Στην μεγαλύτερη διαρροή άκρως απόρρητων εγγράφων στα οποία εμπλέκονται 72 νυν και πρώην αρχηγοί κρατών βρίσκεται η παγκόσμια κοινότητα.
Ο λόγος για τα “Αρχεία του Παναμά” συνολικού αριθμού 11 εκατ. εγγράφων, τα οποία δημοσίευσε αρχικά η γερμανική εφημερίδα Süddeutsche Zeitung.
Στη συνέχεια η γερμανική εφημερίδα τα μοιράστηκε με τη Διεθνή Σύμπραξη Ερευνητών Δημοσιογράφων (ICIJ) -107 οργανισμοί μέσων ενημέρωσης σε 78 χώρες- όπου ανέλυσαν τα έγγραφα, ανάμεσά τους το BBC το οποίο και επισημαίνει πως δεν γνωρίζει την πηγή της διαρροής.
Ο Ζεράρ Ράιλ, επικεφαλής της ICIJ, δήλωσε ότι τα έγγραφα καλύπτουν τις καθημερινές “δουλειές” της “μαμάς” εταιρείας Mossack Fonseca για διάστημα άνω της 40ετίας. Ο ίδιος προβλέπει ότι η διαρροή θα είναι πιθανώς το μεγαλύτερο χτύπημα που έχει δεχθεί ποτέ ο κόσμος των offshore εξαιτίας του όγκου των εγγράφων.
Τα έγγραφα αποτυπώνουν τις σκοτεινές διαδρομές του μαύρου χρήματος, τις εταιρείες που τα διακινούν και τα πρόσωπα που κρύβονται πίσω από αυτέ. Πρόκειται για μεγάλες τράπεζες, νομικές υπηρεσίες, πολιτικών, καλλιτεχνών και αθλητών.
Η αποκάλυψη που συντάραξε πολιτικούς και οικονομικούς κύκλους
Τα «Panama Papers» καλύπτουν μια περίοδο σχεδόν 40 ετών, από το 1977 μέχρι και τον περασμένο Δεκέμβριο, και φέρουν εταιρείες με έδρα διάφορους φορολογικούς παραδείσους να χρησιμοποιούνται για πιθανό ξέπλυμα βρόμικου χρήματος, συμφωνίες για εξοπλιστικά και ναρκωτικά, αλλά και για φοροδιαφυγή.
Η βρετανική «Guardian» ανέφερε ότι τα έγγραφα αποκαλύπτουν ότι ένα δίκτυο μυστικών συμφωνιών offshore και δανείων αξίας 2 δισ. δολαρίων εμπλέκει στενούς φίλους του προέδρου της Ρωσίας Βλαντίμιρ Πούτιν, ενώ τo πρακτορείο Reuters δεν ήταν σε θέση να επιβεβαιώσει τις λεπτομέρειες αυτές.
Πηγή της μεγάλης αυτής αποκάλυψης ήταν η ιστοσελίδα WikiLeaks: περισσότερα από 11,5 εκατ. έγγραφα και πάνω από 2,6 terabytes πληροφοριών βρέθηκαν μέσω της ιστοσελίδας στα χέρια της διεθνούς κοινοπραξίας ερευνητών δημοσιογράφων (International Consortium of Investigative Journalists), της γερμανικής εφημερίδας «Süddeutsche Zeitung» κι άλλων 107 δημοσιογραφικών ομίλων, οι οποίοι επιδόθηκαν αμέσως στο έργο της κωδικοποίησης, ταυτοποίησης και δημοσίευσης του υλικού, που πολλοί το έχουν χαρακτηρίσει «σκάνδαλο του αιώνα».
Ποιοι εμπλέκονται
Σύμφωνα με τα στοιχεία, 12 νυν και πρώην παγκόσμιοι ηγέτες (μεταξύ των οποίων ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν, ο Ισλανδός πρωθυπουργός Σιγκμούντουρ Νταβίντ Γκουνλάουγκσον, ο Ουκρανός πρόεδρος Πέτρο Ποροσένκο και ο Αργεντινός ομόλογός του Μαουρίσιο Μάκρι), άλλοι 128 σημαίνοντες πολιτικοί ή συγγενικά τους πρόσωπα (όπως ο πατέρας του Βρετανού πρωθυπουργού Ντέιβιντ Κάμερον, ή μέλη της οικογένειας του Κινέζου προέδρου Σι Τζινπίνγκ, Άραβες εμίρηδες κ.λπ.) εμπλέκονται στο σκάνδαλο.
Επίσης, στα ίδια έγγραφα συμπεριλαμβάνονται περισσότερες από 15.600 μεγάλες εταιρείες και «παραμάγαζα» που έστησαν προκειμένου να αποφύγουν φορολογικούς ελέγχους, όπως η UBS, η HSBC, η Commerzbank, HSH Nordbank. Συνολικά 214.000 εταιρείες και offshore παραρτήματα/μορφώματα εμφανίζονται στα στοιχεία που απεκάλυψε η WikiLeaks.
Ακόμη κι η Παγκόσμια Ομοσπονδία Ποδοσφαίρου κλυδωνίζεται για ακόμη μία φορά, ένεκα των αποκαλύψεων ότι ο νυν πρόεδρός της Μισέλ Πλατινί και ο τέως «υπ. αριθ. 2» στην ιεραρχία της FIFA Ζερόμ Βαλκ έχουν εμπλοκή στο σκάνδαλο.
Με τον ίδιο τρόπο, μέσα από τη δημιουργία ενός δαιδαλώδους δικτύου από εταιρείες και τις γνωστές μεταχρονολογήσεις εγγράφων μπορούσε κι ο αστέρας του ποδοσφαίρου Λιονέλ Μέσι να καλύπτει τις απολαβές κι επενδύσεις του, και να μην πληρώνει το παραμικρό στην εφορία.
Στη Βραζιλία μάλιστα το θέμα αποκαλύπτεται πως έχει μεγαλύτερο βάθος, καθώς οι γνώσεις του Fonseca χρησιμοποιήθηκαν σε μία από τις μεγαλύτερες επιχειρήσεις ξεπλύματος πολιτικού χρήματος, που οδηγούν στις εγκληματικού χαρακτήρα δραστηριότητες του τέως προέδρου Λουίζ Ινάσιου «Λούλα» ντα Σίλβα και οι παραφυάδες του δυναμιτίζουν και είναι έτοιμες να συντρίψουν και τη νυν πρόεδρο Ντίλμα Ρουσέφ.
Μάλιστα, στο πλαίσιο της δικαστικής έρευνας, πέντε μέλη του γραφείου της εταιρείας του Fonseca στη Βραζιλία συνελήφθησαν κι αντιμετωπίζουν κατηγορίες.
Στον μακρύ κατάλογο των φερόμενων ως εμπλεκομένων προστίθενται κι άλλα ηχηρά ονόματα του επιχειρηματικού, πολιτικού κόσμου αλλά και του star system και της μαφίας: μεταξύ των ονομάτων είναι στέλεχος της δημόσιας πετρελαϊκής εταιρείας του Μεξικού Petroleos Mexicanos (Pemax), πολιτικοί, μία δημοφιλής ηθοποιός, έμποροι ναρκωτικών όπως ο διαβόητος Ραφαέλ Κάρο Κιντέρο και μέλη του καρτέλ Jalisco Νέα Γενιά, σύμφωνα με το περιοδικό Proceso.
Ως εμπλεκόμενος αναφέρεται και ο ηθοποιός Τσάκι Τσαν και στο μικροσκόπιο τίθενται έξι εταιρείες ιδιοκτησίας του.
Αξίζει να σημειωθεί ότι στο ίδιο σκάνδαλο φέρεται να ενέχεται και ο στενός συνεργάτης του πρώην πρωθυπουργού Αντώνη Σαμαρά, καθώς συμμετείχε από το 2005 έως το 2014 στο Δ.Σ. των εταιρειών του Παναμά Green Shamrock Foundation και Diman Foundation, ενώ από το 2006 έγινε αντιπρόεδρος του ιδρύματος Aisios που υπάρχει ακόμη και σήμερα.
Επιπλέον, ερευνάται τυχόν εμπλοκή συνολικά 220 ελληνικών εταιρειών.
Οι «αυλικοί» του Πούτιν
Τέλος, ενδεικτικά είναι όσα αποκαλύπτονται για τους «αυλικούς» του Βλαντίμιρ Πούτιν, οι οποίοι κατά κόρον χρησιμοποίησαν το δίκτυο των offshore που τους παρείχε ο Fonseca, για να μεταφέρουν κρυφά χρηματικά ποσά έως και 200 εκατ. δολαρίων κάθε φορά, μέσα από πλασματικά έγγραφα, μεταχρονολογημένες διαταγές, μη εγγυημένα δάνεια (μάλιστα από τη Russian Commercial Bank με έδρα την Κύπρο), προκειμένου επίσης να αποκτήσουν τον έλεγχο των μέσων ενημέρωσης και των μεγάλων κρατικών επιχειρήσεων της χώρας.
Μάλιστα, ένας από αυτούς, ο Σεργκέι Ρολντίγκιν -ο οποίος φέρεται να έχει γνωρίσει στον Πούτιν την τωρινή του σύζυγο, Λουντμίλα- θεωρείται ότι λειτούργησε ως «βιτρίνα» για να αποκτηθούν μέσω του λογαριασμού του μεγάλα ποσοστά στη μεγαλύτερη εταιρεία οπτικοακουστικών υπηρεσιών της Ρωσίας, Video International, στην κρατική βιομηχανία παραγωγής φορτηγών Kamaz, το 3,2% της Bank Rossiya και το 15% της εταιρείας Raytar με έδρα την Κύπρο.
Η τακτική της μεταχρονολόγησης «είναι μια καλά εμπεδωμένη κι αποδεκτή πρακτική», απαντά η εταιρεία, ενώ ο εις εκ των ιδρυτών της Ραμόν Φονσέκα Μόρα διαρρηγνύει τα ιμάτιά του, αιτιώμενος πως η διαρροή αποτελεί «ένα έγκλημα και κακούργημα» που στρέφεται «εναντίον του Παναμά, διότι πολλές χώρες δεν μπορούν να εκτιμήσουν το γεγονός ότι η χώρα μπορεί να προσελκύει επενδυτές κι επιχειρήσεις. Δύο τρόποι υπάρχουν για να ατενίζεις τον κόσμο: ο πρώτος είναι να είσαι ανταγωνιστικός, ο δεύτερος να εμπνέεσαι φόρους».
