Γράφει ο Δρ Αθανάσιος Ε.Δρούγος

Στην πρόσφατη συνάντηση Αποστολάκη – Ακάρ, στο περιθώριο της διήμερης Υπουργικής Συνόδου του ΝΑΤΟ, διαπιστώθηκε ότι υπάρχει ανάγκη δημιουργίας Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης, μέσω τεχνικών επιτροπών εργασίας που θα συσταθούν. Θυμίζω ότι είχε προηγηθεί η δήλωση του Αποστολάκη ότι ««πρέπει να ξανανοίξει ο δίαυλος επικοινωνίας με την Τουρκία για να μειωθεί η ένταση στο Αιγαίο και για να μην υπάρξει κάποιο ατύχημα με άγνωστες συνέπειες».

Επ’ αυτού, καταθέτω τις παρακάτω παρατηρήσεις και σκέψεις:

• Σαφής αλλαγή στάσης του Αποστολάκη, η οποία έγινε πιο μαλακή, πιο διαλλακτική και σαφώς πιο ηττοπαθής σε σχέση με τις δηλώσεις του ως Α/ΓΕΕΘΑ, που ήταν έτοιμος να ισοπεδώσει βραχονησίδες.

• Η διαπίστωση για ανάγκη δημιουργίας ΜΟΕ, από τη μία ανακαλύπτει τον τροχό μια και είναι αυτονόητη, και από την άλλη είναι απόλυτα ασαφής και ρευστή, αφού είναι γενική και αόριστη, χωρίς να δημιουργεί δεσμεύσεις για τους Τούρκους.

• Αφήνει πολλά ερωτηματικά για το τι εννοεί ο Αποστολάκης ως «δίαυλο επικοινωνίας». Δηλαδή τα μέχρι σήμερα ισχύοντα για το FIR Αθηνών και τις υποχρεώσεις των Τούρκων να καταθέτει πλήρη σχέδια πτήσεως, θα πάψουν να ισχύουν και οι τεχνικές επιτροπές θα συμφωνήσουν κάτι άλλο; Και αν ναι, τι μπορεί να είναι αυτό που και πρακτικό να είναι, και εθνική κυριαρχία να μην παραχωρεί;

• Όσοι γνωρίζουν κάποια πράγματα παραπάνω, ξέρουν ότι ούτε ο απευθείας δίαυλος μεταξύ των ΑΤΑ Λάρισας και Εσκί Σεχίρ μπορεί να λειτουργήσει (κυρίως διότι αυτός εφαρμόζεται μόνον στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ και για συγκεκριμένη περιοχή ελέγχου), ούτε και η κατάθεση Ημερήσιου Προγράμματος Πτήσεων (DFS – Daily Flight Schedule) εκ μέρους της Τουρκίας μπορεί να είναι αποδεκτή, δεδομένου ότι αυτό αναφέρει ΜΟΝΟΝ τον αριθμό των αεροσκαφών και την ευρύτερη περιοχή που θα πετάξουν (πχ Κεντρικό Αιγαίο). Δηλαδή, ούτε σημεία εισόδου/εξόδου στο FIR Αθηνών, ούτε δρομολόγια πτήσης, ούτε αν θα είναι οπλισμένα, ούτε αν θα σέβονται την ελληνική κυριαρχία, ούτε την περιοχή Έρευνας και Διάσωσης Ελλάδας, ούτε οτιδήποτε άλλο.

• Ανάλογη είναι η κατάσταση και σε ότι αφορά τη θάλασσα, τόσο σε θέματα Πολεμικού Ναυτικού, όσο πιθανώς και σε Εμπορικού Ναυτικού.

• Σημαντικότατο είναι και το θέμα Έρευνας και Διάσωσης (SAR – Search And Rescue), το οποίο η Τουρκία προσπαθεί να εκμεταλλευθεί εδώ και πολύ καιρό, αμφισβητώντας τις δυνατότητες και ικανότητες της ελληνικής πλευράς, προκειμένου να αναλάβει δικαιώματα και υποχρεώσεις SAR, και μέσω αυτών να τεκμηριώσει διεκδικήσεις για ευρύτερο έλεγχο στο Αιγαίο.

• Σε κάθε περίπτωση δηλαδή, εκτιμώ ότι τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης στα οποία αναφέρονται οι δύο Υπουργοί, θα είναι ετεροβαρή προς όφελος της Τουρκίας και θα συνοδεύονται με παραχώρηση δικαιωμάτων στους Τούρκους, εις βάρος της εθνικής μας κυριαρχίας.

• Την παραπάνω εκτίμηση τη συνδυάζω τόσο με το γεγονός ότι η ελληνική κυβέρνηση είναι πρόθυμη να συνάψει ετεροβαρείς συμφωνίες εις βάρος των εθνικών μας συμφερόντων (με αποκορύφωμα τη Συμφωνία των Πρεσπών), καθώς και με τις φωνές αρκετών στελεχών της κυβέρνησης, ότι κάποια ανάλογη συμφωνία θα πρέπει να γίνει και με την Τουρκία για το Αιγαίο.

Φοβάμαι ότι η δημιουργία τέτοιων Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, μπορεί να αποτελέσει το προοίμιο μιας ακόμη καταστροφικής συμφωνίας, σε συνέχεια της Συμφωνίας των Πρεσπών. Σε αυτή μάλιστα την περίπτωση, το μέγεθος της ζημιάς από τη Συμφωνία των Πρεσπών για τη Μακεδονία μπορεί να αποδειχθεί πολύ μικρό σε σχέση με το μέγεθος της ζημιάς που θα προκαλέσει μια ανάλογη συμφωνία για το Αιγαίο.