Μετά από 5 χρόνια ψυχρότητας Τουρκίας-Ισραήλ οι δύο χώρες βρίσκουν σημείο επαναπροσέγγισης για λόγους γεωπολιτικούς και διπλωματικούς, με φόντο τα αποθέματα φυσικού αερίου στην Μεσόγειο.
Σε άκρως μυστική συνάντηση που πραγματοποιήθηκε στη Ζυρίχη, μεταξύ απεσταλμένων των δύο πλευρών, η Αγκυρα και το Τελ Αβιβ κατέληξαν σε συμφωνία εξομάλυνσης των σχέσεών τους που είχαν διαρραγεί από το 2010. Αφορμή ήταν η αιματηρή επέμβαση ισραηλινών κομάντος στο πλοίο Mavi Marmara που πήγαινε να σπάσει τον ισραηλινό αποκλεισμό στη Λωρίδα της Γάζας. Απόρροια της ισραηλινής επέμβασης ήταν να σκοτωθούν 10 Τούρκοι πολίτες.
Τα ανταλλάγματα
- Πλέον ο Μπένζαμιν Νετανιάχου δέχθηκε να πληρώσει 20 εκατ. δολάρια ως αποζημίωση στις οικογένειες των θυμάτων
- Η Τουρκία συμφώνησε να αποσύρει όλες τις αξιώσεις εναντίον του Ισραήλ από την επίθεση στο στολίσκο της Γάζας, τόσο στα εθνικά όσο και σε διεθνή δικαστήρια. Επίσης συμφώνησε να περιορίσει τις δραστηριότητες της Χαμάς και να απελάσει τον παλαιστίνιο AnuriSaleh που έχει αυτοεξοριστεί στην Κωνσταντινούπολη.
Τα δέλεαρ
Οπως αποκαλύπτει η εφημερίδα Ελ Παΐς, οι λόγοι ήταν πολλοί και αφορούν το αμοιβαίο συμφέρον των δύο χωρών.
- Η προοπτική συνεκμετάλλευσης των κοιτασμάτων φυσικού αερίου στην ανατολική Μεσόγειο, είναι άκρως δελεαστική.
- Και οι δύο χώρες είναι στρατηγικοί εταίροι των ΗΠΑ. Η συνεργασία μεταξύ τους φέρνει ικανοποίηση στην Ουάσιγκτον για την εκμετάλλευση των μεγάλων αποθεμάτων φυσικού αερίου στην ανατολική Μεσόγειο.
- Ο Ερντογάν είδε τις διπλωματικές σχέσεις με τη Μόσχα να φτάνουν στο ναδίρ μετά την κατάρριψη του ρωσικού βομβαρδιστικού, από τουρκικά μαχητικά.
- Η Τουρκία βιώνει τις συνέπειες της διακοπής των σχέσεων με τη Ρωσία. Μια από αυτές είναι η ακύρωση της καταστευής του Turkish Stream από τη Μόσχα. Ο αγωγός φυσικού αερίου προορίζονταν να μεταφέρει φυσικό αέριο στην Ευρώπη. Η Μόσχα, παρέχει περίπου το 50% του φυσικού αερίου που καλύπτει τις ανάγκες της Τουρκίας.
- Ο Νετανιάχου θέλει να «σπρώξει» το δικό του αέριο από το κοίτασμα «Λεβιάθαν» στην Ευρώπη μέσω Κύπρου και η γειτνιάζουσα Τουρκία προσφέρεται πλέον.
- Οπως τονίζει η Ελ Παΐς, ο Νετανιάχου έχει διατηρήσει επαφές με τις κυβερνήσεις της Λευκωσίας και της Αθήνας για την εξαγωγή του φυσικού αερίου και τώρα θα προσπαθήσει να κάνει το ίδιο με την Άγκυρα.
Η μυστική συνάντηση
Η προσωρινή συμφωνία, η οποία θα σημάνει την επιστροφή των πρεσβευτών Τουρκίας-Ισραήλ τους μετά από πέντε χρόνια απουσίας, επιτεύχθηκε σε μια μυστική συνάντηση των δύο πλευρών, στη Ζυρίχη της Ελβετίας, την περασμένη Τετάρτη. Οπως επιβεβαίωσαν Ισραηλινοί αξωματούχοι απεσταλμένοι του Νετανιάχου ήταν ο Joseph Ciechanover και ο νέος επικεφαλής της Μοσάντ Yossi Cohen. Εκ μέρους του Ερντογάν παρέστη ο Υφυπουργός Εξωτερικών Feridum Sinirlioglu,
Η προαναγγελία από Ερντογάν
Η εξέλιξη είχε σχεδόν προαναγγελθεί. Αίφνης, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, είχε εκφράσει αυτή την εβδομάδα την πεποίθηση ότι θα υπάρξει εξομάλυνση των σχέσεων ανάμεσα στις δύο χώρες, καθώς και «για την Παλαιστίνη και για ολόκληρη την περιοχή».
Η συμφωνία έρχεται την ώρα ακριβώς που ο Νετανιάχου έχει κλείσει συμφωνία για την εκμετάλλευση των αποθεμάτων φυσικού αερίου στο θαλάσσιο χώρο Λεβιάθαν, που βρίσκεται στα νερά της ισραηλινής οικονομικής ζώνης, στα όρια της κυπριακής ΑΟΖ. Το Ισραήλ είχε σχέδια να εξάγει την πλεονάζουσα παραγωγή στην Αίγυπτο μέσω των υφιστάμενων αγωγών, αλλά η πρόσφατη ανακάλυψη ενός μεγάλου κοιτάσματος φυσικού αερίου στην αιγυπτιακή ΑΟΖ, μάλλον ματαιώνει αυτά τα σχέδια.
Είναι προφανές ότι οι εξελίξεις αυτές επηρεάζουν αμέσως ή εμμέσως και τα ελληνικά συμφέροντα στην περιοχή.
