Την ξεκάθαρη θέση της Ελλάδας για αποκλεισμό της Ρωσίας από το τραπεζικό σύστημα SWIFT μέσω «των πιο αυστηρών κυρώσεων», εξέφρασε ο Ελληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης στον πρόεδρο της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι στη διάρκεια της τηλεφωνικής επικοινωνίας που είχαν το μεσημέρι του Σαββάτου.
Κάτι τέτοιο φέρονται να υποστηρίζουν και πολλές άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης, όπως η Κύπρος, η Ιταλία, η Γαλλία, ενώ Γερμανία και ΗΠΑ «μετρούν» τις δικές τους συνέπειες σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο.
Τι είναι όμως το τραπεζικό σύστημα SWIFT και ποιες οι συνέπειές του στις ρωσικές τράπεζες; Το SWIFT (Society for Worldwide Interbank Financial Telecommunication) είναι ένα σύστημα ανταλλαγής μηνυμάτων μεταξύ των τραπεζών παγκοσμίως.
Ενα διατραπεζικό σύστημα μέσω των οποίων τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα καταγράφουν, ενημερώνουν και διεκπεραιώνουν διασυνοριακές χρηματοοικονομικές συναλλαγές. Περίπου 11.000 τράπεζες χρησιμοποιούν το διεθνές τραπεζικό σύστημα που ιδρύθηκε το 1973, έχει την έδρα του στο Βέλγιο και υπόκειται στην ευρωπαϊκή νομοθεσία.
Σύμφωνα με το CNN, τυχόν αποκλεισμός της Ρωσίας από το SWIFT θα σημαίνει ότι τα ρωσικά τραπεζικά ιδρύματα δεν θα μπορούν να προχωρούν σε διασυνοριακές χρηματοοικονομικές συναλλαγές, γεγονός που θα έχει συνέπειες στις ρωσικές εταιρείες και στους ξένους πελάτες τους, ειδικά τους αγοραστές πετρελαίου και φυσικού αερίου, συναλλαγές οι οποίες γίνονται σε αμερικανικά δολάρια.
«Ο αποκλεισμός θα τερμάτιζε όλες τις διεθνείς συναλλαγές, θα πυροδοτούσε νομισματική αστάθεια και θα προκαλούσε τεράστιες εκροές κεφαλαίων», σύμφωνα με την Μαρία Σάγκινα, του Φινλανδικού Ινστιτούτου Διεθνών Υποθέσεων. Ενώ όπως είχε εκτιμήσει ο πρώην υπουργός Οικονομικών της Ρωσίας, Αλεξέι Κούντριν το 2014, τυχόν αποκλεισμός της Ρωσίας από το SWIFT θα είχαν ως αποτέλεσμα την συρρίκνωση της ρωσικής οικονομίας κατά 5%.
Το SWIFT είχε αποσυνδέσει τις ιρανικές τράπεζες το 2012, στο πλαίσιο των κυρώσεων της ΕΕ εναντίον της Τεχεράνης για το πυρηνικό της πρόγραμμα. Το Ιράν είχε χάσει τότε περίπου τα μισά από τα έσοδά του από τις εξαγωγές πετρελαίου και το 30% από το διεθνές εμπόριο. Οι Αμερικανοί είχαν ζητήσει να αποκοπεί και η Ρωσία το 2014 (Κριμαία), αλλά το αίτημά τους δεν είχε γίνει δεκτό.
Όπως πάντως επισημαίνει το CNN, οι ΗΠΑ και η Γερμανία είναι οι χώρες που έχουν να χάσουν τα περισσότερα εάν η Ρωσία αποκλειστεί από το SWIFT, καθώς οι τράπεζες τους χρησιμοποιούν περισσότερο το διεθνές τραπεζικό σύστημα προκειμένου να επικοινωνούν με τις ρωσικές. Πάντως, την Πέμπτη ο Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν τόνισε ότι ο αποκλεισμός των ρωσικών τραπεζών από το SWIFT δεν είναι η κατεύθυνση που οι Ευρωπαίοι ηγέτες επιθυμούν αυτή τη στιγμή, αλλά υπογράμμισε πως μια τέτοια κίνηση θα συνιστά «πάντα μια επιλογή».
«Είναι θέμα λίγων ημερών να αποβληθεί η Ρωσία από το SWIFT»
Παράλληλα, ένας κυβερνήτης κεντρικής τράπεζας μιας χώρας της ευρωζώνης, μιλώντας στο Reuters, ανέφερε πως ο αποκλεισμός της Ρωσίας από το διεθνές σύστημα τραπεζικών συναλλαγών SWIFT, είναι θέμα ημερών. «Το SWIFT είναι απλώς ζήτημα χρόνου, πολύ σύντομου χρόνου, ημερών», είπε ο διοικητής της κεντρικής τράπεζας της χώρας, ζητώντας όμως, να μην κατονομαστεί. «Είναι αρκετό; Όχι. Είναι απαραίτητο; Απολύτως. Οι κυρώσεις έχουν νόημα μόνο όταν υπάρχουν κόστη και για τις δύο πλευρές και αυτό θα στοιχίσει ακριβά», πρόσθεσε αυτός ο κεντρικός τραπεζίτης.
Υπέρ του αποκλεισμού τάχθηκαν Ιταλία και Κύπρος
Ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι υποστηρίζει πως ο Ιταλός πρωθυπουργός, Μάριο Ντράγκι, τον ενημέρωσε ότι η Ρώμη πλέον στηρίζει την «έξωση» της Ρωσίας από το σύστημα διατραπεζικών συναλλαγών SWIFT. Νωρίτερα ο υπουργός Οικονομικών, Κωνσταντίνος Πετρίδης, είπε πως η Κύπρος δεν αντιτάχθηκε στην αποκοπή της Ρωσίας από το σύστημα SWIFT, όπως και σε καμία άλλη κύρωση της ΕΕ προς τη Ρωσία.
«Τα καταφέραμε. Η Κύπρος επιβεβαίωσε ότι δεν θα μπλοκάρει την απόφαση για αποκλεισμό της Ρωσίας από το SWIFT. Η Ουκρανική διπλωματία συνεχίζει να εργάζεται 24 ώρες το 24ωρο για να φέρει εις πέρας σημαντικές αποφάσεις και να προστατεύσει την Ουκρανία από τους Ρώσους εισβολείς», αναφέρει η ανάρτηση του ο Ουκρανός υπουργός Εξωτερικών, Ντμίτρο Κουλέμπα.
Αρχικά, ο Γάλλος υπουργός Οικονομικών, Μπρουνό Λεμέρ, δήλωσε την Παρασκευή (25/2), ότι η Γαλλία είναι υπέρ του αποκλεισμού της Ρωσίας από το τραπεζικό σύστημα SWIFT, προκειμένου να επιβληθούν κυρώσεις. «Ορισμένα κράτη – μέλη έχουν εκφράσει επιφυλάξεις, η Γαλλία δεν είναι ένα από αυτά τα κράτη», δήλωσε ο υπουργός κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου, στο πλαίσιο διάσκεψης στην οποία μετέχουν οι υπουργοί Οικονομικών της Ευρωπαϊκής Ενωσης.
Μετά τη Γαλλία, και ο υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας, Κρίστιαν Λίντνερ, δήλωσε ότι η Γερμανία είναι ανοιχτή στον αποκλεισμό της Ρωσίας από το διατραπεζικό σύστημα SWIFT, αλλά θα πρέπει να υπολογίσει πρώτα τις συνέπειες για την οικονομία της. Το γεγονός ότι η Ρωσία δεν έχει αποκλειστεί ακόμη από το διατραπεζικό σύστημα, έχει πυροδοτήσει αντιδράσεις και διαφωνίες. «Ο αποκλεισμός της Ρωσίας από το σύστημα SWIFT θα ήταν η πιο σκληρή κύρωση στην οποία μπορούν να καταφύγουν η Ευρώπη και οι Ηνωμένες Πολιτείες», γράφει χαρακτηριστικά η γερμανική RND.
