Αίσθηση έχει προκαλέσει στην Κύπρο αλλά και στην Ελλάδα η μαρτυρία του πρώην διοικητή της Κυπριακής Υπηρεσίας Πληροφοριών Αντρέα Πενταρά πως η Τουρκία θέλει να φτιάξει πυρηνικά όπλα αναφέροντας την σχετική δήλωση του Τούρκου Διευθυντή του Ακούγιου που παραιτήθηκε.
Σύμφωνα δε με τα όσα μετέδωσε το sigmalive η Άγκυρα πονηρά κατασκευάζει το εργοστάσιο στα άκρα της χώρας της, ώστε σε ενδεχόμενο πρόβλημα να μη επωμιστεί σε όλη την έκτασή τους τις συνέπειες, αδιάφορα αν έτσι τις εξάγει και εκτός των συνόρων της.
Το κυπριακό δημοσίευμα δε τονίζει πως η συμφωνία Τουρκίας – Ρωσίας για την δημιουργία του πυρηνικού σταθμού στο Άκουγιου επιτρέπει στην Άγκυρα να προχωρήσει και σε κατασκευή πυρηνικών όπλων.
Ο Ερντογάν τον περασμένο Ιούνιο σημείωσε ότι είναι σημαντικό για την Άγκυρα να ολοκληρωθεί ο πρώτος αντιδραστήρας στον πυρηνικό σταθμό του Άκουγιου ως το 2023, προσθέτοντας, σύμφωνα με το ΑΜΠΕ, ότι η προμήθεια του μη πυρηνικού εξοπλισμού του σταθμού θα πρέπει να γίνει από την Τουρκία.
Το Άκουγιου είναι ο πρώτος πυρηνικός σταθμός της Τουρκίας και κατασκευάζεται από την ρωσική Rosatom στις ακτές της Μεσογείου. Το κόστος του αναμένεται σύμφωνα με παλαιότερη δήλωση του Ερντογάν να ξεπεράσει τα 20 δισεκατομμύρια δολάρια, σύμφωνα με την έρευνα του news.gr.
Ποια είναι όμως η μέχρι τώρα ιστορία του πυρηνικού σταθμού στο Ακούγιου;
Το Πυρηνικό Εργοστάσιο Ακούγιου σύμφωνα με τα όσα έχει δημοσιεύσει κατά καιρούς το World Nuclear News και ο τουρκικός Τύπος είναι εργοστάσιο πυρηνικής ενέργειας υπό ανάπτυξη στο Ακούγιου και συγκεκριμένα στο Μπουγιουκετσελί στην Επαρχία Μερσίν της Τουρκίας. Θα γίνει το πρώτο εργοστάσιο πυρηνικής ενέργειας της χώρας.
Τον Μάιο του 2010, η Ρωσία και η Τουρκία υπέγραψαν συμφωνία όπου μια θυγατρική της Rosatom, η Akkuyu NGS Elektrik Üretim Corp θα κατασκευάσει, θα κατέχει και θα λειτουργεί μια μονάδα παραγωγής ενέργειας στο Ακούγιου που θα περιλαμβάνει τέσσερις μονάδες VVER ισχύος 1.200 MW. Η συμφωνία επικυρώθηκε από το Τουρκικό Κοινοβούλιο τον Ιούλιο του 2010. Οι εργασίες μηχανικής και έρευνας στον χώρο ξεκίνησαν το 2011.
Το 2013, η ρωσική πυρηνική κατασκευαστική εταιρεία Atomstroyexport (ASE) και την τουρκική κατασκευαστική εταιρεία Ozdogu υπέγραψαν την σύμβαση προετοιμασίας του εργοταξίου για το προτεινόμενο πυρηνικό εργοστάσιο του Ακούγιου. Η σύμβαση περιλαμβάνει εργασίες εκσκαφής στο χώρο.
Η επίσημη τελετή εγκαινίων έλαβε χώρα τον Απρίλιο του 2015. Η κύρια κατασκευή ξεκίνησε το Μάρτιο του 2018 και η πρώτη μονάδα αναμένεται να τεθεί σε λειτουργία το 2023. Οι άλλες τρεις μονάδες αναμένεται να ολοκληρωθούν έως το 2025. Η χρηματοδότηση παρέχεται από Ρώσους επενδυτές, με το 93% να προέρχεται από θυγατρική της Rosatom. Μέχρι και το 49% των μετοχών μπορούν να πωληθούν αργότερα σε άλλους επενδυτές.
Οι δυνητικοί επενδυτές είναι οι τουρκικές εταιρείες Park Teknik και Elektrik Üretim. Η Τουρκική Εταιρεία Εμπορίου Ηλεκτρικής Ενέργειας και Συμβάσεων έχει εγγυηθεί την αγορά του 70% της ενέργειας που θα παραχθεί από τις δύο πρώτες μονάδες και 30% από τις τρίτες και τέταρτες μονάδες πάνω από μια συμφωνία αγοράς με δεκαπενταετή ισχύ.
Η ηλεκτρική ενέργεια θα αγοραστεί στην τιμή των 12.35 αμερικανικών σεντς ανά kWh και η υπόλοιπη ενέργεια θα πωλείται στην αγορά από τον παραγωγό. Η πιο σημαντική ένσταση είναι ότι το Μπουγιουκετσελί και οι γύρω ακτές μπορεί να χάσουν το τουριστικό δυναμικό μετά την υλοποίηση του έργου. Οι κάτοικοι του Μπουγιουκετσελί ανησυχούν ότι ο ήδη χαμηλός πληθυσμός της πόλης μπορεί να μειωθεί περαιτέρω και η πόλη και μπορεί να χάσει το καθεστώς δήμου. Ωστόσο, ο πρόεδρος του εμπορικού συμβουλίου του δήμου Αλπέρ Γκουρσόι πρόσθεσε επίσης ότι η πυρηνική ενέργεια είναι απαραίτητη για την οικονομία και ότι η κατασκευή ενός τόσο μεγάλου εγκαταστάσεις μπορεί να ωφελήσει οικονομικά την πόλη.
Στις 17 Απριλίου 2011, σχηματίστηκε ανθρώπινη αλυσίδα στην Μερσίνη για να διαμαρτυρηθεί κατά της απόφασης. Προγραμματίστηκαν 30 θέσεις για τον σχηματισμό αλυσίδων κατά μήκος της εθνικής οδού που συνδέει τη Μερσίνη με το Ακούγιου. Αλλά η συμμετοχή ήταν μεγαλύτερη από την αναμενόμενη και αρκετές από αυτές τις αλυσίδες συγχωνεύθηκαν. Το ανατολικό άκρο της αλυσίδας ήταν στο κέντρο της Μερσίνης και έφθασε τα 20 χιλιόμετρα δυτικά κατά μήκος της εθνικής οδού χωρίς διακοπή.
Επίσης συμμετείχαν και οι οικισμοί στο δυτικό μέρος της αλυσίδας συμπεριλαμβανομένων των επαρχιακών κέντρων Σιλίφκε και Ερντεμλί, καθώς και το Μπουγιουκετσελί, η πλησιέστερη πόλη στο εργοστάσιο. Στις 12 Ιανουαρίου 2015, αναφέρθηκε ότι οι υπογραφές των ειδικών για μια έκθεση για τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις του έργου κυρωμένη από τη κυβέρνηση είχαν πλαστογραφηθεί. Οι ειδικοί είχαν παραιτηθεί έξι μήνες πριν από την υποβολή της και η εταιρεία που ανέλαβε την εκπόνηση της έκθεσης είχε κάνει τότε μονομερείς αλλαγές στην έκθεση.
