Το ενδιαφέρον ολόκληρου του κόσμου κέντρισε η ιστορική ανακάλυψη στην οποία προχώρησε η NASA στην έκτακτη συνέντευξη Τύπου που πραγματοποιήθηκε χθες.
Ο Μάικλ Μέγερ, επικεφαλής επιστήμονας της NASA, ανακοίνωσε την ύπαρξη τρεχούμενου νερού στον Κόκκινο Πλανήτη σημειώνοντας ότι: «Υπάρχει υγρό νερό στην επιφάνεια του Άρη σήμερα».
Η Εθνική Υπηρεσία Αεροναυπηγικής και Διαστήματος ανέφερε ότι έχει πλέον σαφείς ενδείξεις πως νερό σε υγρή μορφή κυλάει τα καλοκαίρια από λόφους, χαράδρες και πλευρές κρατήρων του Άρη, γεγονός που αυξάνει την πιθανότητα ανακάλυψης κάποιας μορφής ζωής.
Τα μικρά ρυάκια αφήνουν σκούρα σημάδια στο έδαφος του Άρη, προτού ξεραθούν το φθινόπωρο, καθώς η θερμοκρασία πέφτει.
Οι επιστήμονες δεν είναι βέβαιοι από πού προέρχεται το νερό. Ίσως η πηγή του είναι υπόγειοι πάγοι, αλμυροί υδροφόροι ορίζοντες ή προϊόν συμπύκνωσης υδρατμών της αραιής αρειανής ατμόσφαιρας.
Οι παράξενες γραμμές που αυλακώνουν τις πλαγιές του Άρη μπορεί να είναι ρυάκια αλμυρού νερού, σύμφωνα με νέα στοιχεία που ενισχύουν τη θέση ότι υπάρχει νερό σε υγρή μορφή στον Κόκκινο Πλανήτη.
Αμερικανοί και Γάλλοι επιστήμονες υποστηρίζουν ότι έχουν βρει ενδείξεις, στις γραμμές αυτές, για την παρουσία «ένυδρων» αλάτων, τα οποία χρειάζονται νερό για να σχηματιστούν.
Οι ενδείξεις αυτές, τις οποίες συγκέντρωσαν χάρη σε φωτογραφίες που τράβηξε η αμερικανική διαστημική υπηρεσία NASA, «ενισχύουν σημαντικά την υπόθεση» για την παρουσία νερού στην επιφάνεια του Άρη, συμπεραίνουν οι επιστήμονες στην έρευνά τους που δημοσιεύεται στην επιστημονική επιθεώρηση Nature Geoscience.
Οι αστροφυσικοί υπέθεταν εδώ και καιρό ότι οι γραμμές αυτές, που εμφανίζονται κατά τους θερινούς μήνες στον Άρη, μπορεί να σχηματίζονται από τη ροή αλμυρού νερού.
Οι γραμμές, που μπορεί να έχουν μήκος εκατοντάδες μέτρα και πλάτος περίπου 5 μέτρα εμφανίζονται κατά τη «θερμή» εποχή του πλανήτη και εξαφανίζονται όταν πέφτει η θερμοκρασία.
Τον περασμένο Απρίλιο, άλλοι επιστήμονες είχαν αναφέρει στο Nature Geoscience ότι στην επιφάνεια του πλανήτη υπήρχαν υπερχλωρικά άλατα ασβεστίου.
«Η ανακάλυψη αυτή είναι λοιπόν μια απόδειξη, πέραν πάσης αμφιβολίας, για την παρουσία νερού σε υγρή μορφή στον Άρη; Θα έλεγα, σχεδόν» είπε στο Γαλλικό Πρακτορείο ο Άλφρεντ Μακιούιν, του Πανεπιστημίου της Αριζόνας, ένας εκ των συγγραφέων της μελέτης.
Οι επιστήμονες αποδέχονται ευρέως την υπόθεση ότι ο Κόκκινος Πλανήτης διέθετε στο παρελθόν άφθονο, τρεχούμενο νερό και ορισμένοι υποστήριζαν ότι υπάρχει ακόμη νερό —μια βασική προϋπόθεση για την ανάπτυξη και τη συντήρηση ζωής— στον Άρη.
Στις αρχές του έτους η NASA είχε ανακοινώσει ότι σχεδόν το μισό βόρειο ημισφαίριο του Άρη καλυπτόταν κάποτε από έναν ωκεανό, το βάθος του οποίου έφτανε ακόμη και τα 1,6 χιλιόμετρα.
Στη νέα τους μελέτη, οι επιστήμονες ανέπτυξαν μια τεχνική για να αναλύσουν τους χημικούς χάρτες της επιφάνειας του Άρη, χάρη στα στοιχεία που συνέλεξε η αποστολή Mars Reconnaissance Orbiter της NASA.
«Πίστευα ότι δεν υπήρχε ελπίδα» για την ανάλυση των χαρτών, είπε ο Λουτζέντρα Ότζα, ένας απόφοιτος του Τεχνολογικού Ινστιτούτου της Τζόρτζια και βασικός συγγραφέας της μελέτης. Ωστόσο, σε συνεργασία με την ομάδα του, ο Ότζα έφτιαξε ένα λογισμικό που θα μπορούσε να αναλύσει ξεχωριστά κάθε πίξελ των εικόνων που έστελνε στη Γη το Mars Reconnaissance Orbiter.
«Δεν ισχυριζόμαστε ότι βρήκαμε (…) αποδείξεις για νερό σε υγρή μορφή. Βρήκαμε ένυδρα άλατα», υπογράμμισε.
Παρά την επιφυλακτικότητα του Ότζα, η NASA έσπευσε να ανακοινώσει ότι «Το μυστήριο του Άρη λύθηκε» και να δώσει συνέντευξη Τύπου για το θέμα.
«Πρόκειται για μια σημαντική αποκάλυψη που φαίνεται ότι επιβεβαιώνει ότι νερό ρέει σήμερα στην επιφάνεια του Άρη», είπε ο εκπρόσωπος της ΝΑΣΑ Τζον Γκράνσφελντ.
Οι κόκκινες και οι κίτρινες ενδείξεις αντιπροσωπεύουν την υψηλή συγκέντρωση των συγκεκριμένων γεολογικών χαρακτηριστικών ενώ οι μπλε και οι πράσινες την χαμηλή.
Η ανακάλυψη «επιβεβαιώνει ότι το νερό παίζει κάποιο ρόλο στον σχηματισμό» των γραμμών, τόνισε ο Μακιούιν. «Δεν ξέρουμε αν (το νερό) έρχεται από το υπέδαφος. Μπορεί να προέρχεται από την ατμόσφαιρα», είπε.
Όποια και αν είναι η πηγή του νερού, ακόμη και αν εμφανίζεται μόνο εποχιακά, αυξάνει την ενδιαφέρουσα πιθανότητα να μπορεί ο Άρης να υποστηρίξει ζωή.
Ο Μακιούιν επισήμανε όμως ότι οι επιστήμονες θα χρειαστούν πολλές περισσότερες πληροφορίες για τη χημική σύσταση αυτού του νερού πριν μπορέσουν να απαντήσουν καταφατικά. Ο πλανήτης «δεν είναι απαραιτήτως κατοικήσιμος απλώς και μόνο επειδή υπάρχει νερό — τουλάχιστον όχι για τους γήινους οργανισμούς», σημείωσε.
Τι αναφέρει η επιστήμη
Η σημασία της πιθανότατης πλέον, ανακάλυψης εποχικής ροής νερού στον Άρη – κάτι που έως τώρα πιστευόταν ότι συνέβαινε μόνο στο μακρινό παρελθόν – είναι ότι ο Κόκκινος Πλανήτης μπορεί ακόμη να αποτελεί ένα περιβάλλον φιλόξενο για κάποιες μορφές ζωής, κατά πάσα πιθανότητα μικροβιακές.
Προς το παρόν πάντως, οι επιστήμονες δεν έχουν δει με τα μάτια τους, ούτε το νερό να κυλάει, ούτε κάποιο αρειανό μικρόβιο. Όμως αυξάνεται πλέον η πιθανότητα αυτό να συμβεί στα επόμενα χρόνια.
Οι ερευνητές της NASA, με επικεφαλής τον Lujendra Ojha του Ινστιτούτου Τεχνολογίας της Τζόρτζια στην Ατλάντα, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό γεωεπιστημών «Nature Geoscience», βασίστηκαν στις φωτογραφίες που έχει τραβήξει ο δορυφόρος MRO σε τροχιά γύρω από τον Άρη, και δείχνουν τα σημάδια που φαίνεται να έχουν αφήσει τα περιοδικά ρυάκια.
Το γράφημα απεικονίζει πως τα υπερχλωρικά παίρνουν την υγρασία απο την ατμόσφαιρα και τη μετατρέπουν σε νερό
Τα ίχνη από τα ρυάκια έχουν πλάτος από μισό έως πέντε μέτρα και μήκος εκατοντάδες μέτρα. Βρίσκονται τόσο στον ισημερινό, όσο και σε μεσαία γεωγραφικά πλάτη.
Η δεύτερη σημασία της ροής νερού στον Άρη, είναι ότι αυτό θα μπορούσε να αξιοποιηθεί από μελλοντικές αποστολές αστροναυτών που θα επιχειρούσαν να ζήσουν στον πλανήτη.
Οι επιστήμονες δεν γνωρίζουν ακόμη, πόσο νερό μπορεί να κυλά σήμερα στην επιφάνεια του Άρη και σε πόσα σημεία. Είναι πιθανό ότι σε διαφορετικές περιοχές του πλανήτη, δημιουργείται ρέον νερό από διαφορετικές πηγές, είτε του υπεδάφους, είτε της ατμόσφαιρας.
Ο Άρης είχε ένα σαφώς ζεστό και υγρό απώτερο παρελθόν, πριν από δισεκατομμύρια χρόνια. Σήμερα όμως είναι ξηρός και κρύος, ενώ το όποιο νερό έχει απομείνει, βρίσκεται κυρίως σε μορφή πάγου.
Το υγρό νερό, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, ρέει όταν η θερμοκρασία στην επιφάνεια του πλανήτη ανεβαίνει πάνω από τους μείον 23 βαθμούς Κελσίου (επειδή αυτό περιέχει πολλά άλατα, δεν παγώνει παρ’ όλο που η θερμοκρασία του είναι κάτω από το μηδέν).
