μελέτες ένα αρνητικό HPV DNA test προσφέρει διπλάσια περίπου εξασφάλιση στην γυναίκα, δεν υπάρχει στον τράχηλό της προκαρκινική αλλοίωση και μάλιστα για διπλάσιο χρονικό διάστημα σε σύγκριση με το τεστ Παπανικολάου.
Παράλληλα πιστοποιήθηκε ότι η αναγνώριση γυναικών με προκαρκινικές αλλοιώσεις ή διηθητικό καρκίνο τραχήλου μήτρας με εφαρμογή του HPV DNA test γίνεται περίπου 2-3 χρόνια νωρίτερα απ’ ό,τι αν εφαρμοσθεί για τον ίδιο λόγο το τεστ Παπανικολάου. Όλα τα παραπάνω στοιχεία αποτελούν την βάση επί της οποίας στηριζόμενες ανάλογες διεθνείς στατιστικές και οικονομικές μελέτες απέδειξαν τη σαφή βελτίωση της σχέσης κόστους-οφέλους υπέρ της εφαρμογής του HPV DNA test, αντί του επί 60 περίπου χρόνια εφαρμοζόμενου τεστ Παπανικολάου.
Για τους λόγους αυτούς, επίκειται η αλλαγή του μοντέλου δευτερογενούς πρόληψης του καρκίνου του τραχήλου διεθνώς, μετά δε από πολύ πρόσφατες δημοσιεύσεις των συμπερασμάτων όλων των συναφών Επιστημονικών Εταιρειών και Σωμάτων στις ΗΠΑ, επίκειται και εκεί η αλλαγή του από τριετίας εφαρμοζόμενου «διπλού τεστ» (Pap test + HPV DNA test) υπέρ της εφαρμογής μόνο του δεύτερου» ανέφερε ο κύριος Αγοραστός και κατέληξε.
Η εναλλακτική λύση της διενέργειας του HPV DNA test μέσω λήψης του κυτταρικού υλικού από τον κόλπο και τράχηλο από την ίδια τη γυναίκα (αυτολήψη – self sampling) κερδίζει διαρκώς έδαφος διεθνώς.
Στόχος είναι τόσο οι γυναίκες, που παρ’ όλο που ζουν σε προηγμένα κράτη δεν υποβάλλονται τακτικά σε προληπτικό έλεγχο, όσο και οι γυναίκες που ζουν σε αναπτυσσόμενα ή υπανάπτυκτα κράτη, όπου δεν υπάρχουν οι προϋποθέσεις για ένα οργανωμένο σύστημα προληπτικού ελέγχου.
Η έναρξη εφαρμογής στο πλαίσιο πιλοτικών προγραμμάτων του HPV DNA testing μέσω self-sampling στην Ελλάδα – στην οποία το ποσοστό τακτικής διενέργειας τεστ Παπανικολάου δεν υπερβαίνει το 30% – δείχνει μέχρι στιγμής την πολύ μεγάλη αποδοχή της μεθόδου από πλευράς των γυναικών, την σαφή προτίμηση αυτής της μεθόδου σε σύγκριση με τις μεθόδους που απαιτούν την προσέλευση σε Ιατρεία, Κέντρα Υγείας ή Νοσοκομεία.
