Το σύνδρομο εκρηγνυόμενης κεφαλής είναι μια διαταραχή που χαρακτηρίζεται από την απότομη διακοπή του ύπνου εξαιτίας της ψευδούς αντίληψης ενός πολύ δυνατού ήχου.
Το σύνδρομο δεν συνοδεύεται από πόνο. Τυπικά συνοδά συμπτώματα είναι οι λάμψεις, η δύσπνοια και η ταχυπαλμία.
Η Ιατρική του Ύπνου (Sleep Medicine) είναι ένα σχετικά καινούργιο ερευνητικό πεδίο που ξεκίνησε να αναπτύσσεται από το 1980 κι έτσι οι επιστήμονες τώρα αρχίζουν να κατανοούν καλύτερα αυτήν την αλλόκοτη διαταραχή.
Τα νέα ερευνητικά δεδομένα υποδεικνύουν ότι το σύνδρομο εκρηγνυόμενης κεφαλής δεν είναι τόσο σπάνιο όσο πιστεύαμε μέχρι σήμερα και δεν εκδηλώνεται μόνο σε άτομα άνω των 50 ετών, όπως αναφέρουν τα διαθέσιμα στοιχεία της Αμερικανικής Εταιρίας για τον Ύπνο.
Ερευνητές από το Πολιτειακό Πανεπιστήμιο της Ουάσινγκτον εξέτασαν σε βάθος τα χαρακτηριστικά και την επιδημιολογία της διαταραχής και κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι τελικά δεν είναι τόσο σπάνια και δεν εκδηλώνεται αποκλειστικά σε συγκεκριμένες ηλικιακές ομάδες.
Σύμφωνα με τους ερευνητές, το επεισόδιο συνήθως εκδηλώνεται καθώς ο εγκέφαλος «απενεργοποιείται», όπως ακριβώς απενεργοποιείται ένας υπολογιστής. Όταν ο εγκέφαλος «κοιμάται», απενεργοποιείται σταδιακά. Πρώτα απενεργοποιούνται οι κινητικοί, μετά οι ακουστικοί και τέλος οι οπτικοί νευρώνες. Μετά όμως δεν ακολουθεί η φυσιολογική εξέλιξη του ύπνου και το άτομο έχει την αίσθηση ότι ακούει αιφνιδίως έναν πολύ δυνατό ήχο ενώ κοιμάται. Δεν μπορεί να εξηγηθεί γιατί ακούγονται οι ήχοι ενώ δεν προέρχονται από το περιβάλλον.
Τα επεισόδια προκαλούν στο άτομο έντονο στρες και φόβο στην καθημερινή ζωή, παρά το γεγονός ότι διαρκούν μόλις μερικά δευτερόλεπτα.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι το σύνδρομο δεν εκδηλώνεται μόνο σε άτομα μεγαλύτερης ηλικίας και τα άτομα που έχουν βιώσει τέτοια επεισόδια είναι επίσης πιθανό να έχουν βιώσει και προσωρινή παράλυση του ύπνου, παραμένοντας σε κατάσταση ύπνου με τα μάτια ανοιχτά, χωρίς να μπορούν να κινηθούν, να μιλήσουν ή να ξυπνήσουν.
Η σχετική μελέτη που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση Journal of Sleep είναι η εκτενέστερη που έχει εκπονηθεί μέχρι σήμερα σχετικά με το σύνδρομο εκρηγνυόμενης κεφαλής.