Τα συμπτώματα της σχιζοφρένειας συνήθως εμφανίζονται κατά τη νεαρή ηλικία και επηρεάζουν περίπου 0,4%-0,6% του πληθυσμού. Ακόμα, τα άτομα που πάσχουν από αυτή τη διαταραχή εμφανίζουν έντονη εσωστρέφεια και γενική αποδιοργάνωση του Εγώ.

Η έναρξη των συμπτωμάτων συμβαίνει συνήθως στη νεαρή ενήλικη ζωή, με επιπολασμό ζωής της τάξης του 0,3-0,7%.Η διάγνωση βασίζεται στην παρατηρούμενη αποκλίνουσα της φυσιολογικά αναμενόμενης συμπεριφορά και τις αναφερθείσες εμπειρίες του ασθενούς.

Η σχιζοφρένεια είναι μια ψυχωτική διαταραχή, που σημαίνει ότι το άτομο δεν ταυτίζεται με την πραγματικότητα μερικές φορές.

Υπάρχουν πέντε τύποι της σχιζοφρένειας. Αυτοί κατηγοριοποιούνται με βάση τα συμπτώματα που επιδεικνύει το άτομο, όταν αξιολογείται η περίπτωσή του από έναν εξειδικευμένο ψυχίατρο. Έτσι η σχιζοφρένεια κατηγοριοποιείται σε:

-Παρανοϊκή

-Αποδιοργανωτική

-Κατατονική

-Αδιαφοροποίητη

-Υπολειμματική

Τα βασικά συμπτώματα στην κάθε περίπτωση είναι:

Παρανοϊκή

Η παρανοϊκού τύπου σχιζοφρένεια χαρακτηρίζεται από παρανοϊκή συμπεριφορά, συμπεριλαμβανομένου του παραληρήματος και των ακουστικών ψευδαισθήσεων. Το άτομο παρουσιάζει συνήθως συμπτώματα αισθήματος καταδίωξης, ότι τον/την παρακολουθούν, ή μερικές φορές η συμπεριφορά αυτή σχετίζεται με ένα διάσημο πρόσωπο ή μια πολύ μεγάλη εταιρεία. Οι άνθρωποι με παρανοϊκή σχιζοφρένεια μπορεί να εμφανίσουν θυμό, άγχος και επιθετικότητα. Πάραυτα, το άτομο έχει συνήθως φυσιολογική πνευματική λειτουργία και έκφραση των συναισθημάτων του.

Αποδιοργανωτική

Ένα άτομο με αυτού του τύπου την σχιζοφρένεια επιδεικνύει συμπεριφορές που δεν έχουν καμία οργάνωση/δομή ή μιλάει με τρόπο παράξενο, δύσκολο να κατανοηθεί. Μπορεί να εκδηλώσουν ακατάλληλα συναισθήματα ή αντιδράσεις που δεν έχουν σχέση με τα όσοα συμβαίνουν εκείνη τη στιγμή μπροστά τους. Είναι επίσης πολύ πιθανό ένα άτομο με αποδιοργανωτική σχιζοφρένεια να αμελεί τελείως καθημερινές δραστηριότητες όπως η προσωπική του υγιεινή, η διατροφή και η εργασία του.

Κατατονική

Οι διαταραχές στον τρόπο κίνησης είναι τα πιο εμφανή σημάδια στην κατατονική σχιζοφρένεια. Οι άνθρωποι με αυτόν τον τύπο της σχιζοφρένειας μπορεί να παραμείνουν ακίνητοι ή μπορούν να κινούνται συνεχώς. Μπορεί επίσης να μην πουν τίποτα για ώρες, ή μπορεί να επαναλαμβάνουν διαρκώς ό,τι λένε ή κάνουν. Αυτές οι συμπεριφορές θέτουν αυτούς τους ανθρώπους με κατατονική σχιζοφρένεια σε υψηλό κίνδυνο, επειδή δεν είναι σε θέση να φροντίσουν τον εαυτό τους ή να εκτελέσουν τις καθημερινές τους δραστηριότητες.

Αδιαφοροποίητη

Είναι μια ταξινόμηση που χρησιμοποιείται για να περιγράψει ένα άτομο που παρουσιάζει συμπεριφορές που ταιριάζουν σε δύο ή περισσότερους από τους άλλους τύπους σχιζοφρένειας, συμπεριλαμβανομένων συμπτωμάτων, όπως παραισθήσεις, ψευδαισθήσεις, αποδιοργανωμένη ομιλία ή συμπεριφορά και ακόμα και κατατονική συμπεριφορά.

Υπολειμματική

Όταν ένα άτομο έχει περάσει στο παρελθόν τουλάχιστον μία περίοδο σχιζοφρένειας, αλλά πλέον δεν έχει συμπτώματα (ψευδαισθήσεις, παραισθήσεις, αποδιοργανωμένο λόγο ή συμπεριφορά) τότε θεωρείται ότι έχει υπολειμματικού τύπου σχιζοφρένεια. Η ασθένεια δηλαδή μπορεί να είναι σε πλήρη ύφεση, ή μπορεί σε κάποια φάση να προκαλέσει και πάλι συμπτώματα.