Μετά τον εντοπισμό σποραδικών κρουσμάτων ιλαράς στη βόρεια και νότια Ελλάδα, οι υγειονομικές Αρχές της χώρας συστήνουν τη θωράκιση απέναντι στον ιό με εμβολιασμό, ώστε να αποτραπεί έξαρση και εξάπλωσή του στον πληθυσμό.
Ο Εθνικός Οργανισμός Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ), αλλά και η Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών κινητοποιήθηκαν άμεσα με καμπάνια ενημέρωσης του πληθυσμού και με συστάσεις για τον εμβολιασμό των ατόμων που παρουσιάζουν ελλιπή θωράκιση ή παντελή ανοσία έναντι της ιλαράς.
Έπειτα από τη συνεδρίαση την προηγούμενη εβδομάδα, η Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών εξέδωσε οδηγίες για τον εμβολιασμό ενηλίκων, παιδιών και εφήβων, αλλά και κατευθυντήριες οδηγίες για την εν γένει θωράκιση του πληθυσμού έναντι της νόσου.
Την ίδια ώρα, στην Ευρώπη βρίσκεται σε εξέλιξη μεγάλη επιδημία ιλαράς, με περισσότερα από 30.000 καταγεγραμμένα κρούσματα σε 40 (από 53) χώρες. Τα 2 στα 5 περιστατικά αφορούν παιδιά κάτω των 4 ετών και το 1 στα 5, ενήλικες άνω των 20 ετών.
Μέσα σε αυτό το επιβαρυμένο πανευρωπαϊκά περιβάλλον, με το ποσοστό εμβολιαστικής κάλυψης εντός της πανδημίας του κορονοϊού να μειώνεται από το 95% στο 91% και η χώρα μας καταγράφει μείωση των εμβολιασμών, σύμφωνα με τον πρόεδρο του ΕΟΔΥ, καθηγητή Υγιεινής και Επιδημιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Θεσσαλίας, Χρήστο Χατζηχριστοδούλου.
Όπως προκύπτει από μια πρώτη ανάλυση των στοιχείων από τον ΕΟΔΥ, από το 2020 και μέχρι σήμερα καταγράφεται μια μικρή πτώση αναφορικά με την πρώτη δόση του εμβολίου.
«Πάντα υπήρχε ένα ποσοστό παιδιών που δεν είχαν εμβολιαστεί και το ποσοστό αυτό κυμαινόταν κοντά στο 5-6%», ανέφερε ο καθηγητής στο ΑΠΕ-ΜΠΕ. «Σήμερα, όμως, αυτό το ποσοστό κυμαίνεται κοντά στο 8-9%», τόνισε.
Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών: Ενήλικες και παιδιά πρέπει να εμβολιαστούν άμεσα
Στην Ελλάδα τα τελευταία 3 χρόνια και συγκεκριμένα μεταξύ 2020 και 2023 οι Αρχές δεν είχαν καταγράψει κανένα επιβεβαιωμένο κρούσμα ιλαράς.
Ωστόσο από τις αρχές Φεβρουαρίου καταγράφηκαν ελάχιστα μεν περιστατικά, ωστόσο όλα σε ενήλικες και σε άτομα που ήταν ανεμβολίαστα ή μερικώς εμβολιασμένα κι είχαν έρθει σε επαφή με άτομα από χώρες με επιδημία ιλαράς, όπως από τη Ρωσία και τη Ρουμανία.
Ως εκ τούτου, η Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών δεν εξαιρεί τους ενήλικες από την ανάγκη εμβολιαστικής κάλυψης και συστήνει τον άμεσο εμβολιασμό με το εμβόλιο ιλαράς-ερυθράς-παρωτίτιδας (εμβόλιo MMR) των παιδιών, των εφήβων και των ενηλίκων που δεν έχουν εμβολιαστεί με τις απαραίτητες δόσεις.
Πώς θα πραγματοποιηθούν οι εμβολιασμοί
Με 2 δόσεις του εμβολίου MMR θα πρέπει να εμβολιάζονται:
Νήπια μετά το 12ο μήνα ζωής, με τη 2η δόση να χορηγείται σε ηλικία 24– 36 μηνών (μπορεί όμως να χορηγηθεί και νωρίτερα, αρκεί να έχουν περάσει 4 εβδομάδες μετά την πρώτη δόση).
Επισημαίνεται πως σε περιόδους επιδημίας μπορεί να γίνεται εμβολιασμός με MMR από την ηλικία των 6 μηνών.
Στην περίπτωση αυτή θα πρέπει να επανεμβολιάζονται με 2 δόσεις MMR μετά την ηλικία των 12 μηνών σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα.
Παιδιά και έφηβοι που δεν έχουν εμβολιασθεί με τη 2η δόση πρέπει να αναπληρώσουν το ταχύτερο δυνατόν.
Βρέφη ηλικίας 6 έως 11 μηνών που πρόκειται να επισκεφτούν χώρες στις οποίες ενδημούν η ιλαρά, η παρωτίτιδα και η ερυθρά συστήνεται να εμβολιαστούν με 1 δόση του εμβολίου MMR πριν την αναχώρησή τους.
Ιλαρά: Εμβολιασμός ενηλίκων
Αναφορικά με τους ενήλικες, τονίζεται ότι σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα εμβολιασμών τους, τα άτομα που γεννήθηκαν πριν από το 1970 θεωρούνται άνοσα.
Συγκεκριμένα, όσοι έχουν γεννηθεί μετά το 1970, θα πρέπει να έχουν εμβολιασθεί με 2 δόσεις MMR, με μεσοδιάστημα τουλάχιστον 4 εβδομάδων μεταξύ των δόσεων.
Σε περίπτωση που δεν υπάρχει ιστορικό νόσησης ή το ιστορικό εμβολιασμού είναι άγνωστο, το άτομο θεωρείται μη εμβολιασμένο και συστήνεται η χορήγηση δύο δόσεων εμβολίου με ελάχιστο μεσοδιάστημα 4 εβδομάδων.
Ομάδες πληθυσμού
Σε ιδιαίτερα αυξημένο κίνδυνο για νόσηση από Ιλαρά, σύμφωνα με την Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμού βρίσκονται οι παρακάτω ομάδες:
εργαζόμενοι σε χώρους παροχής υπηρεσιών υγείας
εκπαιδευτικοί
φοιτητές, σπουδαστές τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.
ενήλικες που πρόκειται να ταξιδέψουν στο εξωτερικό.
μέλη οικογενείας ατόμων με ανοσοκαταστολή.
ασθενείς με HIV λοίμωξη (ο εμβολιασμός συστήνεται όταν ο αριθμός των CD4 ≥200/μL).
Ιλαρά: Επιπλέον μέτρα
Για να αντιμετωπιστεί το ενδεχόμενο έξαρσης κρουσμάτων ιλαράς από τον ΕΟΔΥ αποφασίστηκαν επίσης τα παρακάτω μέτρα:
Ενημέρωση του πληθυσμού για τον έλεγχο της εμβολιαστικής του κάλυψης και την έγκαιρη ολοκλήρωση του εμβολιασμού με δύο δόσεις, σύμφωνα με το Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών, σε περίπτωση που δεν έχει αυτός ολοκληρωθεί και δεν υπάρχει προηγούμενη καταγεγραμμένη νόσηση.
Επιπλέον δράσεις ενημέρωσης με τη συνεργασία των ΥΠΕ, των Δήμων και των τοπικών ιατρικών συλλόγων στις περιοχές με χαμηλή εμβολιαστική κάλυψη.
Συνεργασία του ΕΟΔΥ με τη ΜΚΟ «Υγεία για Όλους» για τη διενέργεια μαζικού εμβολιασμού σε καταυλισμούς Ρομά με τη συνδρομή των ΚΟΜΥ. Για το σκοπό αυτό ο ΕΟΔΥ θα προμηθευτεί εμβόλια ιλαράς-ερυθράς-παρωτίτιδας.
Ενημέρωση κέντρων φιλοξενίας προσφύγων και μεταναστών, παρότι οι φιλοξενούμενοι είναι κατά κανόνα εμβολιασμένοι, εξαιτίας της κινητικότητας του πληθυσμού και του συγχρωτισμού που ευνοεί τη μετάδοση.
Ενημέρωση του ιατρονοσηλευτικού προσωπικού και εκτίμηση της εμβολιαστικής τους κάλυψης.
Ενημέρωση ταξιδιωτών ώστε να ολοκληρώνουν τον εμβολιασμό έναντι της ιλαράς πριν από το ταξίδι τους, ιδιαίτερα αν πρόκειται να ταξιδέψουν σε χώρες με έξαρση κρουσμάτων, σε συνεργασία με τα ταξιδιωτικά γραφεία τουρισμού.
Πάντως, οι ειδικοί εμφανίζονται καθησυχαστικοί, καθώς εκτιμούν ότι αν λάβουμε τα απαραίτητα μέτρα, είναι βέβαιο ότι δεν θα υπάρξει επιδημία ιλαράς στην Ελλάδα.
